75 mln złotych zyskali lokalni przedsiębiorcy dzięki turystom przyjeżdżającym do Lublina na Noc Kultury, Wschód Kultury-Inne Brzmienia, Carnaval Sztukmistrzów i Jarmark Jagielloński. Zbadał to w ramach projektu z grantu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zespół badawczy, złożony z socjologów, ekonomistów i filozofów. Wnioski pokazują, jak ważne dla rozwoju Lublina są jego wydarzenia artystyczne i kulturalne.
W sezonie letnim 2017 mogliśmy spotkać ankieterów na każdym z tych festiwali, a badacze studiowali dokumenty strategiczne i promocyjne miasta i rozmawiali z lokalnymi przedsiębiorcami. Przeprowadzono także ankietę internetową na ten temat. Powstały w efekcie ich działań raport „Wpływ lubelskich festiwali plenerowych na rozwój gospodarczy i społeczny miasta” daje wszechstronną i pogłębioną wiedzę dotyczącą tych znanych i lubianych wydarzeń.
Badaniami objęto 4 cykliczne, plenerowe festiwale kulturalne z Lublina: Noc Kultury, Wschód Kultury-Inne Brzmienia, Carnaval Sztukmistrzów oraz Jarmark Jagielloński. Ich celem było ustalenie, jaki wpływ mają wymienione wydarzenia na rozwój gospodarczy i społeczny Lublina. Sprawdzano, czy organizacja tak dużych przedsięwzięć jest opłacalna dla miasta, jego mieszkańców i biznesu.
1 lutego 2018 r. członkowie zespołu badawczego przedstawili wyniki swych badań. Ich raport pt. „Wpływ lubelskich festiwali plenerowych na rozwój gospodarczy i społeczny miasta” przynosi szereg konkretnych informacji dotyczących korzyści, jakie festiwale przynoszą miastu. Z ich wyliczeń wynika, że 75 mln zł zostawili w Lublinie uczestnicy tych festiwali niemieszkający w Lublinie w związku z całością pobytu w mieście. Pieniądze te przeznaczali głównie na jedzenie i picie w restauracjach, kawiarniach i pubach oraz kupowane w punktach handlowych.
Wnioski te potwierdzają sami przedsiębiorcy ze Starego Miasta. 90% z nich przyznaje, że festiwale pozwalają zwiększyć obroty w ich firmach i to o blisko 2/3 w porównaniu do zwykłych dni.
Kim są festiwalowi goście?
Dzięki badaniom poznano lepiej uczestników lubelskich festiwali. Wyniki wskazują, że główną grupę uczestników stanowią osoby z pokolenia Y (20-36 lat), a następnie z pokolenia X (37-52 lata). Uczestnicy festiwali najczęściej mają wykształcenie wyższe oraz oceniają swoją sytuację finansową jako dobrą lub bardzo dobrą. Można więc uogólnić, że publiczność festiwalowa to przede wszystkim osoby w młodym i średnim wieku, dobrze sytuowane, po studiach wyższych.
Z badań wynika też, że uczestnicy festiwali oceniają je bardzo dobrze. Prawie wszyscy deklarują, że wezmą w nich udział w przyszłości oraz że polecą je swoim znajomym. Duża część publiczności festiwalowej bierze w nich udział co roku. Co wydaje się najcenniejsze? Niemal wszyscy ankietowani goście festiwalowi spoza Lublina deklarują, że wrócą do naszego miasta.
Inne korzyści z festiwali
Festiwale to jednak nie tylko atrakcja dla przyjezdnych, lecz przede wszystkim okazja do świętowania dla samych lublinian. Z badań wynika, że mieszkańcy odbierają je bardzo pozytywnie – doceniają zarówno ich potencjał w przyciąganiu osób spoza miasta, jak i możliwość doświadczenia czegoś ciekawego i wyjątkowego. – Festiwale są dobrą okazją do spotkań się ze znajomymi, pochwalenia się przed gośćmi z innych miast, także do odkrycia nowych zainteresowań kulturowych i rozwijania swych pasji – twierdzili respondenci.
Zdaniem badaczy festiwale zmieniają też postrzeganie przestrzeni publicznej przez ich uczestników. Te wielkie imprezy „wyciągają ludzi z domów”, ale też pozwalają odkrywać miejsca mało uczęszczane, ponadto ukazują miasto w niecodziennej, często bardzo atrakcyjnej odsłonie.
– Zadowoleni z nieodpłatnej pracy przy wielkich festiwalach są i nasi wolontariusze. Ponad połowa z nich deklaruje, że umiejętności zdobyte podczas wolontariatu są przydatne w pracy zawodowej. Uważają, że można tu zdobyć pożądane na rynku kompetencje: komunikatywność, praca zespołowa czy lepsza organizacja pracy własnej – podkreśla Agnieszka Wojciechowska, kierownik Pracowni Kultury Aktualnej w Warsztatach Kultury w Lublinie.
A w opiniach naukowców…
„Wiedza wynikająca z raportu to istotne wsparcie w procesach decyzyjnych osób zarządzających festiwalami, kształtujących ich ofertę oraz przedstawicieli władz miejskich odpowiedzialnych za tworzenie zarówno długoterminowych planów strategicznych rozwoju Lublina, jak i planów warunkujących rozwój kultury na poziomie operacyjnym. […] Opracowanie jest wartościową publikacją o dużych walorach poznawczych i aplikacyjnych” – ocenia dr hab. Magdalena Sobocińska z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Podobne zdanie na temat raportu ma dr hab. Waldemar Cudny z Uniwersytetu Łódzkiego: „Badania przeprowadzone przez autorów pracy są, gdy chodzi o obszar Polski, pionierskie i bardzo cenne. […] Przedstawiona analiza stanowi solidną informację dla różnego rodzaju instytucji oraz stanowi podstawę dla dalszych opracowań naukowych”.
W podobnym tonie wypowiadają się również m.in. prof. Jan Pomorski – Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, prof. Tomasz Szlendak – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, prof. Krystyna Mazurek-Łopacińska – Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Agata Etmanowicz – Fundacja Impact oraz Kamila Kujawska-Krakowiak – Fundacja Commitment to Europe art & business, współautorka publikacji „Sponsoring kultury i sztuki w praktyce”. Ich opinie związane z kontekstem omawianych badań i poruszanymi w nich tematami możemy znaleźć w publikacji udostępnionej przez Warsztaty Kultury w Lublinie – zleceniodawcę projektu.
Cały raport dostępny jest pod adresem: www.warsztatykultury.pl/raport.
Marek Rybołowicz
