Polski Czerwony Krzyż obchodzi stulecie swojego istnienia. To najstarsza w naszym kraju polska organizacja humanitarna.
18 stycznia 1918 r. zwołano naradę działaczy wszystkich istniejących na ziemiach polskich organizacji kierujących się w działaniu czerwonokrzyskimi ideałami. Podczas narady odbywającej się pod patronatem Heleny Paderewskiej utworzyły one Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża. W Lublinie funkcjonowała instytucja, która pomogłaby w opiece nad znajdującymi się w szpitalach rannymi żołnierzami.
Dlatego już w pierwszej połowie listopada 1918 roku zawiązało się w Lublinie Towarzystwo Przyjaciół Żołnierza Polskiego, któremu przewodniczyła Anna Fudakowska. Upoważniona przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża, Fudakowska zwołała na dzień 8 maja 1919 roku zebranie członków Towarzystwa Przyjaciół Żołnierza Polskiego. Na tym spotkaniu zdecydowano, że w Lublinie powstanie Oddział Towarzystwa Czerwonego Krzyża, pod zarząd którego przekazano wszystkie jednostki Sekcji Sanitarnej Towarzystwa Przyjaciół Żołnierza Polskiego.
Lubelski odział PCK przejął więc opiekę nad chorymi i rannymi żołnierzami, oraz zajął się zapewnianiem szpitalom wojskowym sanitariuszek i pielęgniarek, dostarczanie bielizny, środków opatrunkowych, narzędzi chirurgicznych, lekarstw i produktów żywnościowych. Dodatkowo na stacji kolejowej Lublin otworzono punkt opatrunkowo-żywnościowy, a dla przejeżdżających żołnierzy powstała łaźnia, w której otrzymywali czyste ubrania. W ten sposób PCK działał do 1920 roku.
Po ustaniu działań wojennych PCK rozpoczął działalność „pokojową” polegająca na przygotowaniu sanitarnej pomocy na wypadek wojny. Wkrótce oddziały terenowe PCK zaczęły powstawać na terenie całego województwa lubelskiego. PCK w trakcie swojej działalności pomagał też ofiarom katastrof i klęsk żywiołowych. Już w roku 1934 oddział lubelski dzięki zaangażowaniu mieszkańców zorganizował największą w kraju zbiórkę darów dla powodzian, dziesięciokrotnie przebijąc pod tym względem mieszkańców Warszawy. W przeddzień wybuchu II wojny światowej lubelski Oddział PCK przy udziale mieszkańców, przekazał na rzecz Wojska Polskiego aż 50 samochodów sanitarnych.
Czasy II wojny światowej
Polski Czerwony Krzyż aktywnie działał w trakcie całej II wojny światowej. Przez dziewięć szpitali prowadzonych przez PCK na terenie naszego województwa przeszło na przełomie roku 1939 i 1940 ponad 16 tysięcy, leczonych bezpłatnie chorych. W latach następnych działały dwa szpitale, z których tylko szpital w Chełmie funkcjonował do końca okupacji. Szpital w Lublinie zlikwidowany został na polecenie okupanta w 1942 roku. Mimo tych represji w ośmiu ambulatoriach na terenie Lubelszczyzny dokonywano licznych szczepień ochronnych.
Poza tym PCK w okręgu lubelskim prowadził 24 punkty sanitarne, w których pracowały drużyny ratowniczo-sanitarne oraz 8 punktów opieki lekarskiej nad chorymi dziećmi. Przy punktach prowadzono pijalnie tranu oraz dożywianie dzieci. Funkcjonowało również 19 ośrodków zdrowia przekazanych następnie władzom miejskim i gminnym. PCK udzielał pomocy również więźniom Majdanka i Zamku Lubelskiego. Wyjątkową postacią był Ludwik Christians, który w latach 1941–1944 był prezesem Polskiego Czerwonego Krzyża na Okręg Lubelski. Dzięki niemu pomocą objęci byli wszyscy więźniowie bez względu na narodowość. Pomagano im na różne sposoby: od dostaw słomy (kilkadziesiąt fur), odzieży, lekarstw do zaopatrywania w żywność.
Pomoc liczona w tonach
Według danych PCK w Lublinie od roku 1942 do lipca 1944 wysłano do obozu 105 629 indywidualnych paczek żywnościowych ważących w sumie ponad 500 ton, ponadto 8 tysięcy świątecznych paczek żywnościowych o łącznej wadze 7400 kg. Oprócz paczek żywnościowych dostarczano żywność do wspólnego kotła (około 52 ton), 480 kg bułek oraz 1125 kg bułek słodkich na święta.
Ponadto więźniowie na Zamku otrzymali 69 566 paczek ważących w sumie ponad 72 ton, nie licząc blisko 13 tysięcy paczek świątecznych. Więźniowie dostali również paczki odzieżowe (147 tysięcy obozu oraz ponad 4 tysiące na Zamku). PCK dbało także o szpitale obozowe, które zaopatrzone zostały we wszelkie narzędzia chirurgiczne i aparaty lecznicze, w tym rentgenowski. Dzięki nieoficjalnym dostawom szczepionek przeciwdurowych zaszczepiono 70 tysięcy więźniów.
Szczepień dokonywali lekarze więźniowie ze szpitala obozowego, którym w razie wykrycia akcji szczepień groziła kara śmierci. Ogółem PCK dostarczył 90 skrzyń i 4-tonowy samochód ciężarowy lekarstw, opatrunków oraz kompletne wyposażenie dla dwóch szpitali obozowych. Poza normalną, niemal cotygodniową pomocą, w każde święta więźniowie otrzymywali specjalne upominki, paczki żywnościowe, zaopatrzone również w życzenia, a nawet kwiaty od PCK.
Zgodnie z polską tradycją umieszczano też w barakach obozowych w latach 1943-1944 choinki przystrojone przez dzieci lubelskie. Starano się także, czasem z sukcesami o zwolnienia z obozu kobiet, dzieci, starców i służb medycznych. Ta działalność nie ograniczała się do Lublina. Od 22 września 1944 roku Warszawie na Pradze funkcjonowała lubelska czołówka sanitarna, z której korzystało dziennie 250 – 300 osób. Jej lotne patrole sanitarne niosły pomoc ludności w czasie ataków niemieckich. Wydawano posiłki, prowadzono dom noclegowy. Z pomocy Lubelskiego PCK, a przede wszystkim z zaopatrzenia, które płynęło z Lubelszczyzny, korzystało dziesiątki tysięcy głodnych i pozbawionych dachu nad głową mieszkańców Warszawy.
Odbudowa kraju i dzieje współczesne
Po II wojnie światowej Polski Czerwony Krzyż brał czynny udział w odbudowie kraju. W dniu 29 września 1948 roku Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie zorganizowania doraźnej pomocy leczniczej na terenie Polski, a PCK otrzymał za zadanie organizację systemu pogotowia ratunkowego. W 1949 roku uruchomiono poza Lublinem cztery stacje Pogotowia Ratunkowego PCK: (Radzyń, Chełm, Hrubieszów i Zamość). W 1950 roku uruchomiono kolejne stacje Pogotowia Ratunkowego PCK w Krasnymstawie, Biłgoraju, Tomaszowie Lubelskim, Włodawie, Białej Podlaskiej i Puławach. W roku 1951 wszystkie stacje wraz z taborem, wyposażeniem i pracownikami przejęło państwo.
Dar krwi
W 1948 roku na zlecenie rządu Polski Czerwony Krzyż utworzył w Lublinie stację przetaczania krwi, która po przejęciu jej kilka lat później przez państwo funkcjonuje do dziś jako Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa mieszcząc się przy ulicy Żołnierzy Niepodległej 8. W roku 1956, po wydarzeniach na Węgrzech, Polacy po raz pierwszy masowo oddawali honorowo krew na rzecz poszkodowanych Węgrów. Była to pierwsza zorganizowana na taką skalę akcja krwiodawstwa, dotychczas bowiem krew była głównie oddawana przez zawodowych dawców. To wydarzenie stało się dla PCK impulsem do zachęcania innych do akcji honorowego dawstwa krwi. Polski Czerwony Krzyż był również twórcą polskiego pielęgniarstwa i opieki nad chorymi i niepełnosprawnymi. Od lat 60-tych siostry Polskiego Czerwonego Krzyża opiekują się osobami samotnymi, schorowanymi i niesamodzielnymi. Tylko w roku 1988 w województwie lubelskim pomocą sióstr PCK objętych było 2 276 osób.
Nowe wyzwania
Obecnie Polski Czerwony Krzyż w planach ma otwarcie 15 świetlic dla seniorów w województwie lubelskim, konkurs dla młodzieży szkolnej związany z promowaniem zdrowych nawyków i zdrowego stylu życia, Mistrzostwa Pierwszej Pomocy dla młodzieży. Maj ma być miesiącem szczególnie poświęconym PCK. W dniach 6-17 maja zaplanowano tydzień PCK, którego kulminacją będzie Światowy Dzień Czerwonego Krzyża. Na czerwiec przewidziano galę w CSK, podczas której spotkają się pracownicy i wolontariusze PCK. Wakacje to tradycyjny czas dofinansowanych przez PCK wyjazdów dla dzieci i młodzieży, a na listopad przypada uhonorowanie zasłużonych krwiodawców. W całej Polsce jest 15 oddziałów rejonowych PCK, 151 kół młodzieżowych oraz 36 klubów honorowych krwiodawców. PCK liczy 3327 członków. (EM.K.)
Gorączka złota
Lubelski Oddział Okręgowy Polskiego Czerwonego Krzyża serdecznie zaprasza do udziału w akcji „Gorączka złota”. W roku stulecia PCK celem jest zebranie 100 000,00 zł!
W ramach akcji zbierane są monety o nominałach 1, 2 i 5 groszowych. Zebrane pieniądze zostaną przekazane na dofinansowanie wypoczynku letniego czy pomoc rzeczową (artykuły szkolne i żywnościowe) dla dzieci z najuboższych rodzin oraz wyposażenie i funkcjonowanie świetlic środowiskowych PCK.
Do akcji można włączyć się ustawiając skarbonę na groszowe monety w widocznym miejscu. (PCK rozdaje też gotowe skarbonki). Dla najaktywniejszych zbieraczy czeka konkurs z nagrodami „Na największego zbieracza złota”. W akcji mogą wziąć udział przedszkola, szkoły podstawowe i gimnazjalne, szkoły średnie i uczelnie wyższe, a także firmy, instytucje oraz inne podmioty.
Regulamin dostępny jest na stronie www.lublin.pck.pl w zakładce Gorączka Złota oraz w siedzibie PCK. Zebrane monety należy przekazać do najbliższego oddziału PCK najpóźniej do dnia 15 czerwca 2019 r. W ostatniej edycji „Gorączki złota” w całym województwie udało się zebrać ponad 3 tony monet, co po przeliczeniu dało kwotę 30 225,96 zł.
