Jarmark Jagielloński 2020 będzie inny niż zwykle. Nie przekroczy ram Starego Miasta, ograniczy liczbę kramów, nie wpuści zagranicznych wystawców. Tematem przewodnim będą zioła. Symbolicznie wystąpią jako środek „antywirusowy”, choć i tak organizatorzy przewidzieli wzmożone restrykcje. Tegoroczna impreza będzie obfitować w zajęcia praktyczne.
Zioła to temat szeroki i bardzo wdzięczny – mówić o tych wyjątkowych roślinach można na wiele sposobów. I dobrze, skoro w przeciwnym razie rozmawialibyśmy o koronawirusie. Każdy, kto jest uważny na przyrodę dostrzeże ich znaczenie w ten szczególny czas. Ziołom dedykowana jest najbliższa edycja Jarmarku.
– Chcemy przypomnieć o szerokim zastosowaniu tych roślin w życiu człowieka, o ich bogatej i jednocześnie zróżnicowanej symbolice. Uczestnicy Jarmarku dowiedzą się na temat zastosowań leczniczych, spożywczych, gospodarczych i obrzędowych – twierdzą organizatorzy z Warsztatów Kultury w Lublinie. Mniej chętnie mówią o statystykach imprezy.
Wystawców ma być około 100, a zatem mniej więcej jedna trzecia. Będą jedynie polscy twórcy, zabraknie gości z zagranicy. Kramy mają stać w większych odstępach, a kupcy winni nosić maseczki – głosi teoria. Stan epidemii wyklucza tradycyjne potańcówki w takt muzyki ludowej, które ściągały tłumy w zaułku dawnego Teatru Andersena.
Poza tym wcześniejsze zapisy, pomiar temperatury i ankieta medyczna będą obowiązywać w przypadku większych wydarzeń Jarmarku.
Inspirujące ekspozycje
Wchodząc przez Bramę Krakowską w strefę Jarmarku zobaczymy instalację inspirowaną jak zwykle pająkiem ludowym. Tym razem będzie przybrany ziołami. Jego autorami są twórcy ludowi: Małgorzata i Tomasz Krajewscy oraz Wiesława Kucharzyk zajmujący się plastyką obrzędową.
Brama Grodzka przywita nas instalacją „Życie jest piękne (jeśli długo się nad nim nie zastanawiasz)” Jarosława Koziary. Wykonana przez lubelskiego artystę jawi się nad ulicą Grodzką opodal kamienicy, w której znajdują się Warsztaty Kultury. Nawiązuje do tematu kwiatów i zachęca do wykonania zdjęć na tym wyjątkowym, wielobarwnym tle.
„Kosmiczny zielnik” to z kolei wystawa realizowana wespół z Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie. Warsztaty Kultury (ul. Grodzka 7, II piętro) będą gościć ją dłużej niż sam JJ, bo w dniach 17-28 sierpnia, w godz. 11-17. To obraz współistnienia świata ludzi i otaczających ich roślin, opowieść o poszczególnych ziołach, jak i swoisty przepis na ich zastosowanie. Teksty o roli roślin w obrzędowości, w magii i miłości, także w lecznictwie i gospodarstwie ilustrują materiały Muzeum oraz przykłady ziół, które znaleźć można na Lubelszczyźnie.
Letnia Szkoła Tradycji – Zielarstwo prezentuje wystawę z badań terenowych. W krużgankach klasztoru dominikanów (21-23 sierpnia) ujrzymy sylwetki ludzi, którzy od lat twórczo wykorzystują zioła w życiu codziennym, jak i zawodowym. W relacji z badań Anastazja Sidor (Puńsk, woj. podlaskie), Biruta Ragalis (Żegary, woj. podlaskie), Zbigniew Bliziński (Gorajec, woj. podkarpackie), Renata Płoskoń (z Cieszanowa, woj. podkarpackie) i Danuta Radulska (Wasilówka, woj. podlaskie) chwalą się wiedzą i opowiadają o swych doświadczeniach z ziołolecznictwa.
Cały szereg warsztatów
„Ale ziółko!” to zajęcia dla dzieci, które prowadzą Dorota Podgórska-Dudko, Katarzyna Zedel, Marta Urban-Burdalska: 21 sierpnia o godz. 11 i 13.30; 22-23 sierpnia, godz. 10 i 13.30. Wiek: 6-11 lat. Podczas warsztatów poznamy tajniki zielarstwa, pracy twórczej, świata bajek, a także zdrowia i odporności. Wszystko w ścisłym związku z polską sztuką i kulturą tradycyjną. Warsztatom towarzyszą starodawne zabawy, wyliczanki oraz muzyka „na żywo” różnych instrumentów tradycyjnych.
„Ziołowe korony” – te warsztaty poprowadzi Joanna Sucholas: 22 sierpnia o godz. 12 i 14.30, wiek: 6-10 lat. Kwiaty i gałązki ziół staną się materiałem do tworzenia swojej własnej, albo i dla kogoś, korony roślinno-ziołowej. Gotowe prace można dumnie prezentować podczas przechadzek uliczkami Lublina.
Bukiety z ziół, suszonych kwiatów i zbóż to domena Wiesławy Kucharzyk: 23 sierpnia, godz. 10, wiek: 10+. Artystka pokaże jak wykonać je przy bardzo trudnej materii, jaką stanowią suszone zioła.
Warsztat etnograficzny „Ziołotwórcy”- 21 sierpnia, godz. 16 i 17, wiek: 6-12 lat. Łukasz Ciemiński opowie tu o cudownym pochodzeniu ziół oraz ich zastosowaniu w magii i codziennym życiu, co będzie wstępem do wykonania kart magicznego zielnika, które pozwolą uruchomić wyobraźnię i fantazję twórczą dzieci.
Janina Wadowska poprowadzi warsztaty tworzenia wianków z suszonych roślin: 21 sierpnia, godz. 10, wiek 18+. Autorka jest również mistrzynią ozdób ze słomy i suchych kwiatów. Zajmuje się też uprawą roślin, które później wykorzystuje w swoich pracach.
„Tablice zielarskie” to znów warsztaty Joanny Sucholas, tym razem dla dorosłych: 21 sierpnia o godz. 13 i 16. Wiek: 18+. Najpierw uczestnicy dowiedzą się o zbieraniu i oznaczaniu roślin, korzystaniu z atlasów i książek zielarskich, kluczy do oznaczania roślin. Następnie wykonają trójwymiarowe, pachnące tablice przedstawiające rośliny.
Szczegóły warsztatów i zapisy: jarmarkjagiellonski.pl.
Nieliczne koncerty
Nie zabraknie koncertu re:tradycja (22 sierpnia, godz. 19), w którym wystąpią: Reni Jusis i instrumentalista Miguel Moon wspólnie z Angle Bapkauskien i z zespołem Šalcinukas z Puńska, Tomasz „Lipa” Lipnicki i Kapela Dudziarska Manugi z Bukówca Górnego oraz Olaf Deriglasoff i Kapela Stefana Wyczyńskiego z Lubczy.
To doroczne spotkanie gwiazd estrady z mistrzami muzyki ludowej będzie jednak różnić się od poprzednich. Na dziedzińcu Zamku przewidziano jedynie 600 miejsc.
Jest też koncert Łukasza Jemioły z grupą Dresscode (23 sierpnia, godz. 19, ul. Grodzka 7), w którym dominuje amerykański swing, podobnie jak polski, z międzywojnia.
W tym samym patio, tego samego dnia w dwie godziny później, „Senjawazabawa” -koncertospektakl w konwencji transowej podróży po krainie snu. Przygotowały go Katarzyna Szurman, Agata Harz i Paula Kinaszewska. Wstęp tylko dla pełnoletnich. Na koncerty wejdą tylko ci, którzy wcześniej się zapiszą. Można to uczynić przez witrynę jarmarkjagiellonski.pl.
Marek Rybołowicz
