Ostatni weekend miesiąca, 27-30 lipca, dla mieszkańców Lublina i regionu oznacza święto tzw. nowego cyrku. W stolicy województwa odbędzie się 14. edycja Carnavalu Sztukmistrzów – pokazy uliczne, spektakle teatralno-cyrkowe, nocne fire show. Będziemy podziwiać zwinność akrobatów, gagi i zabawne skecze buskerów, magiczne tricki iluzjonistów. Zjadą tu artyści z kraju i zagranicy.
Czterodniowa impreza jak zwykle obfituje w występy gwiazd tej sztuki oraz konstelacji tych gwiazd – zespołów występujących tu na niezwykłej scenie. Tą sceną jak i widownią staje się ulica, a w pokazach bierze udział zarówno artysta jak widz. Publiczność bywa uwiedziona i wprost zaczarowana tym co obserwuje, dając się zabrać w podróż po świecie niecodziennych zjawisk.
Tylko na Carnavalu Sztukmistrzów w Lublinie można zobaczyć co najlepsze w dziedzinie współczesnego cyrku. To klaunada, iluzja, ekwilibrystyka na światowym poziomie. Przez kilkanaście lat festiwal zdobył sobie opinię najbardziej różnorodnej performatywnie imprezy w kraju, jednego z najokazalszych bazarów sztuki w Europie.
Carnaval nierozłącznie kojarzy się z Lublin Urban Highline – najstarszym i wciąż największym festiwalem highlinerów w świecie. To popisy „linoskoczków”, a dokładniej śmiałe chodzenie po taśmach zawieszonych na wysokości. Idea LUH łączy w sobie literacką postać z historii naszego grodu – ikonicznego Sztukmistrza z Lublina, oraz dyscypliny highline i slackline. Wszystkie te podniebne atrakcje są ulokowane w ścisłym centrum miasta i jego zabytkowej części.
Gros programu festiwalu jest bezpłatne i dostępne na wyciągnięcie ręki – odbywa się w scenerii ulic, placów i skwerów miasta. Niektóre wydarzenia są biletowane i można je zobaczyć w namiocie cyrkowym czy w teatrze. Warto zaznaczyć, że przy organizacji festiwalu pracuje kilkudziesięciu wolontariuszy, którzy pomagają realizować to unikatowe przedsięwzięcie kulturalne Lublina.
Główne asy Carnavalu
Największym wydarzeniem tegorocznej edycji jest długo wyczekiwane przez publiczność plenerowe widowisko. Spektakl „Arret d’Urgence” dużej francuskiej grupy Akoreacro to wielka cyrkowa symfonia – żywiołowa mieszanka muzyki i akrobatyki prezentowana na ruchomej scenie jeżdżącej ciężarówki przez kilkunastu akrobatów. Ich występy na placu Zamkowym 28 i 29 lipca po zmroku.
Równie licznie i spektakularnie zapowiadają się artyści z Czech, którzy opanują plac Litewski w czwartek i piątek 27-28 lipca również o zmroku. To połączone siły trzech grup: Blackout Paradox, Teatr Novogo Fronta i Sacra Cirrus, które przeniosą nas do zaimprowizowanego tu morskiego świata. Spektakl „Nautilus” to przygodowa groteska, pełna fantastycznych stworzeń oraz osobliwych postaci, luźno inspirowana twórczością Julesa Verna. Mamy tu połączenie akrobatyki, light show, gry cieni, tańca z ogniem i efektów pirotechnicznych.
Każdego dnia festiwalu uliczne show na placu Litewskim zapewnią inni mistrzowie cyrku. Międzynarodowe trio akrobatyczne Cia Langostura w sztuce „Copa Copin” zaskoczy nas tu niebywałym popisem ekwilibrystyki, m.in. z użyciem kieliszków i 6 metrowej tyczki. Dla nich życie to balansowanie ciałem, więc mięśnie brzucha podczas tego spektaklu będą ostro pracować – u widzów również ze śmiechu!
Zespół Tres de la nada wspólnie z publicznością przed Centrum Kultury będzie rozwiązywać „hydrozagadkę” w spektaklu „H2O-oops”. To podróż do wnętrza ziemi i z powrotem w poszukiwaniu życiodajnego źródła. Filary spektaklu stanowią żonglerka, klaunada, żart, iluzja oraz głęboka narracja.
Duet Ludo & Arsene z Belgii to dwóch nietypowych podróżnych z drabiną, którzy z użyciem mega umiejętności sztuki parkour będą eksplorować miejskie przestrzenie. Wystąpi też wieńczący swój objazd po Lubelszczyźnie wielonarodowy zespół artystów spektaklu „Powrót Sztukmistrza”. Zorganizowani przez Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN dadzą plenerowe widowisko teatralne z elementami cyrku 29 lipca, godz. 20 plac Litewski.
Muzycznym akcentem lubelskiego Carnavalu będzie uliczny koncert zespołu Valeria’s Klezmer Chariot. Eklektyczna, żywiołowa muzyka pod wodzą znamienitej klarnecistki Valerii potrafi roztańczyć duże gremia widzów. Tak zdarzy się i na placu Po Farze, gdy klezmerzy zwieńczą program tegorocznej edycji w niedzielny wieczór 30 lipca.
Królować będą buskerzy
Kim jest busker? To samowystarczalny artysta uliczny, który oczarowuje przechodniów swoimi wyjątkowymi umiejętnościami. Sztuka buskerów spontanicznie zamienia ulice miasta w sceny, gdzie zarabiają na życie. Taki artysta w walizce ma wszystko, przy pomocy czego w kilka chwil jest w stanie zaskarbić sobie publiczność, stworzyć mini-estradę. Zbierają datki do symbolicznego kapelusza, który stał się jego nieodłącznym atrybutem.
Już po raz trzeci na ulicach Lublina odbędzie się buskerski konkurs. W 2021 organizatorzy oddali scenę buskerską rodakom – wówczas na najwyższym stopniu podium stanął krakowski artysta Pan Ząbek. W ubiegłym roku poszerzono formułę i otworzono konkurs buskerski Carnavalu dla artystów z wielu krajów. A i tak laureatem poprzedniej edycji został jedyny Polak w rywalizacji – Krzysztof Kostera.
W tym roku niemal pewne jest, że statuetkę i nagrodę Carnavalu otrzyma któryś z artystów Ameryki Południowej. – Tegoroczne osobowości biorące udział w konkursie, za sprawą jakiejś tajemniczej koincydencji, pochodzą z obszaru Ameryki Południowej. Nie mniej jednak nie oznacza to absolutnie, że program będzie monotonny czy jednakowy. Ognisty temperament i szeroki wachlarz umiejętności cyrkowych tych artystów gwarantują olbrzymią różnorodność. Szykuje się istna cyrkowa Copa América na ulicach Lublina! – zapowiada Marcelina Gzyl z biura Carnavalu Sztukmistrzów. I dodaje, że nagrodą w konkursie buskerskim jest pamiątkowa statuetka oraz 3000 zł.
Kto wystąpi?
W konkursie udział wezmą dwa duety damsko-męskie i trzech solistów. Duo Patagonia z Argentyny przedstawi spektakl „A Whole Trip”. To szalona wyprawa pełna zwariowanych zwrotów akcji, sprzeczek i nieustannego śmiechu – dla całych rodzin. Dwóch wędrowców zgubiło drogę, a muszą dotrzeć do celu podróży jeszcze przed zmrokiem. Co jednak począć, gdy jeziora, góry i bezkresne pustynie ciągle przyciągają ich uwagę? A tu wybór drogi niesie z sobą olbrzymie konsekwencje. By dotrzeć do celu, bohaterowie muszą działać razem, a ich wędrówka to jedno wielkie widowisko taneczno-akrobatyczne… Czy wspólnie uda im się osiągnąć sukces?
Również Argentyńczycy dadzą pokaz pt. „A Tope Shhh!” Lilah i Pirucho znaleźli ciekawy sposób porozumiewania się z widzami – robią to za pomocą pantomimy, nieartykułowanych dźwięków i akrobacji. „Ciiiii!” – ten ich sygnał króluje w spektaklu. Mimowie bezustannie czymś widzów zaskakują. I przy udziale tak oczarowanej publiczności, wspólnie tworzą wyjątkowy spektakl, który staje się doświadczeniem niepowtarzalnym, pełnym kreatywności i wspólnotowej zabawy
Mr Mostacho z Chile przedstawi „Equilibrium” – niezwykłe komediowe show pełne zapierających dech wyczynów i śmiałej ekwilibrystyki. To interaktywna podróż przez magiczny świat cyrku, gdzie wszystko się może zdarzyć! Wisienką na torcie będzie spektakularny finał występu, podczas którego artysta brawurowo skacze przez skakankę na… swym monocyklu.
Również Chilijczyk, Flash Gonzalez, zdobywca drugiego miejsca w konkursie buskerskim w 2022 roku powraca do Lublina. To charyzmatyczny, elegancki i spontaniczny artysta szkolony w dziedzinie teatru fizycznego, tańca i akrobatyki. Jego sztuka opiera się na detalach ruchu, precyzyjnej ekspresji oraz umiejętnym wykorzystywaniu dogodnej chwili. Czym teraz zaskoczy widzów? W swoim nowym show ten klaun bynajmniej nie wprowadza pokazowej iluzji czy drogiej scenografii, lecz prezentuje bardziej kameralny, skromniejszy świat. Komizm jego magii wynika z problemów, z którymi się mierzy: czy to z ubraniem, jedzeniem i piciem, ptakami, czy pogodą. Jest tak sympatyczny, że chce się go zaprosić do domu!
Capuchini z Argentyny od przeszło dwóch dekad kontynuuje swą artystyczną karierę. Śmiało lawiruje między wirtuozerią techniczną a improwizacją, ironią a czułością, uśmiechem a wielkim śmiechem. Jego „Circo Curious!” to multidyscyplinarny show, który porusza i rozkręca prawdziwą karuzelę śmiechu. Głównie to show bez słów, żonglerka, muzyka na żywo oraz humor oparty na fizycznej ekspresji i gestach. Tym wszystkim uwodzi widzów od początku przedstawienia, że aż wkręcają się tak bardzo, że sami dołączają do artysty grając na romaitych instrumentach muzycznych. Razem tworzą niepowtarzalny i jedyny w swym rodzaju interaktywny spektakl, podczas którego wszyscy pękają ze śmiechu. A wesoły Capuchini jeszcze to podsyca.
Głosowanie na ‘Buskera Carnavalu’
Cyrkowcy uliczni będą występować dwa razy dziennie przez cztery festiwalowe dni. Każdy z nich zaprezentuje się więc aż osiem razy. Nastąpią jedynie zmiany lokalizacji i pory dnia: można ich spotkać w okolicach placu Litewskiego i na ul. Kapucyńskiej – opodal Pedetu, na placu obok Centrum Kultury, przed ratuszem, a także na Starym Mieście (plac Po Farze).
Program przygotowano z myślą o tym by uczestnik festiwalu mógł zobaczyć wszystkie konkursowe spektakle. Warto być jednak czujnym, gdyż organizatorzy wprowadzili kilka zmian w Carnavalowej mapie Lublina. Występy buskerów są odpowiednie dla wszystkich niezależnie od wieku.
Aby zagłosować na ulicznych artystów należy wypełnić formularz online dostępny na stronie: www.carnavallublin.pl. Głosowanie rozpocznie się 27 lipca wraz z pierwszym występem konkursowym.
W ofercie Carnavalu – przygotowanej przez Warsztaty Kultury w Lublinie – nie zabraknie też eksperymentów artystycznych i warsztatów cyrkowych. Pełny program wydarzenia można śledzić na wymienionej stronie festiwalu www.carnavallublin.pl.
Tegoroczna edycja Carnavalu Sztukmistrzów jest jednym z wydarzeń programu Europejskiej Stolicy Młodzieży Lublin 2023.
Marek Rybołowicz
