Lublin otwarty, wielopokoleniowy i społecznie zaangażowany w nowej strategii miasta

Samorząd terytorialny pełni szczególną rolę w demokratycznym państwie prawa. Jest organem władzy ulokowanym najbliżej obywateli. Sprawuje obowiązki w sensie formalnym, ponosi odpowiedzialność za sprawy publiczne, a nade wszystko zaspokaja potrzeby mieszkańców. Miasto Lublin od lat wdraża kompleksowy system zarządzania strategicznego. Jednym z jego elementów są polityki sektorowe, określające kierunki rozwoju właściwego obszaru aktywności miasta wraz z praktycznymi zaleceniami działań. Wśród nich wymienić można strategie, programy i plany na rzecz rozwiązywania problemów społecznych, ochrony zdrowia, pomocy osobom narażonym na wykluczenie, wspierania rodziny, przeciwdziałania przemocy, aktywizacji seniorów.

Głównym dokumentem strategicznym miasta Lublin jest strategia rozwoju. Stanowi ona katalog dążeń oraz spis działań na rzecz realizacji przewidzianych celów. W ramach prac nad przygotowaniem Strategii Lublin 2030 określającej wizję miasta na kolejną dekadę, w sposób partycypacyjny zdefiniowane zostały główne obszary problemowe, priorytetowe kierunki działań, jak i sposoby realizacji celów.

W Strategii Lublin 2030, sformułowanych zostało pięć głównych obszarów rozwojowych, które rozpisane zostały na cele, następnie na działania i projekty. Jeden z obszarów rozwojowych nazwany został „Lublin otwarty, wielopokoleniowy i społecznie zaangażowany”. Kierunki przyjętych działań są zgodne z zasadą pomocniczości, partycypacji oraz współodpowiedzialności. Wszelkie przedsięwzięcia są i będą prowadzone w oparciu o współdziałanie podmiotów mających wpływ na kreowanie polityki społecznej miasta. Zaprogramowane działania mają chronić prawa jednostki, kierować się zasadą sprawiedliwości, gwarantować bezpieczeństwo, szanować środowisko naturalne, wzmacniać równe traktowanie, dbać o dobro wspólne, zagwarantować spójność społeczną.

 

Pierwszym ze zdefiniowanych celów jest wizja określona jako „Aktywne sąsiedztwo”. Aby ten cel osiągnąć Miasto Lublin będzie wspierać różnorodne systemy pomocy sąsiedzkiej, zachęcać mieszkańców do wszechstronnej aktywności, włączać mieszkańców dzielnic w procesy partycypacyjne, wzmocni poczucie bezpieczeństwa mieszkańców. Wynika to z przekonania, iż rozwój miasta i jego wspólnoty powinien się opierać na umacnianiu lokalnej demokracji, a co za tym idzie mieszkańcy muszą mieć dostęp do narzędzi umożliwiających wypowiedzenia się na temat spraw i procesów wpływających na zmiany w ich codziennym życiu.

Istotne jest ciągłe usprawnianie istniejących oraz spontaniczne tworzenie się nowych form udziału mieszkańców w życiu miasta i dzielnic. Sąsiedztwa są miejscami, gdzie rozwijają się podstawowe praktyki współpracy, pomocy, deliberacji. Oddolna, wewnątrz dzielnicowa aktywność mieszkańców połączona z gęstą siecią ciepłych relacji sąsiedzkich, jest jednym z walorów sprawnie i zgodnie rozwijającego się miasta. Dzięki zawiązanym relacjom szybciej dokonuje się spontaniczna samoorganizacja w celu rozwiązywania pojawiających się, lokalnych problemów, a także chęć do wprowadzania zmian usprawniających wspólne życie. Silne więzi sąsiedzkie i aktywizm lokalny przyczynią się do stworzenia dzielnic i miasta jako miejsc przyjaznych, wymyślonych i zarządzanych przez mieszkańców.

Drugim ze zdefiniowanych celów jest wizja przyszłości w oparciu o ideę „miasta międzypokoleniowego”. Aby osiągnąć ten cel Lublin chce wzmacniać pozycję młodych mieszkańców, rozwijać komplementarny i efektywny system wsparcia dorosłych i rodzin, kontynuować działania na rzecz seniorów, rozwijać model współpracy międzypokoleniowej, troszczyć się o zdrowie mieszkańców w każdym wieku, rozwijać infrastrukturę i usługi potrzebne wszystkim pokoleniom. Międzypokoleniowe miasto to takie, które kieruje się w swoich działaniach zasadą pomocniczości, aktywizuje i inicjuje wzajemną współpracę wszystkich grup wiekowych, wzmacnia kapitał społeczny mieszkańców, pogłębia ich lokalną tożsamość, przywiązuje i integruje z miejscem zamieszkania.

W takim sensie relacje międzypokoleniowe w ramach lokalnej społeczności rysują się jako sytuacja, w której różne generacje zgadzają się żyć razem i dążą do wspólnych celów. Mając więc na uwadze, że ciągłość pokoleniowa ulega od lat stałej erozji, relacje między generacjami nabierają szczególnego znaczenia. Konieczne w związku z tym wydaje się moderowanie kontaktu międzypokoleniowego tak, by niejako „poznać się na nowo”, stworzyć klimat do dialogu, zrozumieć potrzeby osób przynależących do różnych pokoleń, wzbudzić motywację do wspólnego działania, w efekcie osiągnąć cel, jakim jest podmiotowa relacja wszystkich stron.

Trzecim ze zdefiniowanych celów, jest wizja przyszłości w oparciu o ideę „miasta otwartego i włączającego”. Aby osiągnąć ten cel Lublin zapewni nowoczesną edukację włączającą, realizować będzie politykę zarządzania różnorodnością i równością jako czynnika integracji społecznej, przeciwdziałać będzie wykluczeniu, włączać w życie społeczne seniorów, osoby z niepełnosprawnościami, mniejszości oraz wszystkich zagrożonych ekskluzją, będzie upowszechniać ideę tolerancji, przeciwdziałać dyskryminacji, dostosowywać infrastrukturę miasta dla osób z różnymi potrzebami. Miasto otwarte, włączające i dostępne ma kierować się we wszystkich działaniach zasadą poszanowania praw człowieka i obywatela, dążyć do pełnego włączenia w życie społeczne każdego mieszkańca, jak i wszystkich tych, którzy chcą w nim zamieszkać.

Otwartość wyraża się swoistym ukierunkowaniem na innych i zgodą na ich włączanie. Jest postawą opartą na przychylności i aprobacie. Inkluzja zaś wyraża się poprzez postawę włączającą. Ma miejsce wówczas, gdy akceptuje się drugiego człowieka i dąży do jego rzeczywistego włączenia w życie społeczne bez względu na ewentualną odmienność. Oczekiwanym efektem takiego włączenia, jest utworzenie jednej grupy o zróżnicowanych, zindywidualizowanych cechach bez podziału na lepsze i gorsze. W tak rozumianej inkluzji, akceptacja jest przesłanką do zaistnienia autentycznej wspólnoty, tworzy więzi i w efekcie przekłada się na działanie.

Miasto otwarte, włączające i dostępne koncentruje się na jakości życia mieszkańców, świadomie i wrażliwie reaguje na sytuacje i procesy, które mogą wpływać na dobrostan grup społecznych, szczególnie tych, które zagrożone są wykluczeniem lub marginalizacją. Otwartość i włączanie wpisuje się w politykę miasta opartą na gwarancji równych szans i szacunku dla każdego człowieka. Otwarte miasto pozwala wszystkim mieszkańcom w pełni uczestniczyć w życiu społeczności. Wszystkie grupy mieszkańców, włącznie z grupami szczególnie wrażliwymi, posiadają równy dostęp do podstawowych usług publicznych, takich jak edukacja, usługi społeczne, opieka zdrowotna i kultura.

Lublin jest miastem ze złożoną, wielowarstwową strukturą, bogatą historią i inspirującym duchem. Proces poprzedzający pisanie Strategii, oparty na pogłębionym dialogu z mieszkańcami pokazał jak ważna jest otwartość, solidarność międzypokoleniowa, troska o każdego mieszkańca. Wyróżnione w tym obszarze cele nie mają charakteru rozłącznego. Są ze sobą powiązane, ze względu na współwystępowanie, przenikanie się problemów oraz podejmowane interwencje.

Ta styczność pozwala dedykować pojedyncze projekty różnym celom i sieciować ze sobą wiele pokrewnych środowisk oraz podmiotów sektora samorządowego czy pozarządowego na rzecz realizacji określonych zadań. Zależy nam też na tym, aby mieszkańcy naszego miasta byli aktywnymi uczestnikami i współtwórcami życia społecznego, w każdym jego obszarze.

Miasto otwarte, wielopokoleniowe i społecznie zaangażowane to jednocześnie zbiór aktywnych mieszkańców i organizacji społecznych, wnoszących do życia społeczności lokalnej swoje pomysły oraz inicjatywy wynikające z artykułowanych i rozpoznanych rzeczywistych potrzeb. Dostrzegamy potencjał tkwiący w obszarze partycypacji. Tylko dzięki zaangażowaniu mieszkańców, inicjatywy i działania w każdym z wymienionych obszarów życia społecznego mogą być skutecznie realizowane.

dr Mariusz Gwozda

Członek Zespołu tworzącego projekt Strategii Lublin 2030

Materiał partnera

News will be here