Miasto rozwija się szybko i harmonijnie

„Lublin współczesny”, trzynasty z cyklu wykładów „700 lat miasta Lublina – spotkania z historią”, odbywający się w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. H. Łopacińskiego, przyciągnął podobnie jak poprzednie, liczne grono słuchaczy

Cykl wykładów „700 lat miasta Lublina – spotkania z historią”, organizowanych przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną im. Hieronima Łopacińskiego, powoli dobiega końca. W czwartek odbyło się już trzynaste spotkanie. O Lublinie po roku 1989 mówił prof. dr hab. Józef Styk. Podczas spotkania wybitny socjolog i historyk podkreślił, że współczesny Lublin rozwija się szybko i dosyć harmonijnie w każdej dziedzinie życia miasta i jego mieszkańców, a największa dynamika jego rozwoju nastąpiła od 2010 roku.

Prezentujemy fragmenty czwartkowego wykładu prof. dr hab. Józefa Styka. Całość znajdzie się w wydawnictwie, które po zakończeniu serii spotkań, opublikuje Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego (śródtytuły pochodzą od redakcji).

„Współczesność” Lublina

(…) Kategorię „współczesności” Lublina odnosimy do ćwierćwiecza przełomu XX i XXI w., czyli do lat 1990-2016. (…) W tym dosyć krótkim okresie lubelskiej historii lokalnej można wyróżnić cztery podokresy o różnej długości, które miały swoją specyficzną logikę i nieco odmienną dynamikę zdarzeń. Trzy z nich zostały ewokowane i zdeterminowane przez przemiany makrostrukturalne, a czwarty, chronologicznie najpóźniejszy, uzyskał swoje barwy niemal wyłącznie lokalne.
Pierwszy z nich obejmuje lata 1990-1998, czyli czas kształtowania się samorządu terytorialnego od jego restytucji na mocy Ustawy o samorządzie gminnym z 08.03.1990 r. do Ustawy o samorządzie powiatowym (05.06.1998), która weszła w życie 01.01.1999 r. (…) W wyniku tych aktów prawnych oraz w efekcie powrotu do trzystopniowej struktury podziału administracyjnego kraju i utworzeniu 16 województw administracji rządowej oraz tyluż województw (regionów) samorządowych miasto Lublin zostało powiatem grodzkim oraz siedzibą władz rządowych i samorządowych szczebla wojewódzkiego. Istotna dla Lublina okazała się również nowa ustawa o szkolnictwie wyższym z 12.09.1990 r., na mocy której możliwe stało się tworzenie niepaństwowych szkół wyższych.
Drugi podokres najnowszych dziejów Lublina obejmuje czas od 01.01.1999 do 01.05.2004 r., czyli od ustanowienia lubelskich powiatów grodzkiego i ziemskiego do dnia akcesji Polski do Unii Europejskiej. Można go charakteryzować jako czas budowy i umacniania samorządności terytorialnej. Równocześnie przebiegała kolejna faza przekształceń gospodarczych, zwłaszcza w zakresie struktury własności komunalnej.
Trzeci możliwy do wyróżnienia podokres stanowią lata 2004-2010. Wniósł on do życia miasta i jego rozwoju dwie główne zmienne: możliwość aplikacji miasta o środki unijne na określone cele inwestycyjne, modernizacyjne i organizacyjne oraz początek licznej emigracji zarobkowej do krajów „starej” Unii Europejskiej, szczególnie do Wielkiej Brytanii, która najwcześniej tworzyła swój rynek pracy.
Istotną zmianę w życiu miasta przyniósł rok 2010, który rozpoczął kolejny podokres możliwy do wyodrębnienia, tym razem z przyczyn endogenicznych. Wówczas Rada Miasta Lublin podjęła decyzję o aplikowaniu do tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Fakt ten wywołał entuzjazm mieszkańców i dosłownie lawinę inicjatyw organizacyjnych zwłaszcza w zakresie kultury. Wprawdzie konkurencję o ten tytuł wygrało miasto Wrocław, ale aplikacja ta oraz rozbudzone aspiracje mieszkańców przyniosły Lublinowi trwałe owoce w formie nowych instytucji tworzenia i upowszechniania kultury oraz dała impuls w tym zakresie aż do 2016 r.

Stabilizacja Przestrzenna

Współczesny Lublin wszedł w okres stabilizacji przestrzennej po ostatnich inkorporacjach dokonanych w 1989 r. W ich wyniku obszar miasta został powiększony do 147,5 km kw. Włączono wówczas 16 miejscowości głównie z gmin: Wólka Lubelska, Jastków, Głusk, Niemce i Konopnicę, a więc niemal ze wszystkich kierunków. W ciągu XX w. obszar Lublina wzrósł kilkunastokrotnie, a liczba ulic ponad 35 razy. Wydaje się, że naturalną i skuteczną granicą przestrzennego rozwoju miasta okaże się obwodnica północna i zachodnia oraz – planowana – obwodnica południowa. Od szeregu lat nie widać w Lublinie potrzeby dalszego pozyskiwania nowych przestrzeni. Zmniejsza się bowiem liczba jego mieszkańców w wyniku spadku dzietności i ustania migracji ze wsi. Przeciwnie: coraz liczniejsi lublinianie decydują się zamieszkać na obszarach wiejskich w niewielkiej odległości od miasta lub tam mieć drugi dom. To nowe i narastające w Polsce zjawisko społeczne o charakterze przestrzennym, określane jako suburbanizacja, objęło już kilkaset tysięcy gospodarstw domowych.
Ważne wydarzenie w dziejach przestrzeni miejskiej Lubina przyniosła data 25.4.2007 r., kiedy Prezydent RP uznał Historyczny Zespół Architektoniczno-Urbanistyczny za Pomnik Historii. Obszar ten obejmuje: Wzgórze Zamkowe, ul. Kowalską, Lubartowską, Zieloną, Staszica, fragment Krakowskiego Przedmieścia, ul. Kapucyńską, zespoły kościelno-klasztorne kapucynów, pobernardyński i pobrygidkowski, fragment ulicy Narutowicza i Bernardyńskiej oraz Wzgórze Staromiejskie.
W dużych miastach polskich, które w ciągu ostatnich lat intensywnie zmieniają swoją przestrzeń, strukturę i funkcje, równocześnie zachodzą dwa przeciwstawne procesy: budowy i rozwoju oraz degradacji. W Lublinie proces degradacji przestrzeni miejskiej jest najbardziej intensywny i dolegliwy na obszarach poprzemysłowych.

Strategia Rozwoju Lublina

Pierwszą Strategię Rozwoju Lublina Rada Miasta uchwaliła w 2005 r. i zaktualizowała 25.09.2009 r. po serii konsultacji społecznych. Do najważniejszych wyzwań zaliczono tu: zagospodarowanie dolin rzecznych, przebudowę Podzamcza, rewitalizację Czwartku, przebudowę rejonu dworca kolejowego w węzeł komunikacji kolejowej, autobusowej i samochodowej oraz w międzynarodowe centrum obsługi biznesu.
Wśród celów strategicznych na lata 2008-2015 wyliczono również: początek modernizacji drogi S17, rozpoczęcie budowy mostu drogowego na Wiśle w Kamieniu i modernizacji drogi wojewódzkiej nr 747, początek budowy obwodnicy północnej, zakończenie budowy portu lotniczego, poprawę infrastruktury technicznej, rozwój usług społecznych, utrzymanie bogactwa kulturalnego i różnorodności, rozwój zewnętrznych sieci komunikacyjnych, partnerstwo z mikro i makroregionem.
Realizacja Strategii Rozwoju na lata 2008-2015 przyniosła wymierne efekty. Do najważniejszych należą: starania o uzyskanie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury na rok 2016, początek realizacji projektu Zrównoważonego Transportu Publicznego, rozwój infrastruktury usług publicznych, renowacja Teatru Starego, otwarcie i rozbudowa „Domu Słów” , początek renowacji Centrum Kultury, renowacja Zamku Lubelskiego, Bramy Grodzkiej, Wieży Trynitarskiej i Muzeum Archidiecezjalnego Sztuki Religijnej, rozpoczęcie budowy Centrum Spotkania Kultur. Liczba uczestników imprez kulturalnych wzrosła z 1,5 mln w 2009 do 2,3 mln w 2011 r.
W Programie Rewitalizacji Lublina, uchwalonym w pierwszej wersji przez Radę Miasta w 2005 r. i zaktualizowanym 18.09.2009 r., za tereny zdegradowane uznano: rejon ul. Kunickiego, Kośminek, Stare Bronowice, Tatary, starą Kalinowszczyznę, rejon ul. Krochmalnej i tereny powojskowe przy al. Kraśnickiej. Według tego dokumentu zagrożone degradacją są wielkie osiedla spółdzielni mieszkaniowych: LSM, Czechowa, Kolejarza, Motoru, Czubów i Nałkowskich. Za tereny kluczowe dla rozwoju miasta uznano: Stare Miasto, Śródmieście, Podzamcze i Czwartek, rejon dworca PKP, doliny rzek i dzielnicę Głusk.
W dniu 07.06.2008 r. została podpisana umowa między miastem Lublin i powiatami: lubelskim, lubartowskim, łęczyńskim i świdnickim o współpracy w ramach Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego określanego również jako Obszar Metropolitalny. Obszar, którego dotyczy umowa, obejmuje miasto Lublin oraz 15 gmin położonych w wymienionych powiatach. Przedmiotem umowy są strategiczne inwestycje do 2020 r. mające na celu m.in. stworzenie sprawnego układu komunikacyjnego łączącego Lublin i okoliczne gminy.
Aktualnie obowiązuje Strategia Rozwoju Miasta Lublin na lata 2015-2020, uchwalona przez Radę Miasta 28.02.2013 r. Założono w niej system czterech obszarów rozwojowych: otwartość, przyjazność, przedsiębiorczość i akademickość.

Największe osiągnięcia

Współczesny Lublin rozwija się szybko i dosyć harmonijnie w każdej dziedzinie życia miasta i jego mieszkańców. Największa dynamika jego rozwoju nastąpiła od 2010 r. Do największych osiągnięć miasta w okresie III Rzeczpospolitej należy zaliczyć:
– budowę Portu Lotniczego Lublin,
– modernizację i rozbudowę infrastruktury komunalnej,
– rewitalizację Starego Miasta i znacznych fragmentów Śródmieścia,
– budowę obwodnicy północnej i zachodniej oraz dróg dojazdowych,
– budowę lubelskiej podstrefy SSE Euro-Park Mielec,
– budowę nowych obiektów dziewięciu uczelni funkcjonujących w mieście,
– budowę stadionu piłkarskiego Arena Lublin,
– budowę pływalni Aqua Lublin,
– budowę blisko 30 nowych świątyń w mieście,
– utworzenie i przedłużenie deptaka oraz modernizacja placu Litewskiego,
– tworzenie sieci dróg rowerowych i Roweru Miejskiego.
Zadania na najbliższe lata
Zadania samorządu Lublina na najbliższe lata wyznacza aktualnie obowiązująca Strategia Rozwoju do 2020 r. Za najważniejsze zapewne należy uznać:
– budowę nowego centrum komunikacyjnego w rejonie dworca kolejowego,
– rewitalizację obszarów poprzemysłowych,
– dokończenie budowy obwodnicy wewnętrznej,
– rewitalizację i przebudowę Podzamcza,
– kontynuację rewitalizacji doliny Bystrzycy
– zagospodarowanie doliny Czerniejówki,
– zagospodarowanie obszaru między Bystrzycą a al. Unii Lubelskiej,
– odbudowę stadionu sportowego przy al. Zygmuntowskich,
– zagospodarowanie górek czechowskich, które stanowią zielone płuca miasta.

News will be here