Przebudowa tego obiektu „wisiała w powietrzu” od dawna. Biblioteka Główna UMCS to ważny, nieodłączny element krajobrazu miasteczka akademickiego. 11 kwietnia 2023 r. dwaj wiceministrowie finansów przywieźli brakujące 7,5 mln zł na dokończenie jej modernizacji.
Ten charakterystyczny gmach, zaprojektowany przez lubelskiego architekta Tadeusza Witkowskiego, o dużej wartości architektonicznej jest przykładem powojennego modernizmu w Lublinie. Biblioteka Główna UMCS ma też niebagatelne znaczenie dla miasta i regionu – udostępnia swe zbiory studentom i naukowcom, jak również wszystkim chętnym mieszkańcom Lubelszczyzny. Jest największą tego typu placówką w województwie posiadając księgozbiór liczący ponad 1,8 mln woluminów, z czego 280 tys. stanowią zbiory specjalne.
Na przełomie lat 2017 i 2018 zewnętrzna część obiektu przeszła gruntowną modernizację. W ramach owego przedsięwzięcia wykonano termomodernizację całej biblioteki wraz z dociepleniem ścian zewnętrznych i stropodachów, wymianą stolarki okiennej i drzwiowej oraz instalacji centralnego ogrzewania. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł ponad 4 mln zł. Efekty tych działań zostały docenione w konkursie Fasada Roku, w którym odrestaurowany gmach Biblioteki Głównej UMCS wygrał rywalizację w kategorii „Najlepsza termomodernizacja 2018 roku”.
Wewnątrz budynku nie prowadzono większych prac remontowych od czasu powstania obiektu, tj. 1968 roku. Tymczasem dzięki środkom własnym UMCS oraz wsparciu ministerialnemu za dwa lata gruntownej modernizacji doczeka się również wnętrze obiektu.
I stąd ta konferencja
W spotkaniu z mediami wzięli udział sekretarze stanu w Ministerstwie Finansów: Artur Soboń i Sebastian Skuza oraz władze rektorskie i kanclerskie Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie: rektor UMCS prof. Radosław Dobrowolski, prorektor ds. ogólnych prof. UMCS dr hab. Arkadiusz Bereza i kanclerz uczelni Grażyna Elżbieta Fiok. Informowano o planowanej modernizacji, która przebiegnie w dwóch obszarach.
– Najpierw unowocześnimy i dostosujemy infrastrukturę biblioteczną do współczesnych standardów obiektów użyteczności publicznej. Zapewnimy też optymalne warunki lokalowo-techniczne, m.in. dzięki odpowiedniej aranżacji przestrzeni i wyposażeniu budynku – przekonywał rektor uczelni. – Poprzez tego rodzaju działania zwiększy się poziom atrakcyjności usług biblioteki, a sam obiekt zostanie dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych i standardów p.poż.
W ramach planowanych prac powstanie dodatkowa powierzchnia, a więc możność pozyskiwania i udostępniania większej liczby woluminów. Przewiduje się także nową aranżację wydzielonych przestrzeni na spotkania autorskie czy do pracy indywidualnej lub grupowej w tzw. strefach coworkingu.
Uatrakcyjnione zostaną formy dostępności zbiorów bibliotecznych, takie jak czytelnia z wolnym dostępem czy też infrastruktura uniezależniająca oddawanie i pobieranie książek od godzin pracy biblioteki. Zapewni to tzw. książkomat umożliwiający czytelnikom wypożyczanie i zwrot książek o każdej porze – a to winno przyczynić się to do wzrostu zainteresowania czytelnictwem.
Ale to nie wszystko
– W dalszym etapie prac poszerzymy i udoskonalimy proces cyfryzacji i digitalizacji zasobów bibliotecznych prowadzony w ramach działalności Biblioteki Głównej UMCS. W zmodernizowanej części budynku zlokalizowana zostanie część infrastruktury technicznej służącej zarówno bibliotece, jak i całej uczelni. To m.in. dedykowana usługom bibliotecznym serwerownia, węzły sieci komputerowej oraz sieci LubMAN, a także inne usługi teletechniczne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania obiektu. Poszerzymy również dostęp otwarty do zasobów bibliotecznych, które znajdują się w procesie digitalizacji lub zostaną poddane cyfryzacji. Zwiększymy liczbę publikacji dostępnych w formie cyfrowej. W ramach planowanych prac wykonamy całkowicie nową infrastrukturę teleinformatyczną, która w pełni wykorzysta uruchomiony w 2022 roku nowoczesny zintegrowany system biblioteczny oparty o rozwiązanie ALMA oraz repozytorium cyfrowe publikacji naukowych funkcjonujące na UMCS pod nazwą Baza Wiedzy – zapewniają władze uczelni.
Za projekt aranżacji przestrzeni w gmachu Biblioteki Głównej UMCS odpowiada Przedsiębiorstwo Wielobranżowe-Pracownia Projektowa „Maxpol” Grażyna Bogusiewicz. W lutym br. uczelnia uzyskała pozwolenie na budowę, aktualnie trwają prace końcowe przy wielobranżowych projektach wykonawczych. Jeszcze w tym kwietniu planuje się ogłoszenie przetargu na wykonawcę robót.
Jak to udźwignąć?
Kosztorys planowanych prac jest szacowany na 39 mln zł. Uczelnia ma środki własne na sfinansowanie tych zadań w wysokości 15 mln zł, są też pieniądze pochodzące z subwencji Ministerstwa Edukacji i Nauki w kwocie 6,5 mln zł.
– W ramach dofinansowania inwestycji związanych z kształceniem złożyliśmy także wniosek o dofinansowanie na kwotę 10 mln zł na rok 2024. Wraz z aktualną informacją o uzyskaniu dodatkowych środków w formie skarbowych papierów wartościowych – 7,5 mln zł, łączna suma pozwoli na domknięcie budżetu tej inwestycji – twierdzi kanclerz uczelni.
To właśnie kwota, którą przywieźli na konferencję dwaj wiceministrowie z Warszawy. Na wniosek rektora UMSC bowiem, pozytywnie zaopiniowany przez Ministra Edukacji i Nauki, premier Mateusz Morawiecki polecił przekazać skarbowe papiery wartościowe na podwyższenie kapitału zasadniczego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie o wartości nominalnej 7.500.000 zł, a więc wnioskowaną przez rektora kwotę.
Zakończenie modernizacji planuje się tu rok 2025. Co istotne, mimo prowadzonych prac Biblioteka Główna UMCS będzie funkcjonować nadal, choć w ograniczonym zakresie. Pewna część księgozbioru zostanie udostępniona w formie wolnego dostępu oraz w formie cyfrowej. Czytelnicy będą informowani na bieżąco o pozostałych, dodatkowych możliwościach wypożyczenia księgozbioru.
Oprac. Marek Rybołowicz
