25 stycznia Kościół obchodził uroczystość Nawrócenia Świętego Pawła Apostoła. Najpierw zagorzałego prześladowcy chrześcijan, a po nawróceniu gorliwego wyznawcy Chrystusa. Wywarł on olbrzymi wpływ na rozwój chrześcijaństwa. Lubelski kościół pw. Nawrócenia św. Pawła Apostoła, usytuowany przy ul. Bernardyńskiej 5 miał też wielki wkład w rozwój duchowy naszego miasta. Do dziś silnie oddziałuje na wiernych – choćby przez słynne msze św. w intencji daru miłości (w świątyni są relikwie św. Walentego) czy kult św. Antoniego Padewskiego
Pierwszą świątynię w miejscu obecnego kościoła wznieśli z drewna dębowego bernardyni w roku 1461. Obecna została wykonana z cegły i wapienia w latach 1470-1497. Budowla nosiła cechy stylu gotyckiego. Uległa ona znacznemu uszkodzeniu w czasie pożarów w 1557 i 1602 roku, w związku z czym została przebudowana. Obiekt stracił charakter gotycki, otrzymał zaś renesansowe wnętrze i bryłę zbliżoną do dzisiejszej (gotyckie mury zachowały się częściowo w ścianach prezbiterium i naw bocznych).
Przedłużono prezbiterium, jak również, o jedno przęsło korpus naw w kierunku zachodnim. W następnych wiekach świątynię remontowano jeszcze kilkakrotnie. Ważniejsze remonty miały miejsce w 1755, 1762, 1783 oraz 1790 roku. Na przełomie XVIII i XIX w. rozebrano 5 kaplic Do dzisiaj zachowała się tylko jedna. W XIX wieku zmodernizowano fasadę kościoła i bryłę całego obiektu w jej zewnętrznym wyglądzie.
Po czterech wiekach bernardynów
Parafia została erygowana 3 maja 1884 roku. Przejęła ona kościół wraz z innymi zabudowami po skasowanym klasztorze bernardynów. Wspomniany zakon działał w Lublinie ponad 400 lat. Pierwsi zakonnicy zostali tutaj sprowadzeni na początku drugiej połowy XV w. na mocy fundacji z 1459 roku. Początkowo w klasztorze przebywało 12 zakonników, lecz z biegiem lat liczba ich zwiększyła się. W drugiej połowie XVIII w. było ich już około 40. W XVI w. klasztor podniesiono do godności siedziby kustodii i zorganizowano przy nim studium teologii i nowicjat.
Zabudowania mieszkalne były kilkakrotnie restaurowane po zniszczeniach, jakich dokonały pożary, czy działania wojenne. Fundatorami byli mieszczanie lubelscy, a także znakomite rody, jak Sobiescy, Potoccy, Dłuscy, Zamoyscy. Przy klasztorze istniała dobrze zaopatrzona biblioteka. Natomiast w pracy duszpasterskiej wielką rolę spełniały bractwa, m. in. św. Anny, św. Franciszka z Asyżu, św. Antoniego, Niepokalanego Poczęcia NMP, św. Tekli, Męki Pańskiej i św. Iwona.
Po kasacie klasztoru pozostawiono na miejscu dwóch, a od 1873 roku tylko jednego kapłana, który miał za zadanie pełnić posługę duszpasterską w świątyni. Po sześcioletnich staraniach nowa parafia została wydzielona z katedralnej. Obejmowała ona część miasta i przedmieścia – Bronowice, Cukrownię, Dziesiątą, Kośminek, Piaski, Wieniawę oraz niektóre wsie. Tak rozległy teren z biegiem lat ulegał pomniejszeniu na skutek erygowania kilku nowych parafii: św. Michała Archanioła w 1921 roku, św. Teresy w 1937roku, Niepokalanego Serca Maryi w 1950 roku, Niepokalanego Poczęcia NMP w 1976 roku, św. Józefa w 1981 roku- ośrodek duszpasterski, a od1982 – parafia, św. Rodziny w 1982 roku – ośrodek duszpasterski, a od 1984 – parafia.
Zabytki poklasztorne
Obecnie plebanię stanowi budynek pobernardyński, pochodzący z drugiej połowy XVI w. Tworzy on razem z kościołem zamknięty czworobok. Obok znajduje się jednopiętrowa zabytkowa oficyna poklasztorna. Parafia przejęła również duży ogród poklasztorny.
Całość obiektu pokryta jest miedzianą blachą. W prezbiterium kościoła pw. Nawrócenia św. Pawła znajduje się duży, drewniany ołtarz główny. Został on wykonany w 1739 roku w stylu barokowym przechodzącym w rokoko. Znajduje się w nim pochodzący z połowy XVII w. obraz św. Antoniego Padewskiego. Dzięki kultowi tego świętego, który bernardyni wprowadzili tuż po przybyciu do Lublina, usytuowana w centrum miasta parafia, cieszy się coraz większym zainteresowaniem.
Świadectwem czci oddawanej św. Antoniemu z Padwy są cotygodniowe, wtorkowe nabożeństwa oraz liczne wota dziękczynne składane za łaski otrzymane za pośrednictwem św. Antoniego. W nawach bocznych mieści się 8 innych ołtarzy. Wszystkie one pochodzą z XVIII w. W prawej nawie bocznej usytuowany jest drewniany, barokowy ołtarz MB Niepokalanie Poczętej. Wiszący tam obraz MB z XVIII w. został sprowadzony ze Lwowa. W świątyni znajdują się też relikwie św. Walentego. 14 dnia każdego miesiąca odprawiane są msze św. w intencji miłości.
Zabytki w sercu miasta
Przy świątyni wraz z klasztorem wzniesiono w 1569 roku zakrystię w stylu gotycko-renesansowym, a w 1607 roku przy prezbiterium zbudowano dzwonnicę. Obecne dzwony pochodzą z 1958 roku. Zostały wykonane w Przemyślu, w firmie Felczyńskich.
Oprócz świątyni i kościołów rektoralnych na terenie parafii pw. Nawrócenia św. Pawła Apostoła znajduje się jeszcze kilka innych obiektów zabytkowych związanych z życiem Kościoła. Są to m. in.: figura MB Niepokalanie Poczętej z 1905 roku, przy której najczęściej fotografują się dzieci po I Komunii. Ale też przebudowany w 1845 roku na browar kościół i zamieniony na budynek mieszkalny klasztor reformatów przy ul. Bernardyńskiej oraz były klasztor pijarów przy ul. Narutowicza 4, po którym zabudowania w połowie XIX w. zaadaptowano na szpital, a potem przystosowano do potrzeb Biblioteki Publicznej im. H. Łopacińskiego. Parafia pw. Nawrócenia Św. Pawła liczy obecnie 7541 wiernych. Działa przy niej Fundacja pod Damaszkiem oraz wspólnoty: Liturgiczna Służba Ołtarza, scholka dziecięca, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, Kościół Domowy, Legion Maryi, Koła Żywego Różańca, Koło Przyjaciół Radia Maryja, Dzieło Świętych Aniołów, Krąg Biblijny i Apostolstwo Dobrej Śmierci.
Elżbieta Kasprzycka
Szaweł, bo takie imię nosił św. Paweł przed nawróceniem, był obywatelem rzymskim, wychowanym w Tarsie. Wyrósł w kulturze greckiej i tym językiem się posługiwał. Urodził się ok. 5-10 roku po Chrystusie. Jako faryzeusz, otrzymał staranne wykształcenie i dobry zawód. Był tkaczem namiotów. Jako prześladowca chrześcijan siał postrach. Uczestniczył m.in. w kamieniowaniu św. Szczepana. Nie był bezpośrednim winowajcą, pilnował ubrań, ale przekonany o słuszności swojego postępowania zachęcał do działania swoich towarzyszy.
Do Damaszku wybrał się z zamiarem uwięzienia mieszkających tam chrześcijan. Jednak w drodze ujrzał światło z nieba i usłyszał głos samego Jezusa Chrystusa. Otrzymał misję nawracania pogan. Do Damaszku wkroczył, jako ślepiec. Błądził, ale wystarczyła chwila łaski Bożej i stał się zupełnie innym człowiekiem. Po trzech dniach odzyskał wzrok i został, już, jako Paweł napełniony Duchem Świętym. Ochrzcił się i do roku 67, kiedy zginął śmiercią męczeńską, ścięty mieczem w Rzymie, odbył trzy misyjne podróże. Dwukrotnie był aresztowany i kilka lat spędził w więzieniu.
Święty Paweł nazywany Apostołem Narodów, jest autorem 13 Listów do gmin chrześcijańskich, włączonych do ksiąg Nowego Testamentu. W ikonografii święty. jest przedstawiany w długiej tunice i płaszczu. Jego atrybutami są: baranek, koń, kość słoniowa i miecz. Jest patronem marynarzy, powroźników i tkaczy.
W IV w. szczątki świętego złożono w grobowcu, nad którym wybudowano bazylikę św. Pawła za Murami.
