Z okazji 100-lecia Lubelskiego Związku Piłki Nożnej pod koniec ubiegłego roku ukazała się książka Jacka Kosierba pt. „100 Klubów na 100-lecie LZPN”. W blisko 500-stronnicowym wydawnictwie znalazły się informacje i zdjęcia o ponad 100 klubach województwa lubelskiego. Nie zabrakło w nim także przedstawicieli z terenu Oddziału Chełm LZPN, dawnego Chełmskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej.
W książce znalazło się 12 „naszych” klubów. Dzięki uprzejmości autora na łamach „Nowego Tygodnia” rozpoczynamy prezentację obszernych fragmentów wydawnictwa. Na początek Chełmski Klub Sportowy Chełmianka, który w publikacji można odnaleźć na stronach 62-67.
Chełmski Klub Sportowy Chełmianka Chełm
20 sierpnia 1955 roku został założony Międzyzakładowy Klub Sportowy Start Chełm. Barwy klubowe przyjęto jako biało-zielone. Założycielami klubu byli: Henryk Derlak, Zygmunt Berezecki, Władysław Szajwaj, Kazimierz Koszełowicz, Henryk Dulski, Jan Nafalski i Włodzimierz Skalski. Zmiany nazwy klubu na przestrzeni lat: Miejski Klub Sportowy Chełmianka Chełm (1957 rok), Spółdzielczy Klub Sportowy Chełmianka Chełm (1960 rok), Kolejowy Klub Sportowy Chełmianka Chełm (1961 rok), Budowlany Klub Sportowy Chełmianka Chełm (1969 rok), Robotniczo Ludowy Klub Sportowy Zjednoczeni Chełm (1974 rok), Robotniczy Klub Sportowy Chełmianka Chełm (1976 rok), Miejski Klub Sportowy Granica Chełm (1992 rok), Chełmski Klub Sportowy Chełm (1999 rok), Chełmski Klub Sportowy Chełmianka Chełm (2001 rok).
W latach 50-tych drużyna przeważnie występowała w rozgrywkach Klasy A. Miała też jednosezonowe epizody na szczeblu Klasy Okręgowej. Po wybudowaniu stadionu im. PKWN (obecny stadion miejski) Chełmianka przeniosła się na ten obiekt. W 1973 roku piłkarze z Chełma zajęli 1 miejsce w rozgrywkach Klasy Okręgowej. Jednak ze względu na reorganizację, nie awansowali do III ligi.
W nagrodę zespół wyjechał do Związku Radzieckiego by tam rozegrać… mecze towarzyskie. Z drugoligowym Spartakiem Bug Brześć chełmianie zremisowali 1:1, a z reprezentacją Pińska 3:3. Latem 1976 roku biało-zieloni świętowali historyczny awans do Klasy Międzywojewódzkiej (III liga). Kibice do dziś wspominają udane występy w sezonie 1976/1977 i dwukrotne zwycięstwo z Radomiakiem po 2:1.
Drużyna z Radomia awansowała wtedy do II ligi, a przy okazji objawił się talent Mirosława Misiowca – wychowanka Stali Mielec, który później rozegrał ponad 30 spotkań w pierwszoligowej Odrze Opole prowadzonej przez Antoniego Piechniczka. W 1979 roku Chełmianka zanotowała znakomite mecze w Pucharze Polski. Ze Stalą Rzeszów remis 0:0 (rzuty karne 6:5) i Piastem Gliwice także 0:0 (rzuty karne 5:6). W latach 80-tych chełmianie notowali kolejne występy w III lidze i Klasie Międzyokręgowej (międzywojewódzkiej). Chełmianka znów pokazała się w Pucharze Polski. W edycji 1986/87 pokonała Hetmana Zamość 2:0, Igloopol Dębica 3:2 i uległa Broni Radom 1:4. Początek lat 90-tych przyniósł rozwiązanie Chełmianki, a następnie w 1992 roku powołanie Miejskiego Klubu Sportowego Granica Chełm.
Przez klika sezonów Granica rywalizowała w III lidze. W składzie zespołu występowali między innymi: Artur Bożyk i Jacek Ziarkowski. Latem 1999 roku, po spadku do Klasy Okręgowej, Granica została rozwiązana. Kilka tygodni później powołany został Chełmski Klub Sportowy, którego prezesem został Anatol Obuch. Po dwóch latach gry w „okręgówce” klub awansował do IV ligi lubelskiej i zmienił nazwę na CHKS Chełmianka Chełm. Latem 2010 roku Chełmianka ponownie awansowała do III ligi. Ukazała się pierwsza w historii monografia klubu pt. „Chełmska Husaria Naprzód! 55 lat Klubu Sportowego Chełmianka Chełm 1955-2010” autorstwa Bogusława Kudelskiego.
Największe sukcesy w historii klubu. W sezonie 2017/2018 biało-zieloni pod kierunkiem trenera Artura Bożyka zajęli 4. miejsce w III-ligowej grupie IV. Królem strzelców z dorobkiem 20 goli został Przemysław Banaszak. W sezonie 2020/2021 Chełmianka, prowadzona przez trenera Tomasza Złomańczuka, zanotowała najlepszy wynik w historii klubu. Zajęła 2 miejsce, ustępując w końcowej klasyfikacji jedynie Wiśle Puławy.
Najlepszym strzelcem zespołu z 10 golami na koncie był Tomasz Brzyski. Rok później zespół powtórzył ten wynik plasując się na 2 pozycji, tym razem 6 „oczek” za mistrzowską ekipą Siarki Tarnobrzeg. Najwięcej bramek (16) dla Chełmianki zdobył Ezana Kahsay. Ponadto w sezonie 2019/2020 chełmianie dotarli aż do 1/16 finału rozgrywek Pucharu Polski, gdzie na własnym boisku ulegli ekstraklasowej Lechii Gdańsk 0:2 (0:1).
Aktualne władze klubu: Grzegorz Gardziński (prezes zarządu od 1 lipca 2003 roku), Henryk Nowak – wiceprezes. Rada Nadzorcza: Jacek Skwaroń – przewodniczący, Andrzej Bielecki i Witold Radwański – wiceprzewodniczący, Piotr Kowalewski, Jerzy Piskorski, Piotr Chorągiewicz, Mateusz Bida, Tomasz Sokołowski i Marcin Stopa – członkowie. Zasłużeni trenerzy: Józef Wosiński, Waldemar Kursa, Zbigniew Trześniewski, Mieczysław Olewiński, Artur Bożyk i Tomasz Złomańczuk. Zasłużeni działacze: Henryk Dulski, Michał Matwiejczuk, Grzegorz Gardziński oraz Krzysztof Zieliński.
