27 lutego w bazylice oo. Dominikanów na Starym Mieście odbyło się spotkanie uroczyście inaugurujące program „Lublin Ekumeniczny 2019 Ku Jedności. 450 lat Unii Lubelskiej (1569 – 2019)”.
Spotkanie rozpoczęło się od nabożeństwa ekumenicznego w bazylice oo. Dominikanów przy ul. Złotej. Wzięli w nim udział biskupi reprezentujący różne Kościoły chrześcijańskie: abp. Stanisław Budzik – katolicki, abp Abel – prawosławny, bp Jan Cieślar – ewangelicko-augsburski. Wspólna modlitwa była okazją, by przypomnieć wezwanie Jezusa „aby wszyscy byli jedno”.
Przypomniano, że do dialogu i działań ekumenicznych na gruncie chrześcijaństwa zachęcał Jan Paweł II, Benedykt XVI, oraz obecny papież Franciszek. Po nabożeństwie biskupi podpisali deklarację o współpracy na rzecz jedności. Swoje podpisy złożyli także: rektor KUL – ks. Antoni Dębiński, prezydent Lublina – Krzysztof Żuk, oraz przewodniczący Polskiej Rady Ekumenicznej o. Lublin – ks. Andrzej Gontarek i marszałek województwa lubelskiego – Jarosław Stawiarski.
Podkreślmy, że tradycja katolicka jest obecna w Lublinie od samego początku istnienia miasta. Uważa się, że najstarsze kościoły katolickie wzniesiono w Lublinie już w X wieku, a więc tuż po chrzcie Polski, a zarazem na długo przed uzyskaniem praw miejskich. Oprócz katolików w Lublinie mieszkają także przedstawiciele wspólnoty polskokatolickiej oraz mariawickiej.
Przedstawiciele prawosławia są obecni na Lubelszczyźnie od XIII wieku. Obecnie Lublin jest siedzibą prawosławnego biskupa lubelskiego i chełmskiego. Warto podkreślić, że do tradycji prawosławia nawiązują słynne freski bizantyńsko-ruskie, wykonane w 1418 roku w kaplicy Świętej Trójcy na Zamku Lubelskim. Na współczesne oblicze Lublina wpływ mają także protestanci. Ważny jest ich ekonomiczny wkład w rozwój miasta, który zaznaczył się szczególnie w XIX wieku. Trzeba podkreślić, że oni również wiele wnieśli do rozwoju duchowego i intelektualnego lublinian.
Tematyce „Drogi wolności i jedności. Znaczenie Unii Lubelskiej dziś (1569-2019)”, poświęcono drugi punkt uroczystości, tj. dyskusję w Trybunale Koronnym. Debatowali przedstawiciele polityki i nauki: Piotr Nowina-Konopka (były ambasador i poseł na Sejm), prof. Antoni Mironowicz (Uniwersytet w Białymstoku), prof. Mirosław Filipowicz (KUL) i prof. Wojciech Kriegseisen (UW).
Przypomnijmy, że unia zawarta w 1569 roku w Lublinie – 28 czerwca przyjęta, 1 lipca podpisana– między stanami Korony Królestwa Polskiego oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego dała początek państwu określanemu w historiografii jako Rzeczypospolita Obojga Narodów. Łączył je wspólny monarcha i herb oraz wspólny sejm, waluta, polityka zagraniczna i obronna. Oba organizmy państwowe zachowały odrębne urzędy, wojsko, sądownictwo, oraz skarb.
Końcowym akcentem uroczystości była promocja książki „Ekumeniczna postylla”, wydanej pod redakcją ewangelickiego księdza Grzegorza Brudnego, prawosławnego – ks. Andrzeja Konachowicza i katolickiego – ks. Sławomira Pawłowskiego SAC (profesora KUL). Zaprezentowano też publikację „O niepodległości ekumenicznie” pod redakcją pracowników naukowych KUL: prof. Sławomira Żurka (Katedra Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego) i dr hab. Sabiny Bober (Pracownia Dziejów Mniejszości Narodowych w Europie Środkowej i Wschodniej).
Monika Skarżyńska
