Niektórzy są w sytuacji bez wyjścia i muszą się zgłosić po wsparcie. Są jednak i tacy, którzy z opieki społecznej zrobili sobie patent na życie. Mówią, że „tylko frajerzy nie biorą, a praca się nie opłaca”. Bezrobotnym żyje się niekiedy lepiej niż tym, którzy ciężko pracują.
Ulica Kolejowa 8. Tego adresu nie trzeba przedstawiać ponad 10 tys. mieszkańcom Chełma. Do takiej liczby osób wsparcie w różnych formach dociera z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie. Wśród nich większość to oczywiście ludzie, którzy znaleźli się w bardzo trudnej sytuacji życiowej, spotkało ich nieszczęście, powinęła się noga.
– To między innymi samotne matki wychowujące kilkoro dzieci, w tym niepełnosprawne. Te kobiety są, niestety, skazane na życie na świadczeniach – mówi Waldemar Kozioł, dyrektor MOPR w Chełmie.
Są jednak i tacy, którzy kombinują, jak tylko się da, żeby żyć na koszt podatników. Ta grupa funkcjonuje w myśl zasady: „mnie się należy”. Świetnie radzi sobie z przepisami ustawy o pomocy społecznej, a także z wywiadem środowiskowym prowadzonym przez pracowników socjalnych.
– Trzeba przyznać, że są pewne środowiska, w których życie na zasiłku to standard. Jeśli nie pracował dziadek, później ojciec i otrzymywali wsparcie z pomocy społecznej, to kolejne pokolenie powiela ten schemat – mówi dyrektor Kozioł.
Do tej grupy, w niepokojącym tempie, dołącza kolejna fala tych, którym od niedawna „praca się nie opłaca”. Dzięki programowi 500+ budżety rodzin, szczególnie tych wielodzietnych, znacznie się zwiększyły.
Przykład? Ośrodek Pomocy Społecznej Gminy Chełm wśród swoich podopiecznych ma rodzinę, w której jest dwoje rodziców i siedmioro dzieci (z rodzicami obecnie zamieszkuje pięcioro, bo dwoje jest już dorosłych). Wszyscy zdrowi. Przysługuje im świadczenie wychowawcze – 2 000 zł, zasiłek okresowy – 1 700 zł, zasiłek rodzinny – 631 zł, dodatek z tytułu rodziny wielodzietnej – 285 zł i dodatek na dojazdy dzieci do szkoły – 138 zł. Razem 4 754 zł „na rękę”. Do tego dochodzi jeszcze opłacenie obiadów w szkolnej stołówce – od 320 zł do 350 zł, w zależności od miesiąca. Świadczenia, na które mogą liczyć rodziny będące pod opieką MOPR-u, to nie tylko te obligatoryjne, ale też fakultatywne, czyli wszelkiego rodzaju zasiłki celowe na zakup np. leków, żywności, opału, mebli.
Rodziny wielodzietne nie kryją, że w takiej sytuacji nie opłaca się skórka za wyprawkę. Praca na etacie, nawet za najniższą krajową, wiąże się z przekroczeniem progu dochodowego i straceniem prawa do zasiłków.
– Jest wiele rodzin, dla których jesteśmy jedynym źródłem utrzymania – przyznaje Dorota Mazurek, dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej Gminy Chełm. – Trzeba jednak zaznaczyć, że świadczenia są wypłacane na mocy ustawy, co oznacza, że to prawo reguluje wysokość kwoty, a nie interpretacja urzędnika. Nie mamy po prostu podstaw, aby odmówić wypłaty tych świadczeń.
– Jedni pracują, ledwo wiążąc koniec z końcem, harują na etatach lub lawirują na skraju opłacalności własnej działalności gospodarczej, a inni żyją na ich koszt. To absurd – komentuje pani Monika z Chełma. – Ja wychowałam trójkę dzieci i nigdy nie wystawiałam ręki po zasiłek. Całe życie pracowałam i nie dorobiłam się takich zarobków, jakie co po niektórzy ciągną z „socjalu”.
Dyrektor chełmskiego MOPR-u wierzy, że podniesienie płacy minimalnej zachęci ludzi do pracy. – Jeśli zarobki będą wyższe, to jest szansa, że więcej osób ukierunkuje się na pracę, a nie na świadczenia – mówi W. Kozioł. Nie kryje jednak, że wśród osób, które przychodzą po zasiłki, są i takie, które twierdzą, że choć bardzo się starają, nie mogą znaleźć zatrudnienia. – Realizujemy programy na rzecz integracji osób wykluczonych społecznie. Współpracujemy z Urzędem Pracy, z Centrum Integracji Społecznej. Staramy się tych ludzi wyciągnąć z błędnego koła, w którym się znaleźli.
O tym, komu przyznać pomoc socjalną, łatwo zdecydować, oceniając dochody i potrzeby człowieka. Jednak o wiele trudniej jest ocenić to, jak wsparcie socjalne jest spożytkowane, czy pomaga wyjść z biedy, czy tylko pogłębia bezradność i postawy roszczeniowe. (mg)
Chełm
Matka wychowująca szóstkę dzieci otrzymuje z MOPR w Chełmie: świadczenie wychowawcze – 3 000 zł, świadczenie rodzinne – 1 398 zł, świadczenie z funduszu alimentacyjnego – 1570 zł. Razem 5 968 zł.
Gmina Chełm
Dwoje rodziców i siedmioro dzieci (z rodzicami obecnie zamieszkuje pięcioro, bo dwoje jest już dorosłych). Otrzymują: zasiłek rodzinny – 631 zł, dodatek z tytułu rodziny wielodzietnej – 285 zł, dodatek na dojazdy dzieci do szkoły – 138 zł, świadczenia wychowawcze – 2000 zł, zasiłek okresowy – 1700 zł. Razem 4 754 zł. (do tego opłacenie obiadów dla dzieci w szkole, od 320 do 350 zł).
Matka samotnie wychowująca sześcioro dzieci, w tym dwoje z orzeczonym stopniem niepełnosprawności: zasiłek rodzinny – 697 zł, dodatek z tytułu samotnego wychowywania – 546 zł, dodatek z tytułu wychowania w rodzinie wielodzietnej – 380 zł, dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego – 220 zł, dodatek za dojazdy dzieci o szkoły – 113 zł, zasiłek pielęgnacyjny (2 zasiłki) – 306 zł, świadczenie pielęgnacyjne – 1 406 zł i świadczenia wychowawcze – 2 500 zł. Razem: 6 168 zł (do tego dochodzi jeszcze opłacenie obiadów na szkolnej stołówce, w zależności od miesiąca, 300-400 zł miesięcznie)
Gmina Rejowiec Fabryczny
Rodzina dziewięcioosobowa od GOPS w Rejowcym Fabrycznym otrzymała w grudniu: świadczenie wychowawcze – 2 500 zł, świadczenie rodzinne – 1 649 zł, zasiłek celowy – 500 zł, pomoc materialna dla uczniów o charakterze socjalnym – 2 420 zł. Razem 7 069 zł.
Rodzina ośmioosobowa otrzymała: świadczenie wychowawcze – 3 000 zł, świadczenie rodzinne – 1 164 zł, pomoc materialna dla uczniów o charakterze socjalnym – 2 420 zł. Razem 6 584 zł.
Rodzina sześcioosobowa otrzymała: świadczenie wychowawcze – 2 500 zł, świadczenie rodzinne – 1 662 zł, pomoc materialna dla uczniów o charakterze socjalnym – 1 936 zł. Razem 6 098 zł.
Gmina Siedliszcze
Dwoje rodziców i sześcioro dzieci. Ojciec jest osobą niepełnosprawną. Otrzymują: zasiłek rodzinny – 744 zł, dodatek z tytułu wielodzietności – 380 zł, dodatek z tytułu dojazdów do szkoły – 69 zł, dodatek z tytułu zamieszkania w internacie – 113 zł, zasiłek pielęgnacyjny – 153 zł, specjalny zasiłek opiekuńczy – 520 zł, świadczenie wychowawcze – 3 000 zł, zasiłek okresowy – 1 147,5 zł. Razem: 6 126,50 zł. Plus opłacenie obiadów w szkole – od 174 do 435 zł miesięcznie.
Dwoje rodziców i sześcioro dzieci. Otrzymują: zasiłek rodzinny – 686 zł, dodatek z tytułu wielodzietności – 380 zł, dodatek z tytułu urlopu wychowawczego – 400 zł, świadczenie wychowawcze – 3 000 zł. Razem: 4 466 zł.
Dwoje rodziców i sześcioro dzieci. Otrzymują: zasiłek rodzinny – 686 zł, dodatek z tytułu wielodzietności – 380 zł, świadczenie wychowawcze – 3 000 zł. Razem: 4 066 zł.
Dwoje rodziców i ośmioro dzieci (jedno pełnoletnie dziecko nadal się uczy). Matka i jedno z dzieci są osobami niepełnosprawnymi. Otrzymują: zasiłek rodzinny – 1003 zł, dodatek z tytułu wielodzietności – 570 zł, dodatek z tytułu dojazdów do szkoły – 69 zł, dodatek z tytułu zamieszkania w internacie – 339 zł, dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji – 110 zł, zasiłek pielęgnacyjny – 306 zł, świadczenie pielęgnacyjne – 1 300 zł, świadczenie wychowawcze – 3 500 zł. Razem: 7 197 zł. Plus opłacenie obiadów w szkole – od 150 do 337,5 zł.
Gmina Rejowiec
Z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rejowcu nie otrzymaliśmy danych w rozbiciu na poszczególne rodziny i świadczenia. Dyrektor Dorota Holuk poinformowała jednie, że najwyższe wypłacane świadczenia w GOPS w Rejowcu wynoszą po zsumowaniu około 6 tys. zł miesięcznie.
