Święto w cieniu epidemii

W tym roku nie było tradycyjnego świętowania chełmian na Placu Łuczkowskiego. Nie było defilady wojskowej, parady kawalerii wojskowej, oficjalnych wystąpień. Rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości ze względu na epidemię była inna niż wszystkie.

Co roku 11 listopada chełmianie gromadzili się najpierw na nabożeństwie, a potem na uroczystościach na Placu Łuczkowskiego z okazji Narodowego Święta Niepodległości. Z roku na rok wydarzenie to przybierało coraz ciekawszą formę, a w obchody włączało się coraz więcej artystów, organizacji, placówek oświatowych.

Ale w tym roku było inaczej. Obchody 102. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości miały inny niż dotychczas charakter, bo ze względu na epidemię i obowiązujący reżim sanitarny organizacja dużych zgromadzeń była wykluczona. Nie było tradycyjnego świętowania z mieszkańcami, parady kawalerii, defilady wojskowej i oficjalnych wystąpień. Obchody ograniczono do Mszy Świętej w intencji Ojczyzny, celebrowanej przez ks. Andrzeja Sternika w Parafii Narodzenia NMP w Chełmie.

W świątyni mogła przebywać ograniczona ilość osób. Potem – już nie tak gremialnie, jak co roku – składano wieńce i wiązanki przy Mauzoleum na Górze Chełmskiej, a także przy Pomniku Niepodległości na Placu Łuczkowskiego. W chełmskich obchodach rocznicy odzyskania niepodległości uczestniczyli m.in. Jacek Sasin – wicepremier, minister aktywów państwowych, Beata Mazurek – deputowana do Parlamentu Europejskiego, posłowie na Sejm RP: Anna Dąbrowska-Banaszek oraz Krzysztof Grabczuk, Zdzisław Szwed – członek Zarządu Województwa Lubelskiego, Katarzyna Zawiślak – dyrektor chełmskiej delegatury Urzędu Wojewódzkiego, Jakub Banaszek – Prezydent Miasta Chełm, Longin Bożeński – Przewodniczący Rady Miasta Chełm oraz radni Rady Miasta Chełm, przedstawiciele służb mundurowych. Miasto zachęcało chełmian do „symbolicznego uczczenia tego dnia poprzez udekorowanie swoich domów i mieszkań flagami biało-czerwonymi”.

Koncert „Niepodległa” online

Pierwotnie planowano, że doroczny koncert „Niepodległa” w Chełmskim Domu Kultury odbędzie się tradycyjnie – na sali widowiskowej ChDK. Ale po wprowadzeniu kolejnych obostrzeń trzeba było zweryfikować te plany, bo od 7 listopada br. w placówkach kulturalnych nie mogą odbywać się imprezy z udziałem publiczności. Chełmscy artyści urządzili piękny koncert, transmitowany online. Liczna publiczność oglądała go na profilu społecznościowym Chełmskiego Domu Kultury w serwisie Facebook. Dochód z koncertu, tradycyjnie, został przeznaczony na cele charytatywne.

Listopad 1918 roku w Chełmie

Pracownicy Muzeum Ziemi Chełmskiej, zamkniętego dla zwiedzających, na Facebooku zwrócili uwagę mieszkańcom Chełma, jak ważny dla Polski i Polaków jest dzień 11 listopada. Przypomnieli przy tym rolę i działalność ówczesnych, zasłużonych dla historii chełmian: „Warto przypomnieć, że Chełm odzyskał niepodległość kilka dni przed Warszawą. Stało się to dzięki działalności patriotycznej wielu działaczy z Chełma i okolic takich jak: patron Muzeum Ziemi Chełmskiej – Wiktor Ambroziewicz (ówczesny dyrektor Chełmskiej Szkoły Filologicznej późniejszego Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie) czy ziemianin Felicjan Lechnicki oraz działalności konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej, a przede wszystkim grupie wojskowych przysłanych tu przez dowódcę POW Edwarda Rydza-Śmigłego – pod dowództwem rotmistrza Gustawa Orlicz-Dreszera mianowanego Komendantem Okręgu Wojskowego w Chełmie, który przybył do miasta wraz z kilkoma oficerami legionowymi podporucznikiem Ludwikiem Kmicic- Skrzyńskim, porucznikiem Stanisławem Grzmot-Skotnickim oraz porucznikiem Rudolfem Dreszerem.

Gdy 30 października Rada Regencyjna przyjęła administrację c. k. Generalnego Gubernatorstwa Lubelskiego, w nocy z 1 na 2 listopada Wiktor Ambroziewicz dyrektor chełmskiej Szkoły Filologicznej, przywiózł nominacje dla nowych władz polskich. 2 listopada 1918 r. chełmscy członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej pod wodzą Gustawa Orlicz-Dreszera rozbroili okupacyjny austriacki garnizon i opanowali duży magazyn broni w chełmskiej katedrze, co przyniosło miastu niepodległość. W nocy z 2 na 3 listopada 1918 r. grupa polskich kolejarzy z Lublina zdobyła dworzec w Chełmie. Kontrola linii kolejowych pozwoliła na rozbrajanie wracających ze wschodu wojsk austriackich i zgromadzenie pokaźnych ilości broni oraz amunicji.

Akcja usunięcia okupacyjnych władz austriackich zakończyła się 4 listopada 1918 r. – na tydzień przed podobnymi działaniami w Lublinie i Warszawie miało spore znaczenie. Chełm był pierwszym miastem Królestwa Polskiego opanowanym przez Polaków. Gustaw Orlicz-Dreszer został mianowany Komendantem Wojskowym Okręgu, miejscowy ziemianin Felicjan Lechnicki, objął funkcję cywilnego komisarza powiatu chełmskiego natomiast Wiktor Ambroziewicz został komisarzem miasta. Wiktor Ambroziewicz funkcje tę pełnił do 19 stycznia 1919 roku. (opr. mo, fot. UM Chełm)

News will be here