Robiąc zakupy, często wybieramy dany produkt tylko dlatego, że producent udziela nam na niego gwarancji. Błędnie wydaje się nam, że kupując towar bez gwarancji, nie będziemy mogli zgłosić reklamacji w przypadku wystąpienia wad produktu. W rzeczywistości jednak brak gwarancji nie pozbawia nas możliwości żądania naprawy lub wymiany wadliwej rzeczy. Czy w takim razie potrzebujemy w ogóle gwarancji?
Gwarancja to, obok rękojmi, podstawa złożenia reklamacji. Oznacza dobrowolne oświadczenie przedsiębiorcy dotyczące jakości towaru. Rękojmia za wady fizyczne rzeczy sprzedanej wynika z przepisów prawa i co do zasady na jej podstawie zawsze mamy możliwość żądania wymiany lub naprawy towaru, obniżenia ceny albo odstąpienia od umowy (szerzej o uprawnieniach z tego tytułu pisaliśmy w artykule: „Rękojmia przy sprzedaży”, „Masz Prawo” 7). Udzielona gwarancja ma zaś charakter dodatkowego zobowiązania przedsiębiorcy względem kupującego.
Teoretycznie korzystniejsza dla kupującego jest rękojmia, gdyż wszystkie jej warunki są określone w przepisach prawa. Przedsiębiorca nie może zmieniać ich na niekorzyść konsumenta. W przypadku gwarancji jest inaczej. Zakres odpowiedzialności przedsiębiorcy i uprawnienia konsumenta określa samodzielnie producent lub sprzedawca. Warunki powinny być określone w dokumencie gwarancji i mogą być mniej korzystne od regulacji ustawowych związanych z rękojmią. Z gwarancji warto skorzystać, jeżeli upłynął już dwuletni termin odpowiedzialności sprzedawcy wynikający z rękojmi. Zatem gwarancja jest korzystniejsza od rękojmi, jeżeli udzielono jej na okres dłuższy niż dwa lata. Zdarza się jednak, że w oświadczeniu gwarancyjnym nie jest podany okres ochrony, wówczas przyjmuje się, że wynosi on dwa lata od dnia wydania towaru konsumentowi.
Uprawnienia wynikające z gwarancji są niezależne od tych przysługujących w ramach rękojmi. W razie nieuwzględnienia naszych żądań opartych na jednej z podstaw reklamacji mamy prawo do dochodzenia roszczeń na podstawie drugiej. Nie możemy jednak dochodzić naszych uprawnień wynikających z rękojmi i gwarancji równocześnie. Wybór podstawy reklamacji należy zawsze do konsumenta i jest wiążący dla sprzedawcy. Przedsiębiorca nie ma prawa go ograniczać np. poprzez uzależnienie przyjęcia reklamacji od przedstawienia dokumentu gwarancji. Istotne przy tym jest, że w czasie gdy kupujący korzysta z uprawnień wynikających z gwarancji, zawieszeniu podlega bieg terminu na wykonanie uprawnień z tytułu rękojmi, polegający na konieczności złożenia konkretnych żądań w ciągu roku od zauważenia wady. Do skutecznego zawieszenia biegu tego terminu wystarczające jest poinformowanie sprzedawcy o wadzie.
Przed dokonaniem reklamacji warto porównać uprawnienia przysługujące nam z tytułu rękojmi i gwarancji. Sprzedawcom zazwyczaj zależy, abyśmy korzystali z udzielonej przez nich gwarancji zamiast rękojmi. W ten sposób nierzadko przedsiębiorcy próbują ograniczać nasze uprawnienia, np. wyłącznie do możliwości żądania naprawy towaru, podczas gdy w ramach rękojmi możemy zawsze domagać się, obok naprawy towaru, jego wymiany, obniżenia ceny, a nawet czasami odstąpienia od umowy.
adwokat Łukasz Sygocki, tel: 692 342 829