Dni pamięci Żołnierzy Wyklętych

Oficjalne uroczystości przy Mogile – Pomniku Zamordowanych na Zamku Lubelskim

W Lublinie przez cały ubiegły tydzień trwały wydarzenia związane z Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. W obchodach wzięło udział wielu lublinian – dominowała młodzież.

Edukacja dla młodych

1 marca już od pięciu lat obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, czyli żołnierzy tzw. drugiej konspiracji – antykomunistycznego i niepodległościowego podziemia po 1944 roku. Symboliczną datę wybrano w marcu, ponieważ w 1951 r. w tym dniu stracono siedmiu członków IV Zarządu Głównego Ruchu Oporu bez Wojny i Dywersji „Wolność i Niezawisłość” na czele z dowódcą, ppłk. Łukaszem Cieplińskim ps. „Pług”. W tym roku w lubelskie upamiętnienie zaangażowały się wszystkie samorządy, szkoły i organizacje patriotyczne. 28 lutego w Lubelskim Urzędzie Wojewódzkim odbyła się specjalna sesja historyczna dla młodzieży poświęcona polskiemu podziemiu niepodległościowemu. W jej trakcie wygłoszone zostały referaty: „Podziemie niepodległościowe na Lubelszczyźnie 1944–1956” (dr Sławomir Poleszak), „Działalność oddziału NSZ Stefana Brzuszka „Boruta” (dr Rafał Drabik), „Kobiety Niezłomne Lubelszczyzny” (dr Justyna Dudek), „Andrzej Czaykowski „Garda”. Zamordowany bohater” (dr hab. Tomasz Panfil). Jednym z punktów była również prezentacja nowej serii monet Narodowego Banku Polskiego „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni.” Osoby zasłużone w walce o wolność otrzymały monety z rąk dyrektor Oddziału Lubelskiego NBP, Ilony Skibińskiej-Fabrowskiej. Podczas sesji w LUW odbyło się uroczyste podsumowanie I etapu regionalnego VI edycji Ogólnopolskiego Konkursu „Żołnierze Wyklęci – Bohaterowie Niezłomni”. Na konkurs wpłynęło ponad 800 prac. W lubelskim etapie regionalnym wzięli udział uczniowie z czterech województw z gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Przygotowali prace plastyczne, literackie i multimedialne. – Uczniowie naprawdę mocno się zaangażowali. Przygotowywali nagrania scenek historycznych w strojach, filmy z własnym udziałem a nawet nagrania kombatantów opowiadających własną historię – mówi Karolina Sardecka z Fundacji Kazimierza Wielkiego, organizatora wydarzenia. Laureat z Lublina Krzysztof Duma, uczeń ZSiK im. Tadeusza Kościuszki w Lublinie, przygotował piosenkę. – Jeszcze nigdy, w żadnej edycji nie mieliśmy osoby, która napisałaby własny muzyczny utwór – wyjaśnia Karolina Sardecka. – Żołnierze Wyklęci są dla nas ważnym tematem, o którym powinniśmy mówić. To zagadnienie dopiero wchodzi na lekcje historii, więc warto młodzież już teraz w tę historię wprowadzić i zachęcić do badania dziejów tych bohaterów, bo kombatantów mamy niestety już coraz mniej. – dodaje Alicja Skrobisz, studentka historii KUL z Fundacji Kazimierza Wielkiego. Zainteresowanie słuchaczy wzbudził zawłaszcza wykład dr. Justyny Dudek z IPN, która opowiadała o Niezłomnych Kobietach z Lubelszczyzny. – Kobiety to są bohaterki szczególnego rodzaju, bo wśród żołnierzy należały do wyjątków. Dlatego należy im się cześć i szacunek – mówi pan Marian Lewandowski, który mimo podeszłego wieku przyszedł specjalnie na wykład im poświecony. Kobiety w trakcie walk pełniły rolę sanitariuszek, łączniczek i kurierek. Wiele z nich za swoją odwagę musiało zapłacić więzieniem i śmiercią, tak jak np. Zofia Pelczarska, ps. „Ciocia”, która była pierwszą kobietą-żołnierzem w Komendzie Inspektoratu Rejonowego Puławy AK. Aresztowana w listopadzie 1944 r. została rozstrzelana na lubelskim Zamku. Przed wojną była nauczycielką i kierowniczką Szkoły Powszechnej nr 12 w Lublinie (obecnie upamiętnia ją tablica w Zespole Szkół nr 11 przy Farbiarskiej).

Oficjalne obchody

Oficjalne uroczystości w dniu 1 marca rozpoczęły się od złożenia kwiatów i zapalenia zniczy przy Mogile – Pomniku Zamordowanych na Zamku Lubelskim w latach 1944–1954 na cmentarzu przy ul. Unickiej oraz pod pomnikiem zaporczyków na placu Zamkowym w Lublinie. Następnie została odprawiona msza św. w intencji poległych, zamordowanych i zmarłych Żołnierzy Wyklętych w kościele pw. Michała Archanioła, gdzie odsłonięto poświęcony im pomnik. – Warto niezłomnie trwać przy wartościach, które przyniosło nam chrześcijaństwo 1051 lat temu i ideały, które z tych wartości wypływają: ideał niepodległości naszej ojczyzny i wolności każdego Polaka. Warto być niezłomnym nawet za cenę życia i cenę wyklęcia – mówił podczas uroczystości wojewoda lubelski Przemysław Czarnek. 2 marca w lubelskim oddziale IPN odbyło się spotkanie z jednym z „zaporczyków”, ppłk. Marianem Pawełczakiem ps. Morwa, w którym licznie uczestniczyła młodzież. Lubelski Instytut Pamięci Narodowej przygotował również szereg wykładów poświęconych pamięci bohaterskich żołnierzy z Lubelszczyzny. Przy Wodopojnej w siedzibie Instytutu przez cały tydzień odbywały się poświęcone im wydarzenia. Młodzież przyciągały zwłaszcza projekcje filmowe i różnego rodzaju aktywności, takie jak np. gra miejska, podczas której z mapą w ręku mogli poszukiwać w Lublinie śladów Żołnierzy Wyklętych czy warsztaty animacji poklatkowej – „Niezłomni – wielcy i zapomniani…”. Historię Żołnierzy Wyklętych można jeszcze poznawać na wystawie poświęconej uzbrojeniu i wyposażeniu podziemia antykomunistycznego na Lubelszczyźnie. Do 3 września zaprasza na nią Muzeum na Zamku. To nowa ekspozycja przygotowana przez Sekcję Militariów. (EM.K.)

News will be here