Z dziejów
„Teren, na którym położony jest Dominiczyn, w XVIII w. należał do Węglińskich. W 1807 roku umiera Michał Węgliński. Po licznych zabiegach, procesach i ugodach, w 1820 r. decyzją cara Aleksandra I własność została przeniesiona na żonę Michała Annę z Borowskich Węglińską oraz ich córkę Felicję. Dobra były obciążone sumą 23790 złp na rzecz Antoniego Radziszewskiego, który przejął wierzytelność od Feliksa Wilskiego. Wierzytelności te przejdą potem na Kuleszę Gruszeckiego i innych. W kopii wierzytelnej z protokołu zajęcia dóbr Andrzejów w dziale I, z 1825 r. nazwanym w ogólności pojawia się Dominiczyn z wyszczególnieniem znajdujących się w nim czynszowników. Brak jest wzmianki o folwarku. (…) W 1828 roku Franciszek Gruszecki, przy pomocy sądu przystąpił do egzekucji należnej mu sumy. O należności wystąpił także Józef Potocki, Paulin z Włodawy, hr. Poletyło. W 1832 r. dobra były zadłużone na łączną sumę 182500 złp, o czym informuje 1 sierpnia 1832 r. Dyrekcja Szczegółowa Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, woj. podlaskiego. Z opresji przed całkowitym zlicytowaniem, ratuje majątek małżeństwo Felicji Węglińskiej z Maurycym Załuskim, zawarte w 1830 r. Maurycy do 1849 r. spłaca dominującą część długu, niestety m.in. poprzez zaciągnięcie nowych pożyczek w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim w wys. 42200 złp.”.
A. Wawryniuk, Monografia powiatu włodawskiego, Chełm 2010
Polacy i Rusini
„Według spisu z 30 września 1921 r. miejscowość należała do gminy Wola Wereszczyńska. Posiadała 17 domów i 17 innych budynków mieszkalnych. Liczyła 221 mieszkańców, w tym 114 mężczyzn oraz 107 kobiet, w tym 206 rzymskokatolików, 2 prawosławnych i 13 wyznawców innego chrześcijaństwa. 211 osób deklarowało narodowość polską, a 10 rusińską”.
Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, tom IV województwo lubelskie, Warszawa 1924
Po wojnie
„Wykaz ludności gminy Wola Wereszczyńska z 15 marca 1945 r. podaje, że w miejscowości było 14 rodzin pochodzenia ukraińskiego (49 osób) i 48 rodzin polskich (197 osób). Do wyjazdu na Ukrainę zgłosiły się wszystkie rodziny ukraińskie, 7 z nich (24 osoby) opuściło Polskę”.
A. Wawryniuk, Monografia powiatu włodawskiego, Chełm 2010
„Żelazny” pod Dominiczynem
29 maja 1951 roku zginął przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie Ludwik Czugała, zastrzelony przez oddział WiN pod dowództwem Edwarda Taraszkiewicza „Żelaznego”. Imię Czugały nosiła długie lata organizacja harcerska przy włodawskiej szkole podstawowej.
Cegielnia, chlewnia, hotel „W 1963 r. w Heleninie rozpoczęto budowę cegielni. Inwestycję zakończono w 1964 r. i wówczas rozpoczęto produkcję cegieł, która trwała nieprzerwanie do 2001 r. Właścicielami cegielni byli małżonkowie: Zdzisław Maj i Ludmiła Nastałek – Maj. Oprócz produkcji cegieł, właściciele prowadzili również hodowlę trzody chlewnej, trzymając jednorazowo do 300 sztuk tuczników. Wraz z fabryką wybudowany został pięciokondygnacyjny budynek mieszkalny. Część pomieszczeń wydzielone zostały na hotel dla pracowników. Obiekt wzniesiono z cegły czerwonej. Na frontonie budynku umieszczona została Gwiazda Dawida, która nawiązuje do historii z okresu II wojny światowej, w trakcie której właściciel cegielni przechowywał Żydówkę, której nadał swoje nazwisko. Uratowana przed śmiercią kobieta wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie wyszła za mąż. Przez wiele lat utrzymywała ona kontakt listowny ze swoim wybawcą”.
A. Wawryniuk, Monografia powiatu włodawskiego, Chełm 2010
