6 grudnia Kościół czci św. Mikołaja. Sumie odpustowej w patronalnym kościele przy
ul. ks. Michała Słowikowskiego 1 w Lublinie będzie przewodniczył metropolita lubelski, ks. abp Stanisław Budzik. Tegoroczna uroczystość jest wyjątkowa, gdyż wiąże się z 350-leciem powstania parafii. Dwa dni później, w niedzielę, przez Lublin po raz kolejny przejdzie Orszak Świętego Mikołaja.
Podczas eucharystii dzieciom zostaną wręczone obrazki z wizerunkiem świętego Mikołaja, które organizatorzy – Bractwo Różańcowe Akademii Młodzieżowej – wysyła w każdy zakątek świata. Całość uświetni występ Scholi Gregoriana KUL pod dyrekcją prof. Beaty Bodzioch. Dzień później o godz. 17 przewidziana jest modlitwa różańcowa. Po wieczornej mszy św. o godz. 18.40 przewidziano koncert kameralny. Wystąpi Robert Grudzień z zespołem solistów Teatru Muzycznego w Łodzi: (Sylwia Strugińska – sopran, Karol Lizak – tenor, Tomasz Chrześcijanek – trąbka, Robert Grudzień – fortepian i organy). Po koncercie otwarte spotkanie Bractwa Różańcowego w ośrodku Akademii Młodzieżowej.
W Orszaku z Mikołajem
W niedzielę 8 grudnia o godz. 13.00 w bazylice o. o. dominikanów przy ul. Złotej na Starym Mieście odbędzie się uroczysta msza św. dziękczynna celebrowana przez ks. Michała Baińskiego za założone przez rodziców dla dzieci „Duchowe Prezenty św. Mikołaja”. Celem rozpoczętej 2 listopada 2019 roku akcji było podjęcie przez rodziców modlitwy i duchowej walki za swoje dzieci. Będzie też miało miejsce błogosławieństwo dzieci i młodzieży. Bliższe szczegóły dotyczące akcji można znaleźć na stronie: www. duchowyprezent.pl. Przez tę stronę można też składać zamówienie na duchowy prezent św. Mikołaja. Po nabożeństwie, ok. godz. 14 na rynku Starego Miasta wystąpi zespół dziecięcy „Promyczki” oraz „Młodzieżowa Orkiestra Dęta Henryczki” z Bychawy. Niedługo później spodziewane jest przybycie Świętego Mikołaja, który po raz kolejny stanie na czele orszaku, który wyruszy w Lublin.
Tegoroczny Orszak Świętego Mikołaja przejdzie ulicami: Królewską, Lubartowską, Czwartek i Szkolną na plac kościelny na Czwartku. Tam o godz. 15 odbędzie się koncert kapeli folkowej „Czarne Bociany” z Kombinatu Danuty i Witolda Danielewiczów z Poniatowej.
Na placu przykościelnym będzie miał miejsce jarmark świąteczny z dorocznym „ważeniem św. Mikołaja” – na drugą szalę wagi będą sypane, przyniesione przez uczestników korowodu monety. W ramach uroczystości przewidziane jest bicie rekordu ilości osób przebranych za św. Mikołaja i wspólny taniec z Mikołajem. Odbędzie się też loteria z nagrodami. Jak co roku woluntariusze odwiedzą dzieci w lubelskich szpitalach, ośrodkach dla dzieci niepełnosprawnych i niewidomych oraz świetlicach.
Wyróżniał się już od dzieciństwa
Mikołaj urodził się ok. 270 roku naszej ery w zamożnej rodzinie, na terenie obecnej Turcji nad Morzem Śródziemnym. Był jedynym dzieckiem, długo oczekiwanym, wyproszonym przez rodziców ich gorącymi modlitwami, postem i jałmużną. Kształtowaniem jego osobowości oprócz rodziców, zajmował się stryj, również Mikołaj, biskup Miry. To właśnie on – widząc w młodym Mikołaju powołanie kapłańskie – przygotowywał go do stanu duchownego.
Już od dzieciństwa Mikołaj wyróżniał się dobrocią. Chętnie pomagał ludziom starszym, chorym i biednym. Kiedy został kapłanem, cecha ta pogłębiła się w nim jeszcze bardziej. Zachęcał do dzielenia się miłością, przyjaźnią i czasem. Po śmierci rodziców rozdzielił majątek między potrzebujących. Prowadził szeroką działalność charytatywną, wyciągając z opresji ludzi, którym grunt usuwał się spod nóg.
W krótkim czasie został biskupem Miry. Jak głosi tradycja, za jego przyczyną zsdarzyło się wiele cudów. Między innymi uratował żeglarzy, którym sztorm nie pozwalał dopłynąć do portu. Bronił niesłusznie skazanych. Walczył przeciw innowiercom. Podczas panowania cesarza Dioklecjana, które przypadło na lata 284-305, został uwięziony i dopiero edykt mediolański cesarza Konstantyna, wydany w roku 313, przywrócił mu wolność. W 325 roku Mikołaj wziął udział w soborze w Nicei, gdzie ustanowiono dogmat Trójcy Świętej. Zmarł w opinii świętości 6 grudnia ok. 350 roku
Po śmierci Mikołaja jego kult szybko i spontanicznie zaczął się rozpowszechniać w całym chrześcijańskim świecie. Biskup został otoczony wielką czcią i szacunkiem zarówno przez wiernych Kościoła prawosławnego, gdzie tytułowany jest Mikołajem Cudotwórcą, jak i katolickiego. Wkrótce ku jego czci zaczęto budować liczne świątynie. Najstarsze ślady kultu napotykamy w VI w., kiedy cesarz Justynian wystawił świątynię w Konstantynopolu, jedną z najwspanialszych bazylik.
W 1087 roku w obawie przed muzułmanami, którzy opanowali Mirę, relikwie świętego zostały przewiezione do Bari nad Adriatykiem w południowych Włoszech. Znajdują się tam do dzisiaj w bazylice wystawionej ku czci. św. Mikołaja, konsekrowanej przez papieża Urbana II w 1089 roku. W tej bazylice ma również swój grobowiec Bona – polska królowa pochodząca z książąt Bari, Sforzów, żona Zygmunta Starego W Bari spędziła ostatni rok swojego życia. Została otruta przez swojego dworzanina i dopiero Anna Jagiellonka, jej córka, doprowadziła do wybudowania grobowca w bazylice, gdzie od 1089 roku znajduje się też sarkofag św. Mikołaja.
Pielgrzymowali do Bari
Kult św. Mikołaja szerzył się nie tylko na zachodzie, ale i na wschodzie. Z czasem objął całą Ruś. Do rewolucji w Rosji w 1917 roku, Bari było jednym z głównych miejsc pielgrzymkowych wiernych prawosławia. Mikołaj jest ukazywany tam na niezliczonych ikonach, które należą do najbardziej popularnych w prawosławnych świątyniach i domach.
W 1957 r. przeprowadzono ekspertyzę naukową, która wykazała, że święty był niskiego wzrostu, (ok. 167 cm), ale za to miał silną budowę ciała.
Na obrazach występuje przeważnie w stroju biskupim z laską, pastorałem i w wysokim nakryciu głowy, zwanym mitrą. Często otoczony jest scenami cudów, które wydarzyły się za jego pośrednictwem.
Jest wzywany we wszystkich naglących potrzebach, stąd bardzo liczna grupa profesji, którym patronuje. Jest adresatem modlitw w wielu intencjach. Jego pamięć jest szczególnie czczona 6 i 19 grudnia. Mikołaj „cudotwórca”, jak go nazywają prawosławni, jest patronem Rosji. Wierni modlą się do niego o przywrócenie wzroku i w innych chorobach oczu. O wsparcie proszą podróżni, jak również ludzie w wyjątkowo trudnej sytuacji materialnej, mający problemy rodzinne. Ponadto uważany jest za świętego sprawującego opiekę nad dziećmi, rodziną, wdowami i sierotami. Wedle tradycji jest obrońcą przed sztormem, zarazą, mrozem, śniegiem i ogniem. Wspiera ofiary niesprawiedliwych wyroków. Oprócz Rosji jest patronem Albanii i Grecji. Pod jego opiekę oddały się Moskwa, Nowogród, Antwerpia, Aberdeen w Szkocji i Berlin.
Kościół na lubelskim Czwartku
W Polsce kiedyś jego kult był bardzo popularny. Św. Mikołaj jest patronem Bydgoszczy, Chrzanowa w województwie małopolskim i Głogowa. Jeszcze dzisiaj pod jego wezwaniem jest aż 327 kościołów. Lubelski kościół pod jego wezwaniem, na Czwartku wznosi się na wzgórzu o wysokości 192 m n. p. m. Prawdopodobnie jeszcze w X w. została tu zbudowana drewniana świątynia, ale w XIV w. był to już kościół murowany. Obecnie istniejącą świątynię konsekrowano w 1644 roku. Parafia została erygowana w kwietniu 1669 roku. W ciągu wieków kościół był kilkakrotnie remontowany i odnawiany. W czasie gruntownego remontu w latach 1874-1875 dobudowano przedsionek przed głównym wejściem, natomiast w 1900 roku boczny przedsionek przerobiono na kaplicę Matki Bożej Nieustającej Pomocy i dobudowano zakrystię. Po II wojnie światowej kościół przeszedł znów gruntowny remont. Na zewnątrz, w 1947 i 1966 roku położono nowe tynki. Wnętrze pomalowano w 1952 i 1965 roku. Na skutek znacznych zniszczeń po pożarze w 1976 roku ponownie przeprowadzono remont. Zniszczeniu uległ wtedy głównie dach, sufit nad organami i organy. W ostatnich latach konserwatorzy odsłonili piękno renesansowego sklepienia.
Pod ołtarzem znajduje się krypta św. Walentego. Kościół posiada też jego relikwie. Pod prezbiterium i zakrystią znajdują się krypty, w których złożono dobroczyńców kościoła.
Parafia pw. Św. Mikołaja liczy obecnie 6140 wiernych. Jej proboszczem jest ks. Piotr Kawałko. Przy parafii działają m. in.: Legion Maryi, koła różańcowe, bractwa różańcowe Akademii Młodzieżowej, Siostry św. Józefa z Cluny, Kanoniczki Ducha Świętego, Caritas i Przyjaciele Oblubieńca.
Elżbieta Kasprzycka
