2 lutego – świętem Ofiarowania Pańskiego – zakończy się tradycyjny okres Bożego Narodzenia.
Święto Ofiarowania Pańskiego było obchodzone w Jerozolimie już w IV wieku, a więc tuż po ustaniu prześladowań chrześcijan. Nazwa tego jednego z najstarszych świąt chrześcijańskich oznacza święto spotkania i oczyszczenia.
Podstawą do ustanowienia święta Ofiarowania Pańskiego jest opis ofiarowania Jezusa w świątyni, zawarty w Ewangelii według św. Łukasza. Zgodnie z nakazami prawa mojżeszowego na pamiątkę ocalenia pierworodnych synów Izraela podczas niewoli egipskiej każdy pierworodny syn u Żydów był uważany za własność Boga i wykupywało się go, składając w ręce kapłana symboliczną opłatę pięciu sykli (równowartość pięciu dni pracy).
Był to symboliczny gest poświęcenia Bogu tego, co dla rodziców było największą wartością. Następowało też symboliczne oczyszczenie matki – 40 dni po urodzeniu chłopca, 80 dni po urodzeniu dziewczynki. Matka składała w ofierze rocznego baranka lub, jeśli była uboga, dwie synogarlice lub dwa młode gołębie.
W ewangelicznej scenie, oprócz Jezusa, brały jeszcze udział: Maryja, św. Józef, starzec Symeon i wdowa Anna. W czasie ofiarowania Symeon wziął Jezusa na ręce i wypowiedział prorocze słowa: „Światłość na oświecenie pogan i na chwałę Izraela”. Ofiarowanie jest zapoczątkowaniem, a zarazem znakiem tego oddania się przez Jezusa Ojcu, który swój szczyt osiągnie na Krzyżu. Ikonografia ukazuje tę scenę, w ten sposób, że między Matką Bożą a Symeonem znajduje się ołtarz – symbol ofiary – ponad którym przekazywane jest Dziecię Boże.
Ofiarowanie Pańskie to radosne święto, a kantyk Symeona, który czekał na Mesjasza całe swoje życie, jest do dzisiaj częścią codziennie odmawianej przez osoby duchowne Liturgii Godzin, a dokładnie modlitwy na zakończenia dnia, zwanej kompletą.
Znak gromnicy
Tradycyjna w Polsce nazwa święta – Matki Bożej Gromnicznej – uwypukla fakt, że przyniesieniu małego Jezusa do świątyni towarzyszyła procesja ze świecami. Od X w. upowszechnił się w Polsce obrzęd poświęcania świec, których płomień symbolizuje Jezusa – ‘światłość świata’. Pobłogosławioną w kościele gromnicę starano się donieść zapaloną do domu – miało to zwiastować zgodę i miłość w rodzinie.
Z zapaloną świecą obchodzono gospodarstwo, potem wypalano płomieniem tej woskowej świecy, krzyż nad drzwiami i na belce sufitu. Miało to uchronić dom od złego. Gromnica miała chronić między innymi przed piorunami, gradem czy powodzią. Jako znak Bożej jasności zapalano ją w trudnych chwilach. Wkładano ją też w ręce umierającej osoby, by ochronić ją przed napaścią złych duchów. Symbolika światła jest tak istotna, że do niej właśnie w Europie Zachodniej nawiązują nazwy tego święta. Drugi dzień lutego obchodzony jest w Niemczech jako Lichtmesse, w Anglii jako Candlemas Day, a we Francji jako Chandeleur.
Elżbieta Kasprzycka
W Cerkwi prawosławnej święto Ofiarowania Pańskiego jest jednym z dwunastu głównych świąt i obchodzone jest pod nazwą Spotkanie Pańskie. W tym samym dniu obchodzony jest Światowy Dzień Młodzieży Prawosławnej, proklamowany w 1992 roku przez liderów Syndesmosu, największej na świecie federacji prawosławnych bractw i szkół teologicznych.
Ewangelicy obchodzą tę uroczystość pod nazwą Oczyszczenia Najświętszej Marii Panny. Tradycyjnie w Polsce dzień ten bywa nazywany świętem Matki Bożej Gromnicznej.
Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP obchodzi 2 lutego pod nazwami Ofiarowanie Pańskie i Święto Matki Bożej Gromnicznej, podobnie jak Kościół Polskokatolicki w RP.
Dzień „spotkania i oczyszczenia” przypada czterdziestego dnia po narodzeniu Chrystusa, upamiętniając ofiarowanie małego Jezusa w świątyni jerozolimskiej.
Nie bez powodu więc tego właśnie dnia obchodzony jest, ustanowiony w 1997 roku przez św. Jana Pawła II, Dzień Życia Konsekrowanego, poświęcony refleksji i modlitwie za osoby, które oddały swoje życie na służbę Bogu i ludziom w niezliczonych zakonach, zgromadzeniach i instytucjach świeckich.
W naszej archidiecezji jest 50 zgromadzeń zakonnych, w których żyje ponad pięćset sióstr po ślubach wieczystych lub czasowych, z tego kilkanaście z nich żyje za klauzurą w Dysie. Mało jest krajów na świecie, gdzie nie pracowałyby osoby konsekrowane z Polski. Obecnie ewangelizację na całym świecie prowadzi ok. 35 tys. konsekrowanych Polek i Polaków.
