17 stycznia Kościół katolicki już po raz dwudziesty trzeci obchodził Dzień Judaizmu – szczególnie powiązany z Lublinem.
Dzień Judaizmu został ustanowiony z inicjatywy abpa Stanisława Gądeckiego przez Konferencję Episkopatu Polski w 1997 roku. Organizowany jest przez Komitet ds. Dialogu z Judaizmem.
Celem uroczystości jest rozwój dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, a także modlitwy i refleksje nad związkami obu religii oraz, jak mówił święty Jan Paweł II, „poznanie naszych braci starszych w wierze”. Polska jest drugim po Włoszech krajem, który zdecydował się organizować tego typu obchody. Obecnie odbywają się one też między innymi w Austrii, Szwajcarii i Holandii. Dzień Judaizmu zazwyczaj obchodzony jest 17 stycznia, to jest w wigilię Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan, chyba, że ze względu na zbieżność tej daty z szabasem termin zostaje o jeden dzień przesunięty. Co roku centralne uroczystości odbywają się w wybranym mieście pod innym hasłem zaczerpniętym z Biblii lub nauczania Kościoła.
Pierwsze hasło: „Kto spotyka Chrystusa, spotyka judaizm” zaczerpnięte zostało z przemówienia świętego Jana Pawła II w Moguncji, wygłoszonego w listopadzie 1987 roku. W Lublinie centralna impreza obchodów Dnia Judaizmu pod hasłem „Jeden drugiego brzemiona noście” odbyła się w 2002 roku. Tegoroczne uroczystości odbyły się pod hasłem: „Pamiętaj o dniu szabatu, aby należycie go świętować” (Wj 20,8) Miejscem centralnych obchodów Dnia Judaizmu było w tym roku Gniezno.
Źródło w jesziwie
W Lublinie główne uroczystości XXIII Dnia Judaizmu odbyły się 16 stycznia w auli Metropolitalnego Seminarium Duchownego przy ul. Wyszyńskiego 6. Po nabożeństwie pod przewodnictwem bpa Mieczysława Cisły odbyła się dyskusja z udziałem przedstawicieli wspólnoty żydowskiej i katolickiej. Wzięli w niej udział: rabin Symcha Keller i Szoszana Keller oraz prof. Maciej Munnich i prof. Monika Munnich. Na zakończenie głos zabrał abp Stanisław Budzik. Całość prowadził ks. dr Marek Szymański.
Judaizm jest ściśle związany z przedwojennym Lublinem, czego symbolem do dzisiaj jest Jesziwa Lubelska u zbiegu ulic Unickiej i Lubartowskiej, obecnie Lubartowska 85. Wyższa uczelnia talmudyczna została otwarta w Lublinie w 1930 roku ze względu na tradycję funkcjonowania jesziwy w naszym mieście już od XVI wieku. Imponującej wielkości gmach o powierzchni ponad 1800 metrów kwadratowych zaprojektował architekt Agenor Smoluchowski.
Istnienie świetnie rozwijającej się uczelni przerwało wkroczenie do Lublina 18 września 1939 roku Niemców. Po wojnie z budynku korzystał UMCS i Akademia Medyczna. Jesienią 2003 roku posesja została przekazana Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. W południowym skrzydle budynku jesziwy znajduje się synagoga o powierzchni ponad 200 metrów kwadratowych.
Pokłosie św. Jana Pawła II i abpa Józefa Życińskiego
Przez ostatnich trzydzieści kilku lat, w sprawach dialogu katolicko-żydowskiego zrobiono bardzo wiele, a to głównie za sprawą świętego Jana Pawła II. Dużą rolę w rozwijaniu tego dialogu, odegrał też, zmarły 10 lutego 2011 roku metropolita lubelski, abp Józef Życiński. Żydzi z Lublina i z Polski, Izraela, Ameryki i Europy znajdowali w arcybiskupie Życińskim kogoś, kto dobrze rozumiał sens dialogu, zbliżenia i pojednania.
W październiku 2008 roku w Lublinie odbyło się między innymi spotkanie seminarzystów i studentów rabinackiego kolegium Abrahama Geigera z Berlina, któremu patronował abp Józef Życiński. Uczestniczył w nim rektor berlińskiego kolegium, rabin Walter Homolka. Dialog katolików i Żydów, braterskie spotkania, debaty i wspólne pochylanie się nad Świętą Księgą wynikają z podstawowych założeń nauczania Kościoła i z przesłania Ewangelii.
Wspólnota wartości
Dlatego też respekt, życzliwość i szacunek dla narodu żydowskiego to postawa z gruntu chrześcijańska, w której nie tylko odkrywamy starotestamentowe korzenie, ale także wspólnotę najwyższych wartości. Papieże ostatnich pontyfikatów: Jan XXIII, Paweł VI, Jan Paweł II oraz Benedykt XVI wcielali w życie ducha deklaracji „Nostra aetate” słowem i działaniem. By kontynuować to dzieło, potrzebne są wspólne braterskie spotkania, refleksja nad Słowem Bożym, a przede wszystkim, co podkreśla obecny papież Franciszek, wspólna modlitwa.
Dzień Judaizmu to szczególny czas wspólnotowej refleksji i modlitwy. Pomaga on katolikom w odkrywaniu judaistycznych korzeni chrześcijaństwa, w pogłębianiu świadomości tego, iż religia żydowska nie jest wobec naszej religii „rzeczywistością zewnętrzną, lecz czymś wewnętrznym” oraz że nasz „stosunek do niej jest inny, aniżeli do jakiejkolwiek innej religii” (św. Jan Paweł II). Budowanie wzajemnego braterstwa, życzliwości i formowanie właściwej mentalności wiernych wymaga Bożej pomocy, dlatego tak bardzo potrzebna jest modlitwa.
Tego dnia chrześcijanie powinni dostrzegać, co ich łączy z wyznawcami judaizmu, a jest to: wiara w jednego Boga, Biblia jako Słowo Boże, wierność tradycji religijnej, Dekalog jako fundament praw moralnych, a także wezwanie do codziennej modlitwy. Podczas licznych liturgii sprawowanych w Dniu Judaizmu wierni mogli się modlić między innymi o to, aby Kościół coraz pełniej rozwijał dialog religijny z wyznawcami judaizmu w duchu wezwania do braterstwa II Soboru Watykańskiego, w duchu nauczania świętego Jana Pawła II oraz o to, żeby Żydzi, byli świadkami Jedynego i Prawdziwego Boga w świecie naznaczonym ateizmem, materializmem, kulturą chwili.
Zgromadzeni w kościołach na diecezjalnych i parafialnych obchodach wierni modlili się także za wszystkie ofiary Holokaustu, za ocalonych z Holokaustu oraz tych, którzy nieśli pomoc prześladowanym.
Elżbieta Kasprzycka
