I na odwrót. Instalacja łącząca na żywo Lublin ze stolicą Litwy stanęła w ubiegłą środę, 26 maja, na placu Litewskim. Twórcy tej inicjatywy, która zostanie z nami do sierpnia br., zachęcają lublinian do aktywnego udziału w wydarzeniach odbywających się online.
Inauguracja projektu miała miejsce 26 maja 2021 obok skweru Czechowicza w Lublinie.
Ten międzynarodowy projekt realizuje nasze miasto we współpracy z Urzędem Miasta Wilno oraz Ośrodek Międzykulturowych Inicjatyw Twórczych „Rozdroża” w porozumieniu z litewską Fundacją Benediktas Gylys.
„Bohaterem” wydarzenia o nazwie „Portal” jest betonowy obiekt, który symbolizuje wirtualne drzwi… To jest zdanie pomysłodawców, gdyż odbiorcom kojarzy się on bardziej z oknem albo i okiem. Instalacja ta, poprzez kamery i duży okrągły ekran, przekazuje za pośrednictwem łącz Internetu bieżący obraz między Lublinem a Wilnem. „Portal”, jak wskazuje sama nazwa, stanowi swoiste wrota do wzajemnej obserwacji życia w obydwu zaprzyjaźnionych miastach. I tylko żal, że kamera jest skierowana stale na ten sam, centralny punkt Wilna.
– Portal jest instalacją, która ma integrować i jednoczyć nas po roku pandemii, po czasie izolacji – mówił dyrektor Centrum Współpracy Międzynarodowej Urzędu Miasta Lublin, Krzysztof Stanowski, podczas otwarcia „Portalu”. – Lublinianie przyzwyczaili się do tego, że możemy odwiedzać sąsiadów w Wilnie czy Kijowie. Było to łatwe i nagle stało się dramatycznie trudne. Nie chcemy godzić się na sytuację, w której wyrastają przeszkody, uniemożliwiające nam odwiedzenie się, podanie sobie ręki. Co możemy zrobić to otworzyć symboliczne okno, by móc się komunikować. Można choćby językiem migowym porozmawiać z naszymi sąsiadami.
– Dzięki wykorzystaniu nowych technologii tworzymy wizualny most, umożliwimy też mieszkańcom doświadczenie wyjątkowego odczucia, zwanego overview effect. Mogli to zaznać jedynie astronauci przy pierwszym spojrzeniu na Ziemię z kosmosu. Zdaniem psychologów, powoduje ono radykalną zmianę w samoświadomości i wyzwala poczucie wspólnoty – zachęca do korzystania z „Portalu” Piotr Franaszek, dyrektor OMIT Rozdroża.
Jak to zadziałało?
11-tonowy obiekt został przywieziony ciężarówką przez Litwinów. – To ich projekt, ich koszt, Lublin zapewnił jedynie miejsce na to przedsięwzięcie – podkreśla przedstawiciel Ratusza obecny na wydarzeniu. – Wilno kontynuuje działania zapisane w liście intencyjnym o współpracy z okazji 450. rocznicy unii lubelskiej.
Tajemniczy „monument”, zamontowany przy głównym trakcie pieszym miasta, został „ożywiony” w ramach wieczornego happeningu. O godz. 18 ekran betonowej konstrukcji rozjarzył się. Przed nim w rytm elektronicznej, transowej muzyki zawirowały trzy dziewczyny: Ewelina Drzał, Maria Micek i Ewelina Kamińska z Lubelskiego Teatru Tańca. Ich gibkie ciała przez kwadrans niezwykle dynamicznie wykonywały etiudę taneczną w choreografii Anny Żak, liderki LTT. W pokazie tanecznym wzięło udział również kilkoro dzieci z Centrum Ruchu LTT.
Wkrótce po artystycznym otwarciu „Portal” ukazał nam główną ulicę Wilna, na której zgromadziło się kilkadziesiąt osób, przeważnie młodych. Podobna sytuacja miała miejsce po lubelskiej stronie internetowego mostu. Wileńczycy przywitali nas radośnie – po angielsku, myśmy odpowiedzieli równie przyjaźnie. Obie grupy pomachały sobie nawzajem, kilkakrotnie, zrobiono pamiątkowe fotki. I tyle jak na pierwsze rendez vous… Bo w pewnym sensie może być to portal randkowy.Połączenie wizyjne działa całą dobę, acz przekaz udźwiękowiony będzie odbywać się okazjonalnie, według programu dostępnego w OMIT „Rozdroża”. Instalacja pozostanie w tej przestrzeni do pierwszych dni sierpnia.
Po co nam to?
Głównym założeniem inicjatywy jest stworzenie platformy komunikacji dla przechodniów, lecz również dla instytucji czy organizacji. To możność pokazania w stolicy Litwy lubelskich projektów artystycznych, interaktywnych działań. Analogicznie z wileńskiej strony. Portal w założeniu ma integrować i wzbudzać świadomość jedności. Pozwala wzajemnie obserwować się i nawiązywać kontakt w czasie rzeczywistym. Ot, taki czat w makroskali, pomiędzy miastami zbliżonymi pod względem swej ekspansji kulturowej.
Projekt „Portal” ma powodować zbliżenie się miast, być miejscem na dialog, zachęcać do poznawania się ludzi i kooperacji kultur. Tym samym wpisuje się w misję ośrodka „Rozdroża” korespondując z jego cyklicznymi wydarzeniami, jak np. Festiwal Sztuki w Przestrzeni Publicznej „Open City”. To miejska instytucja badająca relacje międzykulturowe, podejmująca trud rozumienia innych. Symbolicznie ujmując, rozdroża to punkty skrzyżowań dróg, podejmowania wyborów, poszukiwania wolności.
– Próbujemy wyzwolić energię jaką daje spotkanie ze sztuką. Odsłaniamy zapomniane znaczenia wpisując je we współczesny kontekst. Myślimy o kulturze w kategorii spotkań oraz badania wzajemnych wpływów i relacji. Inspiracją dla nas jest wielokulturowe dziedzictwo Lublina odkrywającego swoje kompetencje w dialogu i otwartości – mówią organizatorzy. – Zachęcamy do współpracy i podejmowania inicjatyw, angażowania się w realizację działań prowadzących do integracji środowisk w Polsce i na Litwie.
Więcej na temat „Portalu” oraz wydarzeń towarzyszących znajdziemy na profilach: www.rozdroza.com, na stronie projektu www.portalcities.org i Miasta Lublin www.lublin.eu, a także w opisie wydarzenia pod linkiem: https://www.facebook.com/events.
Marek Rybołowicz
