Rycerz Włodzimierz
„Nazwa miasta Włodawa pochodzi od imienia Włodzimierz. Włodzimierz był rycerzem, który wracając z wyprawy wojennej przeciwko Tatarom, zatrzymał się na odpoczynek w miejscu dzisiejszego miasta. Miejsce to bardzo mu się spodobało, a poza tym miało walory obronne, było to wzgórze otoczone dwoma rzekami. Włodzimierz stwierdził, że jest to dobre miejsce obronne przed Tatarami i zbudował tu miasto”.
S.E. Michalski, Włodawa monografia statystyczno-gospodarcza, Lublin 1939
Pośród Grodów Czerwieńskich
„Włodawa została założona na terenach zwanych w średniowieczu Grodami Czerwieńskimi, które u zarania państwowości polskiej należały do państwa Mieszka l. W 981 r. zdobył je książę kijowski Włodzimierz i odtąd przez prawie cztery wieki, z krótkimi przerwami, znajdowały się pod panowaniem (…) książąt ruskich. W XII w. okoliczne tereny weszły w skład księstwa Halicko-Włodzimierskiego, którego stolicą był nieodległy Chełm. W połowie XIV w. wielki książę litewski Olgierd opanował Ruś Włodzimierską, a wraz z nią Grody Czerwieńskie. Większa część Grodów została przyłączona do Polski przez królową Jadwigę w 1387 r., Włodawa jednak pozostała w składzie Wielkiego Księstwa Litewskiego aż do rozbiorów (…) Włodawa wspominana jest po raz pierwszy w XIII w. jako ruski gród warowny nad Bugiem. Po najeździe tatarskim w 1241 r. przebywał w nim znany nam z Drohiczyna książę halicko-włodzimierski Daniel, późniejszy król Rusi, który spotkał się tu ze swym synem Lwem. Prawdopodobnie więc istniał tu wówczas dwór książęcy. W l pół. XIV w. Włodawa wraz z Podlasiem została opanowana przez wielkiego księcia litewskiego Giedymina i włączona do ziemi trackiej (choć Troki leżą o kilkaset kilometrów na północ!). Umierając w 1341 r., ziemię trocką z Podlasiem przeznaczył Giedymin na dzielnicę Kiejstuta. Gród włodawski stał się siedzibą dzielnicowych książąt litewskich. W XV w. ziemia trocka przekształciła się w województwo trockie; Włodawa wchodziła w jego skład do 1520 r., kiedy z tego silnie wydłużonego województwa wydzielono nowe województwo podlaskie. W jego granicach znalazła się Włodawa jako część ziemi brzeskiej”.
G. Rąkowski, Polska egzotyczna, cz. II, Pruszków 1996
Z księstwa do imperium
„W 1809 r. Włodawa wraz z Galicją Zachodnią została włączona do Księstwa Warszawskiego. Od 1813 r. zgodnie z decyzją kongresu wiedeńskiego Włodawa łącznie z ziemiami nadbużańskimi znalazła się w granicach imperium Romanowów”.
A. Wawryniuk, Monografia powiatu włodawskiego, Chełm 2010
Paź z oszczepem
„Historyczny herb miasta Włodawy wyrażony jest na pieczęci m. Włodawy, którą to pieczęcią opatrzony jest akt wystawiony przez „Urząd miasta Włodawy a dóbr Księcia Czartoryskiego, Generała Ziem Podolskich” z dn. 25 marca 1785-go roku. Wyobraża on pazia z oszczepem w prawej ręce, z długim mieczem wiszącym ukośnie u boku, z czapką lejkowatą zakończoną kwastem na głowie”.
S.E. Michalski, Włodawa monografia statystyczno-gospodarcza, Lublin 1939
Do Włodawy po woły
„Kurier Warszawski” z 1832 r. zamieścił informację następującej treści: „Od dawna w kraju naszym targi na bydło nie były tak licznymi i tak uczęszczanymi jak w teraźniejszym roku. Upadłe już prawie jarmarki we Włodawie na Uspienie (27 sierpnia), nadspodziewanie tej jesieni były ożywione: znajdowało się przeszło 7 tys. sztuk wołów (…) W ogólności biorąc, ceny były wysokie, bo chętnie płacono od 20 do 30 rubli srebrnych za wołu. Wszakże bydło po większości było nader rosłe; dobrych krajowych ras mało bardzo sprowadzono. Nie powinnaby atoli zastanawiać ta drogość bydła w teraźniejszej epoce, jeżeli zwrócimy uwagę, że przez klęski dwóch po sobie prawie idących wojen (w roku 1812 i 1830, przyp. L.G.), przez zakładanie i prowadzenie wołami znacznych transportów na magazyny wojskowe, również przez kilkakrotne zarazy i pomory na bydło w tych okolicach, skąd do nas woły zwykle przybywają, przerzedzić się koniecznie musiała liczba stad pasących się po stepach”.
A. Wawryniuk, Monografia powiatu włodawskiego, Chełm 2010
