Pomógł uratować w czasie II wojny światowej skarb złożony z zabytkowych złotych monet, przechowywany w Muzeum Lubelskim i przyczynił się do uratowania obrazu „Bitwa pod Grunwaldem” Jana Matejki. Po wojnie aktywnie działał w komitecie na rzecz odbudowy zniszczonej katedry lubelskiej. O dokonaniach Stanisława Kalinowskiego, uznanego „Dziekanem stulecia” wielokrotnie wspominano podczas dwudniowych uroczystości, trwających od 29 do 30 marca, uświetniających 100-lecie istnienia Izby Adwokackiej w Lublinie.
Adwokat Stanisław Kalinowski to jedna ze szczególnie znakomitych postaci lubelskiej Izby Adwokackiej. Inną był adwokat Wacław Bajkowski, który w latach 1916 – 1918 był prezydentem Lublina, działaczem społecznym, który zginął w obozie w Dachau w 1941. Z autorką poświęconej jego osobie książki pt. „Wierni. Opowieść rodzinna” Ewą Bajkowską lubelscy prawnicy i ich rodziny spotkali się w ramach całodziennych uroczystości zorganizowanych 30 marca w Filharmonii Lubelskiej.
Kolejną ważną dla historii lubelskiej adwokatury postacią jest Konrad Bielski. To nie tylko adwokat pracujący na Lubelszczyźnie (Krasnystaw), ale także poeta i prozaik. Z jednej strony profesjonalny prawnik – był dziekanem Okręgowej Rady Adwokackiej w Lublinie. Z drugiej strony miał zacięcie literackie – był w zespole redakcyjnym ważnego w Lublinie pisma o profilu kulturalnym, tj. w „Kamenie”. Był też przyjacielem wybitnego polskiego poety, pochodzącego z Lublina, Józefa Czechowicza. Podczas uroczystości 100-lecia Izby Adwokackiej lubelscy prawnicy spotkali się z Urszulą Gierszon, autorką książki o jego życiu „Konrad Bielski 1902 – 1970. Życie i twórczość”.
W jaki sposób kształtowały się losy Izby Adwokackiej w Lublinie przypomniał na samym początku obchodów stulecia abp. Stanisław Budzik. W czasie uroczystej eucharystii w piątek, 29 marca podkreślił, że mija dokładnie 100 lat od zaistnienia Izby. Odwołał się do szeregu faktów historycznych, które podkreślał również w czasie dalszych uroczystości adw. Stanisław Estreich, obecny dziekan Izby Adwokackiej w Lublinie.
W ciągu dwudniowych obchodów 100-lecia Izby Adwokackiej przypominano więc dokument mający największe znaczenie dla powstania adwokatury w odrodzonej po ponad wieku niewoli Polsce – czyli Dekret w przedmiocie statutu tymczasowego Palestry Państwa Polskiego z 24 grudnia 1918 r., podpisany przez Naczelnika Państwa Polskiego Józefa Piłsudskiego. Był to jeden z pierwszych aktów prawnych w II Rzeczypospolitej Polskiej. Tu należy podkreślić, że jako pierwsi zareagowali na niego prawnicy lubelscy.
Lubelscy adwokaci 29 marca 1919 roku przeprowadzili Walne Zgromadzenie. Wybrali członków Rady Adwokackiej, a pierwszym w historii dziekanem Rady został adw. Roman Zaremba. Lista adwokatów liczyła wówczas 67 nazwisk (i 4 aplikantów). Zasięgiem Izba Adwokacka obejmowała Lublin oraz sądy okręgowe w Piotrkowie Trybunalskim, Kielcach, Radomiu, Zamościu. Tuż przed II wojną światową lista adwokatów wynosiła 314 (i 65 aplikantów). Samorząd adwokacki nie poddał się terrorowi niemieckiego okupanta i w latach 1939 – 1944 działał w podziemiu.
Tuż po wyzwoleniu Lublina, w dniu 29 lipca 1944 r. zebrali się ponownie członkowie Rady Adwokackiej kierowani przez zasłużonego adwokata Stanisław Kalinowskiego.
Nastąpił wkrótce trudny czas dla lubelskiej, jak i polskiej, adwokatury , były to bowiem czasy stalinowskie. W 1963 roku adwokatom ostatecznie odebrano prawo wykonywania zawodu w indywidualnych kancelariach adwokackich.
Po kolejnych zmianach systemu społeczno-gospodarczego, które nastąpiły w 1989r. sytuacja zaczęła się normalizować. Pozostały zespoły adwokackie, ale też wróciło funkcjonowanie indywidualnych kancelarii.
Ostatecznie też powrócił w pełni prestiż zawodu adwokata, i prawnicy go uprawiający należą do elity społecznej kraju.
Monika Skarżyńska
