Każdy osadzony ma zapewnione wyżywienie odpowiednie do jego potrzeb i przekonań religijnych czy ideologicznych, odzież, dostęp do telewizji, komputera, edukacji, etc. Za utrzymanie przestępców płacimy my, podatnicy. Za jednego – ponad 3 tysiące złotych miesięcznie. To znacznie więcej, niż minimalna krajowa.
Miesięczne utrzymanie jednego osadzonego w Zakładzie Karnym w Chełmie to obecnie średni koszt 3 518,31 zł. W skali roku to 42 219,72 zł. Biorąc pod uwagę, że aktualna liczba osadzonych w więzieniu wynosi 525, rocznie na ich utrzymanie trzeba przeznaczyć 22 165 353 zł. Na te miliony składają się wszyscy podatnicy, tymczasem miesięczne koszty utrzymania więźniów wzrastają z każdym rokiem. Aktualna kwota to więcej, niż zarobki nauczycieli i ponad dwa razy więcej, niż płaca minimalna netto. W skali roku to kwota, za którą można by przeprowadzić niejedną inwestycję drogową. Na co dokładnie składa się więc każdy podatnik?
Nim trafi do celi, każdy z osadzonych musi oddać do depozytu rzeczy osobiste. W zamian „na start” dostaje od państwa tzw. niezbędnik, czyli przedmioty potrzebne do codziennego użytku. Są to: trzewiki więzienne, 2 szt. ręczników, ścierka do naczyń, 2 szt. prześcieradeł, 2 szt. koców, materac z poduszką i poszewką, bluzę, spodnie, kurtkę zimową, koszulę, pidżamę, koszulkę i spodenki gimnastyczne, 2 szt. slipów, 2 pary skarpet, klapki i czapkę zimową. Do tego plastikowe: nóż, łyżkę, widelec, kubek, talerz płytki i głęboki, a także szampon (100 ml), płyn do mycia naczyń (200 ml), proszek do prania (200 g), mydło (100 g), szczoteczkę i pastę do zębów (60 g), krem do golenia (40 g), 2 rolki papieru toaletowego, 2 szt. nożyków do golenia.
– Wydanie niektórych rzeczy uzależnione jest od potrzeb osadzonych, jak również od pory roku. Maksymalne koszty, które może ponieść jednostka przy przyjęciu osoby skazanej, ukaranej bądź tymczasowo aresztowanej, to 471,87 złotych – mówi kpt. Łukasz Bielak, rzecznik prasowy ZK w Chełmie.
Skazany i osadzony, choć przestępca i nierzadko recydywista, jak każdy człowiek jeść musi. Tyle że więzienne kwestie żywieniowe nie od dziś budzą kontrowersje – tym bardziej, gdy zestawi się je ze szpitalnymi racjami. Bo więzień nie znaczy „jedzący byle co”. Standardowy obiad to porcja zupy i drugie danie, składające się zazwyczaj z mięsa, ziemniaków i warzyw.
Gdy osadzony trafi do ZK w złym stanie zdrowia, jest chory lub uczulony, lekarz orzeka rodzaj niezbędnej diety, a to zazwyczaj oznacza wyższe wydatki na posiłki dla takiego więźnia. I tak w chełmskim ZK posiłki podstawowe otrzymuje 420 osadzonych (dzienna stawka żywieniowa to 4 zł), reszta ma specjalne preferencje.
Jeden otrzymuje „posiłek dla małoletniego”, którego dzienny koszt wynosi już 4,4 zł (choć chłopak w świetle prawa za przestępstwo cięższego kalibru odpowiada jako dorosły, zgodnie z rozporządzeniem ministra ma jeść jak dziecko).
Kolejnych 50 osadzonych je posiłki lekkostrawne (za 4,8 zł), 15 – cukrzycowe (za 5,7 zł), a trzech ma indywidualne menu (2 – bezglutenowe, 1 – bezmleczne, przy dziennej stawce 5,8 zł). To jednak nic, bo więzienna kuchnia ma również uwzględniać wymogi religijne i kulturowe osadzonych. I tak 14 skazanych przestępców jest zdeklarowanymi wegetarianami, a 6 – weganami.
Utrzymanie więźnia to też pokrycie kosztów jego leczenia, a osadzeni w ZK ochoczo korzystają z usług dentysty i innych specjalistów. Za świadczenia i przepisane leki płacą oczywiście podatnicy. Do tego dochodzą koszty związane z funkcjonowaniem administracji. W końcu trzeba zapłacić wynagrodzenie pracownikom służby więziennej, opłacić ogrzewanie, wodę, prąd, zapłacić za remont budynku.
A ilu więźniów pracuje? Aktualnie zaledwie 49 osadzonych w chełmskim więzieniu (czyli nawet mniej, niż 10 proc. ogółu) jest zatrudnionych, m.in. w firmach: Serwis Plus oddział w Lublinie, Tartak Krychów Arbor, Mondi Dorohusk. Niestety, służba więzienna odmawia podania do wiadomości, za co zostali skazani ci, którzy wyjeżdżają do pracy poza jednostką penitencjarną. – Są to dane drażliwe, nie udostępniamy takich – kwituje kpt. Bielak. (pc)
