Ponad dwieście dzieł – głównie polskiego malarstwa – nawiązujących do walki o odzyskanie przez Polskę niepodległości możemy oglądać do 8 lipca 2018 roku w Muzeum na Zamku Lubelskim.
Opowiadają one o zrywach do walki o niepodległość pod wodzą Kościuszki, Bonapartego, o okresie powstania styczniowego, oraz walkach podejmowanych w czasie I wojny światowej. Wystawę tych dzieł, prezentowanych w zgodzie z chronologią historycznych wydarzeń, zatytułowano „Czas na Niepodległą”.
W większości wystawę tworzą obrazy olejne, ale także akwarele i rysunki, pochodzące ze zbiorów kilkunastu polskich muzeów. Obok obrazów batalistycznych na wystawie znajdziemy wizerunki dowódców. Ekspozycję uzupełniają militaria, medale, dokumenty – rozkazy polskich dowódców. Są też wyroby rzemiosła artystycznego – szkło i porcelana.
„Czas na Niepodległą” warto odwiedzić już choćby z powodu nagromadzenia w jednym miejscu dzieł malarskich wielu wybitnych polskich artystów: Aleksandra Orłowskiego, Piotra Michałowskiego, Artura Grottgera, Adama Chmielowskiego, Maksymiliana Gierymskiego, Jana Styki, Leopolda Gottlieba. Znajdziemy też przykłady malarstwa tak niezwykłych twórców jak Witkacy oraz Jacek Malczewski i jego syn Rafał. Oczywiście nie mogło zabraknąć ukochanych przez wiele pokoleń Polaków prac autorstwa członków malarskiej rodziny Kossaków: Juliusza, Wojciecha i Jerzego.
Lubelską wystawę podzielono na kilka części. Jedna nosi tytuł „Malujcie, tak, aby Polska zmartwychwstała”. To hasło nawiązujące do słów Jacka Malczewskiego, ilustrują m.in. liczne portrety Tadeusza Kościuszki. W tym dziale zobaczymy też wizerunki księcia Józefa Poniatowskiego czy Napoleona.
Inne wydarzenia przedstawione na obrazach (także w rysunkach i grafice) to słynne bitwy XVII, XIX i początku XX wieku. Wystawę wzbogacono ekspozycją ręcznie pisanych rozkazów, w tym Henryka Dąbrowskiego (właśnie minęło 200 lat od śmierci generała – 6 czerwca 1818 r.).
Zwiedzający, którzy chcą podziwiać odwołania do polskiej historii w obrazach na naprawdę wysokim poziomie artystycznym, powinni zatrzymać się chwilę dłużej przed znakomitymi płótnami Jacka Malczewskiego. Artysta operuje w nich typowym dla siebie symbolem i alegorią; w tych obrazach znajdziemy też piękną kobiecą postać i motywy odwołujące się do naszej historii. Bardzo konkretnie o heroizmie polskich zmagań z zaborcami mówią prezentowane rysunki Artura Grottegera – J. Malczewski był jego uczniem. Cykl czarno-białych prac pełnych realistycznych a zarazem dramatycznych i heroicznych scen również uwzględniono na obecnej wystawie.
Monika Skarżyńska
