Zespół synagogalny we Włodawie, w skład którego wchodzi: wielka synagoga, mała synagoga oraz dom pokahalny doczeka się remontu. Kosztem ponad 5 mln zł zostanie wreszcie uratowany „przed zagładą”. Stan tego zespołu jest bowiem tragiczny. Ostatnie remonty zabytków miały miejsce kilkadziesiąt lat temu – To był już ostatni moment na ratowanie tego zabytku. Podobnego próżno szukać nie tylko w Polsce, ale nawet w Europie – mówi starosta Andrzej Romańczuk.
Uchwałą Zarządu Województwa Lubelskiego wniosek pt. „Zwiększenie dostępności zabytkowego Zespołu Synagogalnego“ złożony przez Muzeum – Zespół Synagogalny we Włodawie w ramach Działania 7.1 Dziedzictwo kulturowe i naturalne w ramach RPO WL na lata 2014-2020 został wybrany do dofinansowania. Projekt zakłada wykonanie wielu prac remontowych, m.in. renowację elewacji zewnętrznej, wymianę drewnianej stolarki okiennej oraz drzwi zewnętrznych do budynków, wykonanie izolacji pionowych i poziomych murów, wymianę pokrycia dachowego (synagoga mała i dom pokahalny), wymianę obróbek blacharskich i orynnowania, wymianę instalacji ogrzewania w budynku wielkiej synagogi i domu pokahalnego, wymalowanie wewnętrznego remontowanych pomieszczeń, wymianę instalacji odgromowej, zagospodarowanie terenu z zewnątrz.
W ramach działań przewidzianych do dofinansowania znalazły się również: zakup i modernizacja wyposażenia do prowadzenia działalności kulturalnej w zabytkowych obiektach.
Warto dodać, że wartość projektu to ponad 5 mln brutto, zaś kwota dofinansowania unijnego „tylko” 3,5 mln zł. Dlatego starosta i dyrektor muzeum Anita Lewczuk vel Leoniuk postanowili, że Muzeum złoży również wniosek na zapewnienie części wkładu własnego do tego projektu w ramach programów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Promesa”. I udało się. Wniosek o dofinansowane został rozpatrzony pozytywnie, a minister przeznaczył na ten cel wnioskowaną kwotę pół mln zł. (pk)
W skład Zespołu Synagogalnego we Włodawie wchodzą: wielka synagoga (bet ha- kneset, z hebr. dom zgromadzeń), wybudowana w latach 1764-1774; mała synagoga (bet ha-midrasz, z hebr. dom modlitwy i studiowania ksiąg religijnych), z końca XVIII w. oraz dom pokahalny (nowy bet ha-midrasz) z 1928 r. W 1951 r. przeprowadzono częściowy remont wielkiej synagogi, mający na celu zabezpieczenie jej przed dalszą dewastacją. Najprawdopodobniej chodziło o zabezpieczenie wyrwy w ścianie północnej sali męskiej. W 1958 roku decyzją Sądu Rejonowego we Włodawie synagoga została przejęta przez skarb państwa jako opuszczone mienie pożydowskie. W latach 60. przystąpiono do pierwszych prac zabezpieczająco-konserwatorskich. W 1969 r. obiekt przeznaczono do kapitalnego remontu i adaptacji na przyszłe muzeum regionalne. Kolejne dwa dziesięciolecia to okres gruntownych prac remontowo-adaptacyjnych. Ostatecznie restaurację wielkiej synagogi zakończono w roku 1982. Remont małej synagogi zakończono ok. 1987, zaś domu pokahalnego w roku 2000.
W najbliższym czasie starosta myśli, aby czynić starania, by wpisać ten unikatowy zabytek na listę dziedzictwa światowego UNESCO.
