Czcimy Madonnę z Wilna

O cudownym obrazie NMP Ostrobramskiej krąży wiele legend. Jedna z nich głosi, że jest bizantyjską ikoną, którą w 1363 r. miał sprowadzić na Litwę wielki książę Olgierd. Ta legenda stała się w XIX w. pretekstem dla Rosjan do prób odebrania obrazu katolikom jednak w obawie przed zamieszkami władze carskie nie tknęły malowidła. Badania wykazały, że obraz powstał najprawdopodobniej ok. 1620-30 r. Jego pierwowzorem była praca holenderskiego artysty Martina de Vosa, oparta na grawiurze Thomasa de Leo z 1580 r. Wileński obraz o wymiarach 200 x 162 cm namalowany jest na ośmiu deskach dębowych. Farbę nałożono na cienką warstwę gruntu kredowego, co jest typowe dla północnoeuropejskiej tradycji malarskiej. Istnieje prawdopodobieństwo, że twórcą był krakowski malarz Łukasz. Najstarszym literackim przekazem o cudownym obrazie jest dziełko karmelity o. Hilariona z 1761 r. pod tytułem „Relacja o cudownym obrazie Najświętszej Maryi Panny”. Wizerunki Maryi bez Dzieciątka pojawiły się w sztuce europejskiej w XVII w. we Włoszech. Taki sposób przedstawienia Maryi wywodzi się ze szkoły Rafaela, rozwijanej w Akademii Bolońskiej przez braci Carraccich. Typ Madonny bez Dzieciątka ukształtowali ostatecznie Carlo Dolci i Battista Salvi, zwany Sassofferato.

16 listopada Kościół obchodził uroczystość NMP Ostrobramskiej. Inwokację z „Pana Tadeusza” zna każdy Polak, ale nie każdy wie, że za pośrednictwem Matki Bożej Ostrobramskiej wydarzyło się wiele cudów. Do zdrowia wrócił nie tylko mały Adam Mickiewicz, ale ponad 8 tys. proszących, których dary wotywne zdobią ściany kaplicy w Wilnie.


Wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej, ukoronowanej 2 lipca 1927 r. przez kard. Aleksandra Kakowskiego w obecności marszałka Józefa ­ Piłsudskiego, prezydenta Rzeczypospolitej, Ignacego Mościckiego i całego Episkopatu, zdobi kościoły całego świata – nawet osobną kaplicę w podziemiach bazyliki św. Piotra w Rzymie, gdzie modlił się wkrótce po wyborze na papieża św. Jan Paweł II.
W Lublinie kopie obrazu NMP Ostrobramskiej znajdują się w kościele pw. św. Jozafata przy ul. Zielonej, w kaplicy Wieczystej Adoracji w kościele pw. św. Michała Archanioła przy ul. Fabrycznej i kaplicy w kościele pw. Dobrego Pasterza przy ul. Radzyńskiej. Wizerunek przepięknej Madonny wrył się w świadomość Polaków niemal tak silnie, jak ikona jasnogórska.

Opiekunka Marszałka

Gorliwym czcicielem Madonny Ostrobramskiej był marszałek Józef Piłsudski. Mówił o Niej jako o swojej Opiekunce. Wyrazem wdzięczności Piłsudskiego dla wileńskiej Madonny Miłosierdzia jest zachowana do dziś tabliczka w Ostrej Bramie z napisem: „Dziękuję Ci Matko za Wilno”. Polecił ją umieścić, jako wotum po zdobyciu tego miasta przez Polaków w 1919 r. Ryngraf MB Ostrobramskiej, który otrzymał na imieniny, 19 marca 1916 r. od legionistów, został włożony mu do trumny. Zwrócił na to uwagę w swoim słowie pożegnalnym bohatera narodowego w „Rycerzu Niepokalanym” o. Maksymilian Kolbe. Historię miłości marszałka Piłsudskiego do Matki Bożej Ostrobramskiej barwnie opisał paulin o. Eustachy Rakoczy.
Madonna Ostrobramska uchodzi za orędowniczkę oraz opiekunkę w sytuacjach trudnych i beznadziejnych. Przed jej obrazem modlili się filomaci i filareci, uczestnicy powstań narodowych, święta siostra Faustyna i bł. ks. Sopoćko, a podczas II wojny światowej żołnierze AK. Znana jest ich operacja „Ostra Brama”. Karol Wojtyła, choć pielgrzymował od czasów młodzieńczych na Jasną Górę, żywił także cześć dla Matki Bożej Miłosierdzia w Wilnie. W niewiele dni po konklawe przekazał swoją kardynalską piuskę do Ostrej Bramy. Ze względu na sytuację polityczną musiała być ona przemycona do Wilna. W 1993 r. św. Jan Paweł II stanął osobiście przed obliczem Ostrobramskiej Madonny. Papież wygłosił wtedy wzruszające przemówienie, w którym znalazła się słynna fraza z Inwokacji do „Pana Tadeusza”: „Ty co w Ostrej świecisz Bramie” Ponowił też swój gest z początku pontyfikatu, pozostawiając w sanktuarium w Wilnie tym razem papieską piuskę.
W Polsce znajduje się ponad 30 parafii pw. Matki Bożej Ostrobramskiej, a Jej kult rozwija się niezmiennie, a nawet w ostatnich trudnych czasach rośnie.

Kult w Lublinie

Kaplica Matki Bożej Ostrobramskiej w kościele przy ul. Zielonej w Lublinie powstała w latach 1992-95. Aranżacją wnętrza, oświetleniem, wykonaniem rzeźb i płaskorzeźb zajęła się istniejąca od 1990 r. Pracownia Sztuki Sakralnej Urszuli i Andrzeja Bronikowskich.
Z kolei kaplica Matki Bożej Ostrobramskiej przy ul. Fabrycznej powstała razem z kościołem w 1921 r. – szerzy się w niej kult Jezusa Miłosiernego, stąd obecny wygląd, nieco podobny do krakowskich Łagiewnik.
Elżbieta Kasprzycka

News will be here