Podczas uroczystości pasowania na ucznia w Szkole Podstawowej nr 6 w Chełmie rodzicom nie pozwolono robić zdjęć. Decyzję uzasadniono ochroną danych osobowych i standardami ochrony małoletnich. Część rodziców skarży się, że zostali pozbawieni możliwości uwiecznienia ważnego dla nich wydarzenia i uważa, że szkoła błędnie interpretuje przepisy o RODO. Co na to UODO?
O nagłośnienie i wyjaśnienie sprawy zwrócił się do nas jeden z rodziców. W ocenie jego, a także innych rodziców, ta i nie tylko ta decyzja dyrekcji szkoły budzi wątpliwości i jest wyrazem nadinterpretacji przepisów i braku zrozumienia potrzeb uczniów oraz ich opiekunów.
„Jednym z największych problemów była organizacja ślubowania pierwszoklasistów w październiku. Dyrekcja zakazała rodzicom robienia zdjęć podczas uroczystości, powołując się na przepisy RODO oraz tzw. „Ustawę Kamilka”. Jednocześnie zapowiedziano, że zdjęcia wykona wynajęta firma fotograficzna, a rodzice otrzymają kilka ujęć do wyboru. Niestety, mimo upływu kilku miesięcy zdjęcia te do dziś nie zostały udostępnione, co pozbawiło nas pamiątki z tego ważnego wydarzenia. Problem w tym, że przywoływana „Ustawa Kamilka”, której celem jest ochrona dzieci przed niewłaściwym wykorzystywaniem ich wizerunku, w żaden sposób nie zabrania robienia zdjęć podczas szkolnych uroczystości przez rodziców. Ustawa ta dotyczy zupełnie innych kwestii, a jej niewłaściwa interpretacja doprowadziła do absurdu. Co więcej, inne szkoły w regionie nie wprowadzały takich zakazów i rodzice mogli cieszyć się wspomnieniami uwiecznionymi na zdjęciach – podnosi w mailu do redakcji rodzic ucznia.
Kolejną niepokojącą sprawą, o której alarmują rodzice jest brak legitymacji szkolnych dla uczniów. W związku z wprowadzeniem cyfrowej formy legitymacji szkoła zleciła ich wykonanie firmie zewnętrznej. Do tej pory jednak legitymacje nie zostały wydane, co uniemożliwia dzieciom korzystanie z różnych ulg i zniżek, co ma znaczenie w kontekście zbliżających się ferii zimowych.
Beata Duda-Kalisio, p.o. dyrektora SP nr 6 wyjaśnia, że przed uroczystością ślubowania uczniów klas I wychowawcy przekazali rodzicom informację, że zdjęcia będą wykonywane szkolnym aparatem przez pracownika placówki; nie było za to informacji o wykonywaniu zdjęć przez profesjonalnego fotografa, gdyż wymagałoby to wcześniej akceptacji ze strony rodziców ze względu na związane z tym koszty.
– Decyzja o braku możliwości fotografowania uroczystości przez rodziców wynikała z troski o ochronę danych osobowych i wizerunku dzieci (art.4 pkt 1 RODO) – szkoła jako administrator danych osobowych ma obowiązek zapewnić, że przetwarzanie wizerunków uczniów odbywa się zgodnie z prawem i w sposób kontrolowany. Umożliwienie swobodnego fotografowania przez rodziców mogłoby prowadzić do naruszenia tych zasad, np. nieautoryzowane publikowanie zdjęć w mediach społecznościach może naruszać prawa innych uczniów i ich rodzin. Dodatkowo wspomniana decyzja miała także na celu zapewnienie porządku i komfortu podczas uroczystości. Po zakończeniu części oficjalnej rodzice mieli możliwość wykonywania prywatnych fotografii swojego dziecka na tle przygotowanych dekoracji, z czego niektórzy rodzice skorzystali. Rodzice zostali poinformowani, że zdjęcia z uroczystości będą dostępne u wychowawców poszczególnych klas. Podczas konsultacji i zebrań z rodzicami (listopad) wychowawczynie informowały o możliwości pozyskania zdjęć w wersji elektronicznej (w niektórych klasach zdjęcia zostały wyświetlone podczas zebrania z rodzicami). Z relacji pań wynikało, że nikt nie przejawiał zainteresowania w tej kwestii. Podczas ostatniego zebrania (przed kilkunastoma dniami) w jednym z oddziałów powrócono do tematu zdjęć z uroczystości. Wychowawczyni zaproponowała, że zajmie się wybraniem zdjęć z dość bogatego folderu i zadba o ich wywołanie w czasie nadchodzących ferii, na co, jak wynika z relacji wychowawcy, rodzice przystali. Wszyscy zainteresowani rodzice mogą zgłaszać się do wychowawców poszczególnych klas i pozyskać zdjęcia w wersji elektronicznej – tłumaczy dyrektor.
Zapytaliśmy w Urzędzie Ochrony Danych Osobowych czy w przywołanej przez rodzica sytuacji nie doszło do niewłaściwej interpretacji przepisów. W odpowiedzi, na którą czekaliśmy dość długo, wskazano, że Prezes UODO może zająć jednoznaczne stanowisko jedynie w drodze decyzji administracyjnej po przeprowadzeniu postępowania i zbadaniu wszystkich okoliczności związanych z daną sprawą. Podkreślono jednak, jeśli rodzice robią zdjęcia na własny użytek, a nie w celu publikacji (np. w mediach społecznościowych bez zgody innych osób na zdjęciu), to szkoła nie powinna zakazywać im fotografowania.
– Czym innym jest wykonywanie zdjęć np. przez rodziców uczniów w celach domowych (co nie jest zabronione przez żadne przepisy prawa), a czym innym ich publikacja np. przez szkołę na stronach internetowych szkoły. W przypadku wykorzystywania zdjęć uczniów, np. ich publikacji należy wziąć pod uwagę, zarówno przepisy RODO, jak też przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – przekazał nam Karol Witkowski, rzecznik prasowy UODO.
Z kolei Kuratorium Oświaty tłumaczy, że przepisy dotyczące ochrony danych osobowych w szkołach nie są przedmiotem nadzoru pedagogicznego kuratora oświaty i to dyrektor szkoły jako administrator danych decyduje o celach przetwarzania i sposobie ochrony danych, których jest administratorem. Szkoła zatrudnia również inspektora ochrony danych, który doradza administratorowi i pełni funkcję punktu kontaktowego dla potencjalnych interesantów.
W kwestii e-legitymacji dyrektor „Szóstki” ma dobre wieści. Ze względu na brak możliwości ich przygotowania we własnym zakresie (brak wymaganego sprzętu), szkoła zleciła wykonanie ich zewnętrznemu podmiotowi. Z powodu awarii sprzętu i przedłużającym się czasem jego naprawy nastąpiło opóźnienie, ale wykonawca deklaruje realizację usługi jeszcze przed feriami. (w)
UODO odpowiada
…jeśli rodzice (podczas szkolnych uroczystości) robią zdjęcia na własny użytek, a nie w celu publikacji (np. w mediach społecznościowych bez zgody innych osób na zdjęciu), to szkoła nie powinna zakazywać im fotografowania. Wykonywanie zdjęć np. przez rodziców uczniów w celach domowych nie jest zabronione przez żadne przepisy prawa.
