Duch Święty Pocieszyciel

20 maja Kościół obchodził święto Zesłania Ducha Świętego. Jest to uroczystość ruchoma, odbywająca się pięćdziesiąt dni po święcie Zmartwychwstania Chrystusa.


Zesłanie Ducha Świętego uznawane jest za symboliczny początek Kościoła, który, ożywiony darem z nieba, rozpoczął przepowiadanie radosnej nowiny o zbawieniu w Chrystusie. Wprowadzenie uroczystości liturgicznej datuje się na pierwsze wieki chrześcijaństwa. Łączono ją z Wielkanocą, a od IV w. wyodrębniono jako osobne święto, uroczyście obchodzone zarówno w Kościele Wschodnim, jak i Zachodnim. Synod w Elwirze urzędowo wprowadził je w 306 roku. Pierwotnie obchody tego święta trwały 7 dni, obecnie trwają dwa. W drugi Dzień Zielonych Świątek obchodzone jest święto NMP Matki Kościoła.

Uroczystość Zesłania Ducha Świętego kończy okres wielkanocny. Powszechna nazwa Zielone Świątki pochodzi od pory roku, w którym jest obchodzona. Przyroda odradza się po zimie, a zieleń jest dominującym kolorem pejzażu. Swoje korzenie Zielone Świątki mają w czasach przedhistorycznych. Pochodzą od starosłowiańskiej uroczystości zwanej Stado, które było świętem wiosennym. Pogańskie społeczności ze szczególną czcią traktowały naturę i jej wpływ na życie ludzkie. W celu oczyszczenia ziemi ze złych duchów i zapewnienia pomyślnych plonów w nadchodzącym lecie domy przystrajano gałązkami, głównie brzozowymi i klonowymi, kwiatami i innymi roślinami, m.in. tatarakiem. Miało to chronić mieszkańców gospodarstw przed demonami i chorobami. Ze względu na radosny charakter święta, obrzędom towarzyszyło wspólne biesiadowanie i zabawy.

Święto przy cudownym obrazie

Świętowano oczywiście także w lubelskim kościele rektoralnym pw. Świętego Ducha, przy Krakowskim Przedmieściu, tuż przy deptaku, jest jednym ze starszych w Lublinie. Został założony przy szpitalu za murami miasta w 1419 roku, a erygowany w 1421 roku za panowania Władysława Jagiełły. Szpital dla ubogich powstał kilkadziesiąt lat wcześniej, za Kazimierza Wielkiego. Kościół od początku był murowany. Nie wiadomo, jaki był jego pierwotny kształt i wyposażenie, gdyż kilka razy został zniszczony przez pożary. Prawdopodobnie posiadał na początku tylko prezbiterium i nawę. Pożary niszczyły wnętrze świątyni, zawsze była jednak odbudowywana lub odnawiana. Kościół i szpital, wspomagane przez licznych fundatorów, przeżywały na przełomie XV i XVI w. wyraźny rozwój.

Jednak koniec XVI w. nie napawał już optymizmem co do dalszych losów budowli, w związku z czym Stanisław Lichański, rajca lubelski – fundator kaplicy św. Stanisława, chcąc go zabezpieczyć, sprowadził do Lublina o.o. karmelitów bosych. Rada miasta oddała im budynek kościoła i kilka domów szpitalnych na klasztor. Nabożeństwa dla ubogich i chorych miały odbywać się w kaplicy św. Stanisława. Karmelici wyprowadzili się w 1622 roku do nowego kościoła i klasztoru i gdyby nie zasłynął cudami obraz Matki Bożej Dobrej Rady, nie wiadomo, jaki byłby los świątyni. Wiadomo, że w 1733 roku kościół ponownie się spalił i został odnowiony przez ks. Ludwika Burneta. W 1739 roku w kościele było już 6 ołtarzy, w tym wielki, z obrazem Ducha Świętego, zstępującego na apostołów otaczających Najświętszą Marię Pannę i boczny, po prawej stronie, z XVI wiecznym, cudownym obrazem MB Dobrej Rady. Matka Boża jest pośredniczką łask, a zwłaszcza darów Ducha Świętego. Jednym z nich jest dar rady – zdolność trafnych sądów i wyborów.

W tym czasie zmieniono też część posadzki na marmurową oraz podwyższono wieżę, stanowiącą dzwonnicę, z jednym dużym dzwonem i dwoma małymi. W 1781 roku kościoła był podobny do obecnego. W drugiej połowie XVIII w. cudowny obraz, za zgodą bpa krakowskiego Kajetana Sołtyka, został przeniesiony do ołtarza głównego. Ołtarzy było już wtedy osiem. Od czasu pierwszego cudu, 13 lipca 1642 roku, poświadczonego przez 11 świadków, do kościoła trafiały liczne wota dziękczynne.

Przy kościele działały liczne bractwa. Pierwszym z nich, od 1622 roku, było Bractwo Literackie, które wybierało swojego seniora w dzień Zielonych Świątek. Istniało do końca XVIII wieku. Drugim było Bractwo Imienia Maryi, które też już nie istnieje i wreszcie w roku 1874, do kościoła św. Ducha przeniosło się z kościoła o.o. kapucynów Bractwo Serca Maryi. Po kasacie klasztorów w 1864 roku bractwo to przez parę lat funkcjonowało przy kościele pw. Niepokalanego Poczęcia NMP.

Obecnie kościół pw. Świętego Ducha to budynek trzynawowy. Nawa środkowa i prezbiterium są dość wysokie, nawy boczne – niskie. Do kościoła wchodzi się od strony południowej przez dół wieży, z której w dalszym przedłużeniu jest przedsionek. Od przedsionka środkiem jest nawa oddzielona jest żelazną kratą z końca XVIII wieku. Wieża, front kościoła i prezbiterium mają szczyty zdobione krzyżami. Posadzka w całym kościele jest marmurowa. Jest pięć ołtarzy i sporo obrazów. W głównym ołtarzu słynący łaskami cudowny obraz Matki Bożej Dobrej Rady. Na początku XX w. papież Leon XIII włączył wezwanie „Matko Dobrej Rady” do Litanii Loretańskiej.

Elżbieta Kasprzycka

News will be here