O Koperniku w Modrzaku

Rok 2023 został ogłoszony przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej „Rokiem Mikołaja Kopernika”. Z tej okazji Szkolne Koło Astronomiczne PULSAR, istniejące od blisko 28 lat w ZSZ Nr 1 i II LO we Włodawie, aktywnie zaangażowało się w obchody tego jubileuszu.

W lutym, podczas cotygodniowych zajęć, uczniowie zgłębiali życie i twórczość uczonego, a także mieli okazję przyjrzeć się z bliska (biorąc do ręki) wszystkim pięknie wydanym drukiem dziełom Mikołaja Kopernika. Następnie zorganizowano Szkolny Konkurs na portret astronoma, na który wpłynęło 31 prac wykonanych różnymi technikami. Zwycięzcą został Bartosz Maciejewski, a efektem konkursu była wystawa prac wyeksponowana w szkolnej pracowni fizycznej. Na ścianach pracowni zawisło także hasło, będące znanym zdaniem ze wstępu do Księgi Pierwszej dzieła Kopernika „O obrotach…”, a mianowicie” „A cóż piękniejszego nad niebo, które przecież ogarnia wszystko, co piękne”. Autorką hasła była Gabriela Dadacz.

Uczniowie podjęli się także udanej próby rekonstrukcji dwóch spośród trzech instrumentów astronomicznych używanych przez Kopernika. Pierwszy z nich, czyli trójkąt paralaktyczny (triquetrum), służący do wyznaczania paralaksy Księżyca, zbudował Adam Horszczaruk wraz z bratem Mikołajem. Drugi, kwadrant słoneczny, służący do wyznaczania nachylenia ekliptyki do równika niebieskiego, został wykonany przez Michała Śliwińskiego. Nad trzecim instrumentem, astrolabium, pracuje Krzysztof Szostakiewicz.

W kwietniu Bartosz Maciejewski namalował portret Kopernika na płycie z podstawką oraz otworem w miejscu twarzy, umożliwiając każdemu chętnemu „bycie jak Kopernik” poprzez zrobienie zdjęcia. W maju opiekun koła – prof. Mirosław Trociuk, razem z Pulsarowiczami, wygłosił prelekcję pt. „Krótka wędrówka po kosmicznym osiedlu” dla studentów Uniwersytetu Trzeciego Wieku we Włodawie, ilustrowaną Mobilnym Modelem Układu Słonecznego oraz replikami instrumentów astronomicznych M. Kopernika.

Kolejnym, niezwykłym wydarzeniem majowym, doskonale wpisującym się w obchody Roku Kopernika, było zorganizowanie we współpracy z Klubem Fotograficznym RONDO wystawy fotografii wykonanych przez członków Koła PULSAR podczas ośmioletniego udziału w amerykańskim projekcie Sally Ride EarthKAM@Space Camp, sponsorowanym przez NASA. Projekt polega na fotografowaniu powierzchni Ziemi za pomocą kamery umieszczonej na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Tytuł wystawy brzmiał: „Kosmiczna podróż dookoła Ziemi”, a wernisaż odbył się podczas 3. Włodawskiego Dnia Fotografii w bajecznej scenerii Starej Krochmalni nad Bugiem.

23 listopada podsumowano szkolne obchody Roku Kopernika, organizując „Kopernikańskie Seminarium w Modrzaku”. Wydarzenie otworzyło specjalne nagranie video Roberta Szaja, prezesa Nicolaus Copernicus Foundation i jednocześnie twórcy oraz dyrektora, a także redaktora naczelnego TVP Nauka, sprzed Fromborskiej Katedry. Następnie Aleksandra Żmuda zaprezentowała swój autorski wiersz pt. „Ocena przestrzeni”, a głównym punktem programu było wygłoszenie siedmiu fascynujących prelekcji, dotyczących różnych aspektów życia i osiągnięć M. Kopernika.

Prelegentami byli uczniowie, a tematy ich wystąpień to: „Ciekawe fakty z życia Kopernika” (Natalia Klimkiewicz), „Mikołaj Kopernik – lekarz, prawnik, ekonomista, strateg” (Paulina Jarząbek), „O obrotach… historia powstania dzieła” (Dominik Demczuk), „Przyrządy obserwacyjne Kopernika” (Krzysztof Szostakiewicz), „Rewolucja kopernikańska” (Bartosz Demczuk), „Pomniki Kopernika w Polsce i na świecie” (Adam Demczuk), „Kopernik wszędzie obecny” (Antoni Błąkała). Seminarium „zawodowo” poprowadziły: Gabriela Dadacz i Anna Kanarszczuk. Uwieczniła fotograficznie Seminarium Karolina Sitnik.

Na zakończenie seminarium zaprezentowano „korytarzową” sondę o tematyce kopernikańskiej, utrzymaną w humorystycznym tonie, którą przygotowali: Zofia Klimiuk, Natalia Klimkiewicz i Kuba Pawluk.

– Wyrazy wdzięczności kieruję do młodzieży za ogromne zaangażowanie i serce, jakim oddali hołd jednemu z największych Polaków. Kopernik, twórca przewrotu naukowego, dzięki swojej odwadze, pracowitości i niezależności myśli stanowi wspaniały wzór także dla młodego pokolenia w XXI wieku – podsumował M. Trociuk. (pk)