Jak pomóc dziecku, które ma ADHD? Jak pracować z nim, by osiągnęło sukces? W Lublinie na to pytanie odpowie grupa młodych naukowców z KUL i UMCS, którzy działają w Empirycznym Zespole Badawczym ADHD. W trakcie swojego nowatorskiego projektu przebadają 150 dzieci z województwa lubelskiego w wieku 10-13 lat.
Emipryczny Zespół Badawczy
Zespołowi naukowców, którzy zajmą się badaniem dzieci nadpobudliwych, przewodzi Natalia Kajka, psycholog i doktorantka w Katedrze Psychoterapii i Psychologii Zdrowia KUL, współautorka książki „Terapia ADHD. Trening sukcesu w pracy z dzieckiem nadpobudliwym”. Dzięki swojemu wieloletniemu doświadczeniu wspiera młodych naukowców, którzy dopiero rozpoczynają swoją przygodę w pracy z tymi dziećmi. Do udziału w projekcie badawczym zgłosiły się 42 osoby, które przez wiele miesięcy przygotowywano do samodzielnego prowadzenia indywidualnych zajęć z dziećmi.
Obecnie Empiryczny Zespół Badawczy rozpoczyna poszukiwania uczestników badania. Do udziału w nim mogą zgłosić się rodzice i opiekunowie, których dzieci w wieku szkolnym mają opinię o zdiagnozowanym ADHD. Tylko takie dzieci będą brane pod uwagę. Projekt rozpocznie się już w drugiej połowie maja. Każde zgłoszone dziecko będzie pracowało jednocześnie z trzema trenerami, zmieniającymi się w trakcie szkolenia. Indywidualne zajęcia odbywać się będą dwa razy w tygodniu przez okres trzech miesięcy. W trakcie godzinnych zajęć dzieciaki będą miały czas zarówno na zabawę, jak i na naukę, m.in. metodą Mapy Myśli. Wszystkie zajęcia odbywać się będą na KUL, który patronuje temu projektowi.
Jak zranione konie …
Natalia Kajka problemami dzieci z nadpobudliwością ruchową zainteresowała się jeszcze przed swoimi studiami: – Mi dzieci z ADHD przypominają zranione konie, które mają cierń w kopycie. Miałam okazję spotkać się z nimi, gdy jeszcze nie wiedziałam, że to ADHD. Widziałam tylko, że są zdolne, kreatywne, szalenie inteligentne i pełne potencjału, ale zachowują się jak wierzgające konie. W trakcie swojej późniejszej pracy z nimi zauważyłam, że kiedy wyciągnie się im ten „cierń”, to potrafią na wybiegu dostać takiego przyspieszenia, że niejednokrotnie wyprzedzają zdrowe dzieci i potrafią osiągnąć bardzo duże sukcesy – powiedziała doktorantka. Jednym z jej pierwszych doświadczeń była praca z sześcioletnim uczniem zerówki, który już po trzech miesiącach indywidualnego prowadzenia zrobił ogromne postępy w nauce. W pracy z nim doskonale sprawdziła się metoda Mapy Myśli. Ta pozornie trudna, bo rządząca się określonymi regułami metoda polega na rysowaniu schematu, składającego się z odchodzących od środkowego pola bocznych gałęzi na których dziecko zapisuje i własnoręcznie maluje poszczególne zagadnienia dotyczące np. ulubionych postaci filmowych. – W trakcie tej pracy dzieci nabierają poczucia własnej skuteczności, kompetencji. Czują się wyróżnione, że potrafią robić coś więcej niż przeciętne dzieci w szkole – podkreśla Kajka. Doświadczenie badaczki pokazuje, że jest to metoda akceptowalna przez dzieci i chętnie przez nie wykonywana. Mapy myśli uczą syntezy i porządkowania informacji, a także pomagają w koncentrowaniu uwagi. A z tą u dzieci nadpobudliwych bywa różnie…
ADHD – kiedy występuje?
Obecnie mamy do czynienia z nadrozpoznawalnością ADHD. Objawy wielu dzieci przypominają ADHD, ale nimi nie są. Wiele osób myli też ADHD z agresywnością. Tymczasem, jak wyjaśnia Natalia Kajka, charakteryzuje się ono trzema osiowymi objawami: nadpobudliwością, impulsywnością i zaburzeniami uwagi.
Diagnozę o rozpoznaniu ADHD stawia zawsze lekarz psychiatra dzieci i młodzieży na podstawie trzech spotkań z rodzicem i dzieckiem oraz licznych badań medycznych, takich jak np. EEG głowy, czy EKG serca. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że to zaburzenie leczy się farmakologicznie. W Polsce mamy tylko dwa refundowane leki. Brakuje ich zamienników m.in. dla dzieci, które mają wadę serca. Niestety, działają tylko przez określony czas i nie tyle leczą, co pomagają wygłuszać objawy na 4, 6 lub 12 godzin po których dziecko ma zawsze zwrot stłumionej w ciągu dnia energii.
Podczas diagnozowania ADHD ważną rolę pełnią również poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Niestety w naszym kraju nie ma dostępnych specjalistycznych testów służących do szczegółowych badań dzieci z tym zaburzeniem. Samo badanie nie należy też do najkrótszych, bo trwa około 2-3 godzin. Niektóre poradnie starają się je wykonać podczas kilku osobnych spotkań, jednak wtedy ten proces jest rozłożony w czasie. Tymczasem dla rodziców tylko uzyskanie opinii o stwierdzonym ADHD jest gwarancją indywidualnej pracy z ich dzieckiem podczas zajęć w szkole.
Zespół badawczy prowadzony przez Natalię Kajkę dzięki uprzejmości Pracowni Psychometrycznej z Warszawy dysponuje najnowszymi specjalistycznymi testami do badania wyłącznie tego zaburzenia. Rodzice, których dzieci wezmą udział w tym projekcie będą więc mieli okazję uzyskać bardzo szczegółowe informacje o swoim dziecku. Kontakt z Empirycznym Zespołem Badawczym ADHD – mailowo: treningadhd@gmail.com, telefonicznie: 500 221 532. Regularne zajęcia rozpoczną się już w drugiej połowie maja.
Emilia Kalwińska
