5 sierpnia w ramach gminnych obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości obchodzono 155. rocznicę bitwy pod Depułtyczami, stoczonej przez powstańców 5 sierpnia 1863 r. Uroczystości rocznicowe rozpoczęły się uroczystą mszą świętą w kościele w Depułtyczach, z udziałem delegacji i pocztów sztandarowych szkół, organizacji społecznych i samorządowych, jednostek wojskowych. Muzyczną oprawę podczas mszy zapewnił Chór Parafii Rozesłania Św. Apostołów, który w tym roku obchodzi swoje stulecie.
Dalsza część uroczystości odbyła się pod pomnikiem Powstańców Styczniowych, wg ceremoniału wojskowego, w asyście kompanii i warty honorowej Garnizonu Chełm. W swoim wystąpieniu wójt gminy Chełm – Wiesław Kociuba przypomniał historię bitwy, odsłonięcia pomnika i obowiązkach upamiętniania historii, jakie ciążą na samorządzie i mieszkańcach gminy. Po modlitwie za poległych w walce o wolność i niepodległość odczytany został Apel Poległych i oddana została salwa honorowa. Wieńce pod pomnikiem złożyli przedstawiciele: Ministerstwa Obrony Narodowej, Wojewody Lubelskiego, Urzędu Marszałkowskiego i Rady Powiatu, służb mundurowych, środowisk kombatanckich, szkół z terenu Gminy Chełm, harcerzy, przedsiębiorców z terenu Gminy Chełm, Urzędu i Rady Gminy Chełm.
Druga część obchodów rocznicowych miała miejsce nad Zalewem Żółtańce, gdzie przygotowano szczególne atrakcje. Rozpoczęli ją skoczkowie z grupy SkyDive Chełm, skokiem z Flagą Narodową i Gminy Chełm. Następnie odbyła się widowiskowa rekonstrukcja historycznej, zwycięskiej bitwy, w której uczestniczyło kilkudziesięciu członków z kilku stowarzyszeń historycznych okresu Powstania Styczniowego z terenu całej Polski, m.in. Stowarzyszenia Historycznego Ćwieki ze Starościna. Widzowie mogli zobaczyć powstańczy obóz rozbity w „lasku” okalającym plażę, „brankę” – czyli przymusowy nabór do carskiej armii, ślubowanie nowych powstańców przyjmowanych w szeregi poszczególnych oddziałów oraz bitwę pod Depułtyczami. W czasie rekonstrukcji lektor przekazywał zgromadzonym, nie tylko to, co dzieje się na „polu bitwy”, ale również tło historyczne wydarzeń z okresu Powstania Styczniowego.
Po bitwie – już na scenie – wystąpiła Lubelska Orkiestra Wojskowa i Zespół Wokalny Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego WP – prezentujące najpopularniejsze utwory, pieśni i piosenki patriotyczne oraz Zespół Pieśni i Tańca Gminy Chełm „Uherzacy”. Na zakończenie uroczystości na plac wjechali ułani z Chełmskiego Stowarzyszenia Miłośników Koni i Kawalerii Polskiej z Janowa, którzy zaprezentowali pokaz musztry kawaleryjskiej. Koncertom i pokazom na scenie towarzyszyły wystawy sprzętu wojskowego z 2 Batalionu Rozpoznawczego w Hrubieszowie, 1 Kołobrzeskiego Batalionu Zmechanizowanego Garnizonu Chełm, Oddziału Żandarmerii Wojskowej oraz wóz bojowy Państwowej Straży Pożarnej w Chełmie.
Tuż przy scenie mieszkańcy regionu mogli zobaczyć również specjalną wystawę IPN Ojcowie Niepodległej, na której zaprezentowano biogramy najważniejszych postaci, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę Niepodległości w 1918 r. Dla bardzo licznie przybyłej publiczności była również żołnierska grochówka i smalec z ogórkami. Organizatorami tych obchodów było Biuro Promocji Gminy Chełm, przy współpracy Centrum Bibliotek i Kultury Gminy Chełm, Stowarzyszenia Historycznego Ćwieki ze Starościna, Chełmskiego Stowarzyszenia Miłośników Koni i Kawalerii Polskiej z Janowa, SkyDive Chełm oraz CEMEX Polska z Chełma. (r)
