Jesień to doroczny czas przeglądu wydarzeń spod znaku Melpomeny. Służą temu Lubelskie Konfrontacje Teatralne, które tego roku odbywają w dniach 6-25 października. 29. edycja festiwalu ma miejsce w salach lubelskiego Centrum Kultury oraz w Centrum Spotkania Kultur i Akademickim Centrum Kultury i Mediów UMCS Chatka Żaka.
Teatr w Polsce, przynajmniej w jakiejś części, pozostaje nadal miejscem poważnej refleksji. Festiwalowe prezentacje nawiązują do wątków stale obecnych w minionych latach, gdzie literatura odgrywała kluczową rolę. Zaproszone spektakle godzą odczytywanie tekstów literackich ze szczególną wrażliwością społeczną oraz proponujące pogłębioną analizę otaczającego nas współcześnie świata. Tegoroczny festiwal odbędzie się pod hasłem „Powroty” – w dwóch znaczeniach: artystyczne oraz przypomnienie dużych form teatralnych.
Na teatralne sceny wracają opowieści, które mogą stanowić analogię do bieżących zmian i wydarzeń politycznych. Można je pojmować zarówno wprost, jak i w sposób alegoryczny czy satyryczny. Festiwal powraca też do skali, jaką widzowie znają z najciekawszych okresów i prezentacji wielkoformatowych realizacji teatralnych. Wreszcie, 29. edycja to gremialny powrót twórców, którzy w znakomitej większości zaznaczyli już swoją obecność w długiej historii Konfrontacji.
Skąd owe powroty?
Organizatorzy sięgają do różnych scen teatralnych Polski po spektakle, które przyciągnęły widzów i zwróciły uwagę krytyków w ciągu ostatnich lat. Na festiwalu pojawią się przedstawienia zrealizowane w Lublinie, Krakowie, Bydgoszczy, Bielsku-Białej i w Warszawie. Publiczność zobaczy m.in. realizacją Jana Klaty dla Teatru Śląskiego z Katowic – „Folwark zwierzęcy”. Będziemy gościć artystyczny tandem Anna Gryszkówna – Agnieszka Przepiórska, które przypomną postać legendarnej polskiej opozycjonistki w spektaklu „Nazywam się Anna Walentynowicz”. Opowieść na temat rumuńskiego autokraty i jego małżonki snuje Wojciech Faruga w sztuce „Ostatnie dni Eleny i Nicolae Ceaușescu”. W nowej odsłonie powróci spektakl „Do piachu” Tadeusza Różewicza. Niczym duch ojca teatru jawi się spektakl „Romeo i Julia” Williama Szekspira w reżyserii Dominiki Feiglewicz-Penarskiej i Zdenki Pszczółkowskiej z Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie. A duet Mateusz Atman i Agnieszka Jakimiak ukazuje zespół aktorski młodych debiutantów z warszawskiej Akademii Teatralnej (Teatr Collegium Nobilium) w spektaklu „Casting”.
W tegorocznej edycji festiwalu nie zabraknie też reprezentacji lokalnych twórców. Czytelnia Dramatu CK przygotowała dwa czytania performatywne w ramach cyklu „Mistrzostwo”: „Brylant” (reż. Daniel Adamczyk) oraz „W imię Jakuba S.” (reż. Maciej Gorczyński). W programie także performance Ludomira Franczaka i Piotra Pękali zatytułowane „Atlas rzeki Wieprz”.
Bilety są dostępne w kasie CK oraz online poprzez witrynę cklublin.bilety24.pl.
Program festiwalu
6.10 / niedziela
O godz. 19 Teatr Polski z Bydgoszczy, przedstawienie „Ostatnie dni Eleny i Nicolae Ceaușescu”, reż. Wojciech Faruga – sala widowiskowa CK. Po spektaklu spotkanie z reżyserem. Prowadzenie: Dominik Gac.
W 1991 roku oczy świata są zwrócone w stronę Rumunii, na obalenie rządów Nicolae Ceaușescu. Ostatnie dni jego dyktatury, następnie rozstrzelanie go wraz z żoną przed kamerami dają nową optykę rewolucji – medialnego show, jakim niewątpliwie była ta egzekucja. Dramat pokazuje upadek ludzi, krótki czas, w którym z władców stają się więźniami i w końcu giną.
8.10 / wtorek
O godz. 19 Dom Spotkań z Historią i Teatr Łaźnia Nowa, spektakl „Nazywam się Anna Walentynowicz”, reż. Anna Gryszkówna – sala CK.
Opowieść o współzałożycielce wolnych związków zawodowych, która uczestniczyła w najważniejszych wydarzeniach w powojennej Polsce. Dla wielu stała się legendą, bohaterką Sierpnia ‘80, inicjatorką Solidarności. Podziwiano ją i piętnowano. Skrywała przed światem wiele tajemnic: Dlaczego zataiła prawdziwą metrykę i zmieniła wyznanie? Z czym się musiała mierzyć jako samotna matka w komunistycznych realiach?
9.10 / środa
O godz. 19 Teatr Śląski z Katowic, spektakl „Folwark zwierzęcy”, reż. Jan Klata – sala operowa Centrum Spotkania Kultur.
Klata podnosi uniwersalność mechanizmów politycznych opisanych przez George’a Orwella. Gospodarz folwarku nie był świadom rewolucyjnego ducha drzemiącego w wygłodzonych zwierzętach. Zasadniczy problem świata zwierząt to ludzie. Wystarczy się ich pozbyć, a nadejdzie świetlana przyszłość. Dokonały tego zwierzęta. I oto odzyskany z rąk złego człowieka świat nie zna głodu, zmęczenia i nierówności. Wszyscy są równi i wspólnymi siłami budują lepszą rzeczywistość.
10.10 / czwartek
O godz. 20 Czytelnia Dramatu z Lublina: „Brylant” – czytanie performatywne, reż. Daniel Adamczyk – sala kameralna CK / wstęp wolny. Po czytaniu spotkanie z autorką sztuki, Małgorzatą Sikorską-Miszczuk i twórcami. Prowadzenie: Dominik Gac.
Autorka w dramacie „Brylant” kreśli obraz społeczeństwa, które od zawsze jest pęknięte. Co tam jest, w środku? Niechęć: do sąsiadów, do obcych, do Żydów, do samych siebie. Te polskie szczeliny pełne są także rzeczy tajemnych. I ryzyka. Akcja sztuki rozgrywa się w Pińsku, ale jest tu i Warszawa, jest i powidok Krakowa, nawet sen o Ameryce. Jest tu zalążek nowego świata i pytanie, czy będzie to świat lepszy…
16.10 / środa
O godz. 19 Teatr Polski w Bielsku-Białej, spektakl „Do piachu”, reż. Witold Mazurkiewicz, Janusz Opryński, sala widowiskowa ACKiM UMCS Chatka Żaka. Po spektaklu spotkanie z twórcami. Prowadzenie: Jacek Wakar.
Tadeusz Różewicz opisał w tym arcydramacie doświadczenia partyzanckiego życia. Jednak bez patriotycznego upojenia, nie kryjąc jego mrocznych stron. Pyta o sens wojennego upodlenia, odpowiedzialność za drugiego człowieka, jego strach, ból i śmierć. Te pytania stale trzeba zadawać, bo apokalipsa dzieje się w świecie każdego dnia – od dwóch lat jest bardzo blisko nas.
18.10 / piątek
O godz. 19 Czytelnia Dramatu: „W imię Jakuba S.” – czytanie performatywne, reż. Maciej Gorczyński – sala widowiskowa CK / wstęp wolny. Po czytaniu spotkanie z autorem sztuki, Pawłem Demirskim i twórcami. Prowadzenie: Dominik Gac.
Skąd jesteśmy? Z jakiej wzięliśmy się Polski – szlacheckiej czy chłopskiej? Większość naszych przodków konie zaprzęgała do pługa miast karocy a w rękach dzierżyła kosę, nie szablę. Bo i kosą można ciąć – zarówno zboże, jak ludzi. Tak robili uczestnicy XIX-wiecznej chłopskiego zrywu pod przewodem Jakuba Szeli. Słynny chłopski rebeliant, symbol ludowego buntu, jest bohaterem jednej z najważniejszych polskich sztuk XXI wieku – „W imię Jakuba S.” To niezwykle błyskotliwa refleksja na temat polskiej tożsamości. Pytanie o to, jak dziś pracuje w nas post-pańszczyźniane dziedzictwo?
20.10 / niedziela
O godz. 19 Teatr Collegium Nobilium – Akademia Teatralna w Warszawie: spektakl „Casting, reż. Mateusz Atman, Agnieszka Jakimiak – sala widowiskowa CK.
To casting na temat autopromocji, konkurencyjności, pewności siebie, wzajemnego oceniania, wzajemnego wstrzymywania się od oceniania, dobrych i złych strategii feedbacku. To casting, jaki mógłby być. W castingu siedem osób kończących aktorstwo w Akademii Teatralnej zmierzy się z tekstem, który każdy zna – z legendarnym „Być albo nie być…” z „Hamleta” Szekspira. Staną przed dylematem: jak się dziś światu zaprezentować?
22.10 / wtorek
O godz. 19 – Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie: „Romeo i Julia” (spektakl również w PJM z napisami), reż. Dominika Feiglewicz, Zdenka Pszczołowska – sala widowiskowa CK.
Klasyczna opowieść Williama Szekspira o uczuciu – tym razem zminimalizowana do formy z udziałem czworga aktorów. To dwie Julie i dwóch Romeów. Odpowiedzą na pytania: Jak się dzisiaj zakochujemy? Jakie ponosimy ofiary i jak umieramy z powodu miłości?
Spektakl posługuje się jednocześnie polskim językiem fonicznym, językiem migowym oraz napisami w języku polskim. Twórcy dążą do realizacji przedstawienia uniwersalnego, niewymagającego dodatkowych tłumaczeń na PJM (polski język migowy).
24.10 / czwartek
O godz. 19 Nowy Teatr z Warszawy: spektakl „Goście wieczerzy Pańskiej”, reż. Tomasz Fryzeł – sala widowiskowa CK.
Duchowny, pastor Tomas Ericsson mierzy się tu ze swym brakiem wiary. Obok niego widzimy troje postaci bliźniaczych mentalnie: Marta Lundberg, ateistka doświadczona cudem od Boga choć w niego nie wierzy. Jonas Persson, pogrążony w depresji mężczyzna, przerażony wizją wojny atomowej. Algot Frövik, cierpiący z powodu choroby kręgosłupa, który czyta o męce Chrystusa by przezwyciężyć uporczywą bezsenność. Tych czworo ludzi doświadcza zdarzeń opowiedzianych w adaptacji scenariusza Ingmara Bergmana by poprzez wiwisekcję świata i swoich w nim miejsc szukać tego, czego dotychczas nie zauważyli.
25.10 / piątek
O godz. 19 Ludomir Franczak i Piotr Pękala: „Atlas Rzeki Wieprz” – działanie performatywne, sala kameralna CK / wstęp wolny.
Wsłuchujemy się tu w istniejący poza czasem nurt zdarzeń, historii i doświadczeń, którego archetyp niesie ze sobą rzeka Wieprz. Jaka jest jej narracja? Czy mieszkający nad nią ludzie i zwierzęta tworzą wspólną społeczność? Co ona oznacza? Porzucimy swoją tu ludzką perspektywę, zamkniemy oczy i wsłuchamy się w…
Więcej informacji na witrynach: konfrontacje.pl albo ck.lublin.pl.
Marek Rybołowicz