Rada Miasta Chełm przyjęła budżet na 2025 rok. „Za” głosowało aż 19 radnych, a od głosu w tej sprawie wstrzymał się tylko klub „Polska 2050”. Rekordowy, bo aż miliardowy budżet obfituje w ogromną ilość inwestycji i radni wszystkich klubów zapowiadają, że będą bacznie przyglądać się jego realizacji. Jakub Banaszek, prezydent Chełma, przyznaje, że będzie to wyzwanie.
Sesja budżetowa odbyła się tuż po świętach Bożego Narodzenia (27 grudnia). Tego dnia chełmscy radni pochylili się nad budżetem na 2025 r., rekordowym w historii miasta. Lista inwestycji jest wyjątkowo długa, bo realizację wielu z nich przesunięto z 2024 r. na 2025 r. Z tego powodu zawarte w budżecie kwoty dochodów, wydatków i deficytu różniły się od tych z projektu budżetu z 15 listopada 2024 r. Dochody miasta w 2025 r. mają wynieść 1 036 851 776,42 zł (w listopadowym projekcie 886 513 218,28 zł), wydatki 1 122 351 776,42 (w listopadowym projekcie 959 013 218,28 zł), w tym wydatki majątkowe 628 336 262,76 (w listopadowym projekcie ponad 450 mln zł). Zaplanowano deficyt w wysokości 85 500 000 (w listopadowym projekcie 72 500 000 zł), a źródłami jego pokrycia mają być przychody z pożyczek i kredytów. Radni opozycji zwracali uwagę na różnice pomiędzy kwotami z projektu budżetu z połowy listopada, a docelowym budżetem, przedstawionym im do przyjęcia na sesji 27 grudnia. Marzena Guzowska, skarbnik miasta Chełm, tłumaczyła, że wynika to z przesunięć zadań majątkowych, których nie wykonano w 2024 r., a zaplanowano do kontynuacji na 2025 rok. Wprowadzone do projektu zmiany spowodowały wzrost dochodów i wydatków, a planowany w projekcie deficyt zwiększył się ostatecznie o 13 milionów złotych. 85 500 000 zł deficytu przeznaczone ma być na wkłady własne do inwestycji.
Projekt budżetu na 2025 r. otrzymał pozytywne opinie Regionalnej Izby Obrachunkowej, podobnie jak projekt uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej miasta na 2025-2028. W przypadku tego drugiego dokumentu wątpliwości inspektorów RIO wzbudziły jednak wartości prognozowane w 2026 r. w zakresie wydatków bieżących. RIO zwróciło też uwagę na znaczący wzrost długu w roku 2025 w porównaniu z prognozowaną kwotą długu na koniec 2024 r. O tych zastrzeżeniach RIO mówiła na sesji radna Małgorzata Sokół (Klub Radnych Koalicja Obywatelska), która oznajmiła, że budżet na 2025 r. powoduje ogromne obciążenie w pożyczki i kredyty z „odroczonym” terminem płatności dla kolejnej rady i prezydenta.
– Spłaty tych kredytów są odroczone w latach, czyli zaciągamy długi na przyszłe pokolenia, przyszłych rządzących w tym mieście i robimy to moim zdaniem niefrasobliwie – stwierdziła radna Sokół. – Jeśli kredyty są konieczne, to powinny być realne do spłaty. Moim zdaniem to, co się wydarzy w 2025 roku będzie trudne do zrealizowania. Na 2025 rok skumulowane są zadania inwestycyjne, chcemy zwiększyć dług miasta, a spłacać będzie, kto inny. Wiem, że ludzie się cieszą, bo ponad 600 milionów złotych przeznaczono na inwestycje, ale ten rok pokazał, że ich nie realizuje się tak łatwo. Należy się zastanowić, dlaczego te przetargi nie wychodzą – czy w specyfikacjach są nierealnie zaplanowane, za małe kwoty. Do realizacji takiej ilości inwestycji potrzebna jest armia wyspecjalizowanych urzędników, a mam wrażenie, że w ostatnich latach ich brakuje.
Skarbnik Guzowska uspokajała, że obecne zadłużenie wynosi 137 mln zł i stanowi 13 procent w odniesieniu do dochodów planowanych na rok 2025.
– Ten wskaźnik nie jest wysoki, a do 60 procent, które są dopuszczone prawem, mamy jeszcze dużą lukę – oznajmiła skarbnik Guzowska. – Więc nawet zadłużenie planowane nie jest żadnym zagrożeniem. W wyniku realizacji zadań majątkowych i budżetu zobaczymy, ile wkładu własnego pokryjemy z nadwyżki bieżącej i wtedy postanowimy o ewentualnym zaciągnięciu pożyczki. Planowane zadłużenie jest realne do wykonania.
W dyskusji nad budżetem na 2025 rok głos zabrał m.in. Marcin Lipczuk, który stwierdził, że Klub Radnych, do którego należy – Polska 2050 – nie uczestniczył w projektowaniu budżetu.
– A szkoda, bo mieliśmy fajne pomysły i nie mogliśmy ich wpisać do budżetu – stwierdził radny Lipczuk. – Mi, jako mieszkańcowi, ten budżet odpowiada, jest w nim parę pozycji, które pozytywnie mnie zaskoczyły i skłonny byłbym głosować „za”. Jest jednak parę minusów, które można było wyeliminować na etapie projektowania, ale nie udało nam się wnieść uwag, więc wynik głosowania będzie, jaki będzie.
Według radnego Marka Sikory (przewodniczący Klubu Radnych Koalicja Obywatelska) budżet na 2025 r. jest „nierealistyczny, przeszacowany i choć dobrze wybrzmiewa propagandowo, jego realizacja będzie trudna”.
– Pogratuluję panu prezydentowi – i to nie jest złośliwe – jak czasami porażkę – niewykonanie budżetu – można umiejętnie zamienić w sukces – stwierdził radny Sikora. – Mówi się, że będziemy realizowali ponad miliardowy budżet, tylko, że mało wybrzmiewa, iż ileś z tych inwestycji z różnych przyczyn przechodzi na przyszły rok. Nie mam o to pretensji, bo prezydent ma prawo przedstawić swój budżet w jak najlepszym świetle.
„Nie ma co krytykować, tylko kibicować”
Radny Wojciech Wójcik (przewodniczący Klubu Radnych „Chełmianie”) nazwał budżet na 2025 r. ambitnym i odważnym. Stwierdził, że czasami pewne inwestycje trzeba przesuwać z roku na rok po to, aby nie zadłużać miasta i nie podnosić podatków.
– W imieniu Klubu Radnych „Chełmianie” zachęcam do poparcia tego budżetu, bo jest dobry, zawiera blisko sto ulic do remontu – oznajmił radny Wójcik. – Ponad trzydzieści ulic dotyczy osiedla Śródmieście, które wydało negatywną opinię na temat budżetu, czym jestem zdumiony (negatywną opinię w sprawie budżetu na 2025 r. wydała oprócz tego jeszcze Rada Osiedla Słoneczne, w przypadku dwóch rad osiedli – Zachód i Cementownia – brak było opinii, bo na zebraniach zabrakło kworum, a sześć pozostałych rad osiedli wydało pozytywne opinie – przyp. red.). Sami jesteśmy ciekawi, z jaką efektywnością będzie ten budżet realizowany.
Do słów Wójcika odniósł się radny Łukasz Krzywicki (wiceprzewodniczący Klubu Radnych Koalicja Obywatelska), który pełni też funkcję przewodniczącego Rady Osiedla Śródmieście.
– Prowadząc obrady Rady Osiedla Śródmieście i głosując nad budżetem byłem jedyną osobą, która opowiedziała się za jego przyjęciem, a zrobiłem to przez wzgląd na to, że znalazły się w nim w końcu chociażby plany przebudowy ulic ścisłego centrum – stwierdził radny Krzywicki. – Ten budżet jest ambitny. Powiem – w imieniu Klubu Radnych Koalicja Obywatelska – i może zdziwimy tym Państwa, ale zagłosujemy „za” tym budżetem, bo życzymy wszystkim, aby miasto w zamierzony sposób się rozwijało. Będziemy jednak bacznie przyglądać się realizacji tego budżetu.
Z kolei radny Mariusz Kowalczuk (Klub Radnych „Chełmianie) stwierdził, że budżet jest „dość imponujący”, trudny do realizacji, ale „znając prezydenta Jakuba Banaszka podejmie on ten trud”. Dorota Rybaczuk (Klub Radnych PiS), przewodnicząca Rady Miasta Chełm, oznajmiła, że słyszała, iż budżet określany jest mianem „magicznego”, nierealnego, ale ona wierzy w jego realizację: – Nie ma co krytykować, tylko kibicować – stwierdziła D. Rybaczuk.
Na zakończenie dyskusji w sprawie budżetu na 2025 r. głos zabrał prezydent Banaszek, który stwierdził, że nie pierwszy i nie ostatni raz RIO opiniując dokument zgłosiła zastrzeżenia, ale najważniejsze, iż opinia ta jest pozytywna, bo dla miasta to najważniejszy punkt wyjścia.
– Ten budżet zakłada ogromne wydatki majątkowe, a trzy czwarte umów jest już podpisana, co oznacza, że te inwestycje się dzieją – oznajmił prezydent Banaszek. – Ich realizacja będzie dla nas dużym wyzwaniem, ale zrobimy wszystko, aby te inwestycje nie skomplikowały życia mieszkańcom. Te sto ulic przewidziano do realizacji także w systemie zaprojektuj i wybuduj, więc one będą budowane na różnych etapach, w różnym czasie. Jesteśmy gotowi do pozyskiwania kolejnych środków, ale to musi się odbywać na zasadzie współpracy, a nie przepychanek politycznych, tylko dlatego, że reprezentujemy inne obozy polityczne.
„Za” przyjęciem budżetu na 2025 rok głosowało 19 radnych, głosów przeciwnych nie było. Trzech radnych – z Klubu Radnych Polska 2025 – wstrzymało się od głosu: M. Lipczuk, Tomasz Otkała, Katarzyna Rot. (mo)
Kluczowe, podawane przez ratusz, inwestycje na 2025 r.:
Powstanie nowoczesnego stadionu piłkarskiego oraz trzech boisk treningowych – wartość zadania to prawie 100 mln zł; Wymiana taboru komunikacji miejskiej na 26 nowych autobusów wodorowych – ok. 100 mln zł; Budowa nowej bazy i zajezdni dla Chełmskich Linii Autobusowych – 30 mln zł; Budowa pętli autobusowych przy ulicy Ceramicznej, Zawadówka, Karłowicza – ok. 7 mln zł; Budowa południowej obwodnicy Miasta Chełm – 170 mln zł (w zmienionym, jednojezdniowym wariancie); Remont urzędu miasta (termomodernizacja, remont elewacji, modernizacja wnętrza i poprawa warunków pracy urzędników, a w konsekwencji obsługi mieszkańców) – ponad 11 mln zł; Dokończenie projektu modernizacji i utworzenia placów zabaw oraz nowych terenów rekreacyjnych. W ramach zadania budowane są place zabaw – SP8, Wiejska, osiedle Zachód, SP6, boiska do piłki plażowej, bieżnia przy SP3 oraz skwer przy SP8 – ponad 6 mln złotych; Kontynuacja budowy boiska przy ulicy Makowej – 4 mln zł; Utworzenie HUBu Technologicznego w Chełmie, w którym zostanie zapewnione miejsce dla NGO, miejsce do pracy zdalnej, czy też przestrzeni coworking – 4 mln zł; Rewitalizacja Parku Międzyosiedlowego – 15 mln zł; Budowa oraz modernizacja infrastruktury umożliwiającej stworzenie warunków obsługi i rozwoju terminalu intermodalnego w Chełmie (ulice: Zawodówka, Włodawska, Lubelska, Szpitalna, Ceramiczna, Hrubieszowska, al. Armii Krajowej, al. Żołnierzy I Armii Wojska Polskiego, wiadukt) oraz uzbrojenie terenów inwestycyjnych, które zostały przyłączone do Miasta Chełm – 248 mln zł; Przebudowa infrastruktury komunalnej – przebudowa ulicy Piwnej, Łącznej, Połanieckiej, parkingu przy Gamie, parkingu przy Szkolnej, parkingu przy Połanieckiej, Męczenników, Mościckiego łącznik, Traugutta, chodnik Żwirki, parking przy Cmentarzu Komunalnym oraz przygotowanie dokumentacji: Wirskiego, Karłowicza, Wieniawskiego, Muzyki, Rolnicznej, Wieniawskiego. Wartość zadania: 16 mln złotych; Przebudowa ulicy Towarowej – ok. 2,5 mln zł; Remont dróg powiatowych – ulicy Starościńskiej, Mościckiego, Litewskiej i części Słowackiego – 9 mln zł; Przebudowa ulic Stefana Żeromskiego, Granicznej oraz Łowieckiej – 10 mln zł.
