Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie świętuje 115-lecie istnienia. Z tej okazji 24 maja w Teatrze im. Juliusza Osterwy miała miejsce uroczysta gala. Trwają jubileuszowe wystawy ilustrujące dzieje placówki.
Podczas spotkania podsumowano rozwój i sukcesy tej instytucji w ostatnim pięcioleciu.
– Najważniejsze osiągnięcie to zgromadzenie i ochrona najcenniejszych pamiątek historycznych, dokumentów, lecz nade wszystko zabezpieczenie bogatego zbioru, który zgromadził Hieronim Łopaciński – mówi Tadeusz Sławecki, dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Lublinie.
Zasłużeni pracownicy instytucji odebrali od wojewody lubelskiego szereg wyróżnień: odznaczenia, medale i dyplomy. Za działalność na rzecz rozwoju czytelnictwa i bibliotekarstwa Lech Sprawka wręczył Krzyże Zasługi, podobnie jak Medale za Długoletnią Służbę. Sama biblioteka Łopacińskiego otrzymała srebrne odznaczenie „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Druga biblioteka w Polsce
Zmarły w 1907 r. Hieronim Łopaciński, był człowiekiem o wszechstronnych zainteresowaniach i pasjach, nauczycielem w lubelskim gimnazjum, ale nade wszystko bibliofilem, językoznawcą, historykiem literatury, etnografem, badaczem historii i kultury Lubelszczyzny. Był postacią nietuzinkową, rozpoznawalną, z czasem wnoszącą niebagatelny wkład w propagowanie dziejów i kultury Lublina. Pozostawił po sobie cenny, liczący blisko 12 tys. tomów księgozbiór oraz wiele map, grafik, sztychów, numizmatów. Wkrótce później powstało Towarzystwo Biblioteki Publicznej jego imienia w Lublinie, które stworzyło książnicę opartą na zbiorach koryfeusza.
Zebranie organizacyjne Towarzystwa, 26 maja 1907 r., uznano za początek istnienia placówki, która była drugą publiczną biblioteką w Polsce. Mimo kryzysu finansów w 20-leciu międzywojennym oraz trudności czynionych przez okupanta niemieckiego w czasie II wojny instytucja doczekała spokojnego rozwoju, nawet w okresie PRL. Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie jest obecnie instytucją kultury samorządu województwa lubelskiego – w 2002 roku została wyodrębniona z Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej.
W skład WBP wchodzi 223 bibliotek powiatowych, miejskich i gminnych, a także 355 filii bibliotecznych. Do zadań instytucji należy również dokształcanie i doskonalenie zawodowe bibliotekarzy. W jej posiadaniu jest ponad 700 tys. woluminów, prawie 4 tys. inkunabułów czy starodruków ze zbiorów specjalnych. Te ostatnie mają status: Narodowy Zasób Biblioteczny, a więc ten najcenniejszy w branży. WBP stara się różnicować propozycje kierowane do czytelników, organizuje różnego rodzaju wystawy, odczyty, spotkania z autorami.
Verba volant, scripta manent… (Słowa ulatują, pismo pozostaje)
Ten cytat z rzymskiego senatora Kajusza Tytusa przyświeca wystawie rękopisów w galerii WBP. To jubileuszowa prezentacja manuskryptów unikatowych i niepowtarzalnych, najcenniejszych pod względem treści i wyglądu. Swoją tematyką są związane z Lublinem i Lubelszczyzną. Zbiory, uzupełnione często opisami odnoszącymi się do kontekstu danego dokumentu, ukazują bogaty, niepowtarzalny w swej naturze świat rękopiśmiennictwa i interesujące wątki dziejowe naszego regionu.
Spośród ponad 3000 jednostek zgromadzonych przez Bibliotekę wybrano tu ok. 70 rękopisów. To m.in. przywileje królewskie, dokumenty cechowe, różnorodne wyciągi z ksiąg staropolskich, sumariusze dokumentów historycznych, zespoły akt personalnych oraz bogata korespondencja. Szczególne miejsce na wystawie zajmują manuskrypty średniowieczne: przywilej królowej Elżbiety Łokietkówny (1374 r.) – najstarszy rękopis w zbiorach Biblioteki oraz tzw. fragment Łopacińskiego z przełomu XIV i XV w. Z nowszych zbiorów są te związane z Bolesławem Prusem i jego „lubelskimi latami”, rękopiśmiennictwo Józefa Czechowicza, korespondencja między Marią Bechczyc-Rudnicką a Tadeuszem Różewiczem. Rękopisy te, wraz z pozostałymi zbiorami z kolekcji Łopacińskiego, są tu traktowane niemal jak relikwie. Wystawa będzie czynna do 11 czerwca w godzinach pracy biblioteki.
W WBP jest prezentowana również rocznicowa wystawa poświęcona patronowi instytucji: „Jak dobrze być po kartach przeszłości wędrowcem!” – Wspomnienie o Hieronimie Łopacińskim. Będzie czynna w godzinach pracy placówki do 30 września br. Funkcjonuje także wersja wirtualna tejże wystawy:
https://wbp.lublin.pl/index.php/2021/06/22/wirtualna-wystawa.
Marek Rybołowicz
