Z takimi ciemnościami, jakie się szykują na chełmskich ulicach, mieszkańcy nie mieli jeszcze do czynienia – no, może oprócz tych najstarszych. Od tego tygodnia w Chełmie sukcesywnie mają być wyłączane latarnie z wyjątkiem tych przy skrzyżowaniach, przejściach dla pieszych i przystankach autobusowych.
Mieszkańcy Chełma jeszcze bardziej odczują skutki kryzysu energetycznego. Niedawno informowaliśmy w „Nowym Tygodniu” o zorganizowanym we wrześniu br. posiedzeniu Komisji ds. Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Chełmscy urzędnicy informują, że było ono poświęcone kwestii „oświetlenia dróg miejskich i terenów poza pasami drogowymi, a związane było z koniecznością wprowadzenia oszczędności z powodu znacznego wzrostu opłat za energię elektryczną”.
W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele: Urzędu Miasta Chełm, Komendy Miejskiej Policji w Chełmie, Straży miejskiej w Chełmie, Chełmskich Linii Autobusowych oraz „strony społecznej”. Przedstawiono trzy warianty rozwiązań. Pierwszy zakładał całkowite wyłączenie oświetlenia w mieście w godzinach 23.00-5.00 z wyjątkiem dróg krajowych i wojewódzkich.
Drugi wariant przewidywał wyłączenie części faz oświetlenia z pozostawieniem włączonej jednej na kilka latarni, w zależności od rozwiązań technicznych. Ograniczenie to dotyczyłoby godzin, w których uruchamiane jest oświetlenie miasta. Trzeci wariant zakłada wyłączenie oświetlenia za wyjątkiem istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa skrzyżowań, przejść dla pieszych, przystanków autobusowych oraz ciągów w parkach i ograniczenie to również dotyczy także godzin, w których uruchamiane jest oświetlenie miasta.
Ostatni z wariantów zarekomendowała komisja. W kolejnych tygodniach trwały rozmowy z zakładem energetycznym dotyczące technicznych kwestii wprowadzenia ograniczeń w ulicznym oświetleniu. Z uzyskiwanych przez nas w międzyczasie w ratuszu informacji wynikało, że będą one wprowadzane etapowo w poszczególnych lokalizacjach Chełma. W piątek, 21 października, miasto wydało oficjalny komunikat: „W związku z gwałtownym i znacznym wzrostem opłat za energię elektryczną, Chełm, wzorem wielu innych miast, od przyszłego tygodnia rozpocznie sukcesywne ograniczanie oświetlenia ulic.
Przedmiotowe zmiany zakładają ograniczenie ilości włączonych latarni oraz, tam gdzie jest to technologicznie możliwe, zmniejszenie natężenia strumienia światła. W trosce o bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego, ograniczenia te nie obejmą głównych skrzyżowań, przejść dla pieszych, rejonów przystanków komunikacji miejskiej oraz miejsc szczególnie niebezpiecznych. Wybrane rozwiązanie stanowi realizację rekomendacji Komisji ds. Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, które zapadły na posiedzeniu w dniu 23 września.”
Z 4 do 20 mln zł, czyli prądem po budżecie
W 2020 i 2021 r. wydatki Urzędu Miasta Chełm na energię elektryczną w magistracie, wszystkich jednostkach organizacyjnych miasta, lokalach znajdujących się w miejskim zasobie oraz na oświetlenie uliczne oscylowały w granicach 4 mln zł rocznie. Natomiast za pierwsze półrocze 2022 r. było to już 3,2 mln zł, a szacowany koszt zakupu energii elektrycznej w 2023 r. to ponad 20 mln zł.
Spokojniejsi pod tym względem są samorządowcy z ośmiu gmin powiatu chełmskiego (Białopole, Kamień, Leśniowice, Wojsławice, Siedliszcze, Sawin, Chełm, Żmudź). Samorządy te kilka lat temu utworzyły wspólną grupę zakupową, aby mniej płacić za dostawę energii elektrycznej do siedzib swoich urzędów, szkół, bibliotek, domów kultury itd. W imieniu tych samorządów przetargi na dostawę prądu ogłasza gmina Chełm, a ostatnia umowa na te usługi (opiewająca na 4 468 292,34 zł) podpisana z PGE Obrót S.A. obowiązuje od 1 stycznia br. jeszcze przez cały 2023 r. Co najważniejsze, zakłada ona stawki sprzed roku i sprzed kryzysu energetycznego.
– To dla nas ulga, że do końca przyszłego roku obowiązują nas stawki 560 zł za jedną megawatogodzinę, podczas, gdy obecnie jest mowa o 1800 zł za megawatogodzinę – mówi Dariusz Stocki, wójt gminy Kamień. – W dobrym momencie zawarliśmy tę umowę wspólnie z innymi gminami. Mam nadzieję, że dzięki temu uda nam się przetrwać najbliższy rok bez ponoszenia horrendalnie wyższych kosztów za prąd dostarczany do naszych obiektów użyteczności publicznej. W tym kontekście ważne są też dla nas rządowe zapowiedzi o tym, że państwowe spółki nie mogą zrywać umów.
W gminach powiatu chełmskiego też albo wyłączają prawie wszystkie latarnie, pozostawiając „święcącymi” tylko te przy skrzyżowaniach i przejściach dla pieszych, albo skracają do minimum czas ich działania. Dyrektorzy chełmskich szkół, przedszkoli i instytucji kultury, a także innych jednostek organizacyjnych miasta już wdrażają plany oszczędnościowe, dotyczące zarówno zużycia prądu, jak i ciepła.
Nie ma chętnych dostawców prądu do MPGK
Niedawno Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Chełmie ogłosiło przetarg na zakup energii elektrycznej do swoich obiektów na lata 2023-2024 (spółka ta w 2021 r. wydała na prąd 2,4 mln zł, a w tym roku będzie to 4,7 mln zł). Przedstawiciele MPGK z niecierpliwością czekali na oferty, ale postępowanie nie doprowadziło do wyłonienia dostawcy prądu. Nie wpłynęła żadna oferta.
– Spółka w najbliższym czasie ponownie uruchomi procedurę zamówień publicznych w celu wyłonienia dostawcy energii na kolejny rok w oparciu o wprowadzone regulacje ustawowe – informują przedstawiciele chełmskiego MPGK. – Prowadzone na chwile obecną działania skupiają się na analizie prowadzonych działań ze strony władz rządowych, mających na celu wprowadzenie w życie projektu ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie cen energii elektrycznej oraz wsparcie niektórych odbiorców w 2023 r.
Przygotowane regulacje prawne zakładają wprowadzenie ochrony dla podmiotów użyteczności publicznej, jednostek samorządu terytorialnego oraz mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw przed drastycznym wzrostem rachunków za energię elektryczną poprzez wprowadzenie mechanizmu ceny maksymalnej do rozliczeń z odbiorcami uprawnionymi przez sprzedawców energii.
Wśród podmiotów uprawnionych do korzystania z mechanizmu wymienione są także spółki komunalne w zakresie, w jakim zużywają energię elektryczną na potrzeby wykonywania zadań zleconych i zadań własnych, w tym usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, także z zakresu wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. (mo)
