W 160. rocznicę wybuchu powstania styczniowego delegacja samorządu Gminy Chełm – wójt Wiesław Kociuba, zastępca wójta Lucjan Piotrowski oraz radni Andrzej Lewiński i Zbigniew Smolira – złożyła wieńce pod pomnikami upamiętniającymi bohaterów powstania z 1863 roku w Srebrzyszczu (ul. Powstańców Styczniowych) i Nowych Depułtyczach (przy kościele).
Pamięć o wydarzeniach z tego okresu na terenie gminy Chełm jest bardzo żywa. Według historyków na ziemi chełmskiej w czasie powstania stoczono ponad 20 bitew i potyczek. Do jednej z najważniejszych należała bitwa pod Depułtyczami. Jak opisują historycy, walki trwały od godziny 10.30 do 16.00. Liczące ok. 1200 ludzi oddziały powstańcze wyparły siły rosyjskie w kierunku Wierzchowin.
Ta jedna z nielicznych wygranych przez powstańców potyczek w naszym regionie okupiona została jedenastoma zabitymi powstańcami. W 2018 roku gmina Chełm zorganizowała rekonstrukcję tej znaczącej bitwy z udziałem grup rekonstrukcyjnych z całej Polski, m.in.: Stowarzyszenia Historycznego im. Piątego Oddziału Wojsk Narodowych Województwa Lubelskiego zwanych Ćwieki ze Starościna, Małogoskiego Oddziału Powstańczego 1863 z Małogoszczy, Stowarzyszenia Chorągiew Husarska Ziemi Lubelskiej z Jabłonnej, Konnej Grupy Rekonstrukcji Historycznych „Kresy” z Białegostoku.
Pamięć o heroizmie powstańców i znaczeniu tego zrywu niepodległościowego na terenie gminy widoczna jest nie tylko w postaci nazewnictwa ulic czy szkół (np. Szkoła Podstawowa im. Romualda Traugutta), ale przede wszystkim w zaangażowaniu mieszkańców i samorządu w dbałość o miejsca pamięci.
Można je odnaleźć w miejscowościach: Srebrzyszcze (kopiec ziemny, na którego szczycie znajduje się głaz i tablica pamiątkowa), Jagodne (krzyż na mogile powstańczej obok drogi prowadzącej do Czułczyc), Rudka (kurhan powstańczy koło dawnego folwarku), Depułtycze (pomnik koło kościoła parafialnego) oraz Staw (na górze pod lasem znajduje się mogiła z krzyżem). (-)
