W sobotnie, deszczowe południe, 22 października 2016 roku pożegnaliśmy dziennikarza, dokumentalistę, dramaturga, reżysera radiowego i teatralnego, krytyka muzycznego i filmowego, pisarza i poetę – Jerzego Tuszewskiego. W trakcie mszy św. w Kościele Rozesłania św. Apostołów w Chełmie mowę pożegnalną wygłosił ks. Krzysztof Ołdakowski – redaktor naczelny Naczelnej Redakcji Programów Katolickich Polskiego Radia, a w imieniu władz chełmskich i środowiska artystyczno-literackiego Elżbieta Bajkiewicz-Kaliszczuk – dyrektor Wydziału Kultury Sporu i Turystyki Urzędu Miasta Chełm. Ciało Jerzego Tuszewskiego spoczęło w rodzinnym grobie na cmentarzu parafialnym przy ul. Lwowskiej w Chełmie.
Jerzy Tuszewski urodził się w 1931 roku w Chełmie. Tu ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Czarnieckiego, a pierwsze doświadczenia artystyczne zdobywał w Teatrze Ziemi Chełmskiej. Studiował na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Lublinie, a później w Warszawie, w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej i Filmowej w Łodzi (Studium Teorii i Historii Filmu) oraz na Wydziale Reżyserskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. W 1955 roku rozpoczął współpracę z Polskim Radiem od reportaży literackich, a od 1965 roku pracował w nim etatowo jako reżyser. Przez kilkanaście lat prowadził Studio Form Dokumentalnych (Program 2 Polskiego Radia). Współpracował z wieloma zagranicznymi rozgłośniami radiowymi (m.in. w Berlinie, Brukseli, Budapeszcie, Helsinkach, Kolonii, Paryżu, Pradze, Rzymie, Sydney). Był inicjatorem i szefem artystyczno-programowym kilku sesji Międzynarodowego Forum Sztuki Radiowej, członkiem wielu międzynarodowych przedsięwzięć, konkursów i inicjatyw związanych z popularyzacją artystycznych funkcji radia. Zajmował się również teorią mediów technicznych. Opublikował na ten temat w prasie polskiej i zagranicznej kilkadziesiąt opracowań teoretyczno-estetycznych, m.in. na łamach „Życia Literackiego”, „Odry”, „Ruchu Muzycznego”, „Zeszytów Prasoznawczych”. W tygodniku „Radio i Telewizja” miał stały cykl felietonów „Porozmawiajmy o sztuce słuchowej”. Wydał również książkę pt. Paradoks o słowie i dźwięku (2002).
W swoich opracowaniach podnosił do rangi twórczości działalność dokumentalną i reporterską, podkreślając jej literacki charakter. Zrealizował wiele filmów dokumentalnych, spektakli multimedialnych i słuchowisk radiowych. W 2005 roku wydał dokumentalną opowieść Armand. Hubert. Brutus. Trzy oblicza agenta, w której przedstawił działalności kpt. Romana Czerniawskiego, organizatora polskiej siatki szpiegowskiej we Francji podczas II wojny światowej, a w 2008 roku opublikował kolejną dokumentalną opowieść o działalności polskiego wywiadu zatytułowaną Jean Bol odkrywa karty. W 2003 roku ukazał się tom jego wierszy zatytułowany Moja mała mistyfikacja.
Za swoją wszechstronną działalność radiową był wielokrotnie nagradzany w kraju i za granicą. W 1983 roku został Laureatem Niemieckiej Akademii Sztuk – DADK we Frankfurcie nad Menem, zaś w 1993 roku Laureatem Złotego Mikrofonu – nagrody Polskiego Radia przyznawanej za wybitne osiągnięcia twórcze dla radia publicznego. Otrzymał też złotą odznakę honorową Polskiego Radia (1997) oraz odznaczenie honorowe Stowarzyszenia Autorów ZAIKS (1998). W 2002 otrzymał nagrodę im. Poety Witolda Hulewicza, a na Polonijnym Festiwalu Multimedialnym „POLSKIE OJCZYZNY 2009”, za film Krakowianin z Paryża, uhonorowany II nagrodą w kategorii film dokumentalny.
Jerzy Tuszewski często wracał do Chełma. Od lat aktywnie uczestniczył w jubileuszach Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Czarnieckiego, był honorowo związany z Chełmską Grupą Literacką „Lubelska 36”, a swoje artykuły zamieszczał także w chełmskiej „Egerii”. W 2010 roku został Laureatem chełmskiej Nagrody KAJa w kategorii twórczość literacka i artystyczna.
Waldemar Taurogiński
