Lubelski oddział Instytutu Pamięci Narodowej przypomniał życie i męczeństwo biskupa Władysława Gorala.
Poświęcona temu była wystawa „Lux in tenebris lucet” (łac. „Światłość w ciemności świeci”) prezentowana niedawno w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej pod kuratelą Barbary Oratowskiej – dyrektor Muzeum Martyrologii „ Pod Zegarem” Oddział Muzeum Lubelskiego. Wystawa została przygotowana w 80. rocznicę aresztowania bł. bpa Gorala i osadzenia go w KL Sachsenhausen oraz w 20. rocznicę jego beatyfikacji.
Władysław Goral urodził się 1 maja 1898 roku w rodzinie chłopskiej w Stoczku na Lubelszczyźnie. Szkołę powszechną ukończył w Nasutowie, po czym kontynuował naukę w Lubartowie oraz w Lublinie. W 1916 roku wstąpił do Lubelskiego Seminarium Duchownego. Po czterech latach studiów wyjechał do Rzymu, gdzie studiował filozofię. 18 grudnia 1920 roku przyjął święcenia kapłańskie. W 1926 roku powrócił do Lublina, gdzie podjął pracę profesora w Seminarium Duchownym. 10 sierpnia 1938 roku został przez papieża Piusa XI mianowany sufraganem diecezji lubelskiej, pomocniczym biskupem lubelskim i biskupem tytularnym. Sakrę biskupią przyjął 9 października 1938 roku.
Organizator, jałmużnik, kapłan wielkiego formatu
Ksiądz Goral działał w towarzystwach naukowych i organizacjach społecznych, był prezesem Związku Kapłanów „Unitas”. Z jego inicjatywy powstał w Lublinie dom dla księży emerytów. Wielki jałmużnik, opiekun ubogich, profesor Seminarium Duchownego, wspierający wraz z biskupem ordynariuszem Marianem Fulmanem rozwój Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gorący patriota, współorganizator początków struktur konspiracji i oporu na terenie Lublina, był zaangażowany w wiele dzieł dobroczynnych. W 1939 roku był między innymi prezesem Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności, wspierał rozwój muzyki kościelnej, budował relacje przyjaźni i współpracy z lubelskimi Żydami, którzy bardzo go cenili.
17 listopada 1939 roku został aresztowany przez Gestapo i skazany na karę śmierci. Potem wyrok zamieniono mu na dożywotnie więzienie i 4 grudnia 1940 roku znalazł się w niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen. Został osadzony w pojedynczej betonowej celi bunkra podobozu Zellenbau. Pozostał tam w zupełnej samotności przez 5 lat. Wyniszczony przez maltretowanie i choroby, zakończył życie w lutym 1945 roku. Jako powód śmierci wymienia się zapalenie opony brzusznej na skutek perforacji wrzodów żołądkowych lub śmierć na skutek nazistowskich eksperymentów pseudomedycznych. Według niektórych relacji biskup został rozstrzelany podczas ewakuacji obozu.
13 czerwca 1999 roku św. Jan Paweł II podniósł do chwały błogosławionych 108 męczenników z lat II wojny światowej. Wśród nich był biskup Władysław Goral. Szczególnym miejscem jego kultu jest lubelska archikatedra, gdzie znajduje się ołtarz biskupa Gorala oraz parafia pod jego wezwaniem przy ul. ks. Jerzego Popiełuszki 28 b w Lublinie. Została ona erygowana 19 kwietnia 2004 roku. W liczącej obecnie 7619 wiernych parafii działają między innymi: schola „Goralki”, chór parafialny „Stella Maris” Legion Maryi, Kółka różańcowe, Służba liturgiczna ołtarza, Ruch mężczyzn św. Józefa.
Elżbieta Kasprzycka
