Wybrano koncepcję architektoniczną Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej, które będzie mieściło się w Pałacu Lubomirskich przy pl. Litewskim w Lublinie.
W konkursie zorganizowanym przez Muzeum Lubelskie i Zarząd Główny Stowarzyszenia Architektów Polskich zwyciężył pomysł warszawskiej pracowni WXCA we współpracy z Ralph Appelbaum Associates. Była to jedna z czterech propozycji.
Konkursowemu jury przewodził lubelski architekt Bolesław Stelmach. Jury doceniło warszawskich architektów, odpowiedzialnych m.in. za projekt Muzeum Powstania Wielkopolskiego w Poznaniu czy Pawilon Polski na EXPO 2020 w Dubaju za „racjonalne podejście do zabytku i wykorzystanie go jako eksponatu”.
– Najistotniejszymi dla nas filarami tworzenia projektu architektonicznego i wystawienniczego były: wspólna historia, odkrywanie i współtworzenie – powiedział Michał Czerwiński z WXCA. Architekci zaprojektowali wystawę, która ma pobudzić do dialogu, zaangażować zwiedzających w aktywne odkrywanie kart historii, włączyć do wspólnego doświadczania historii ziem wschodnich. Zamierzają zadbać o zabytkowy budynek, eksponując jego walory architektoniczne, odtwarzając m.in. oryginalną stolarkę i kolorystykę pałacowych wnętrz. Do użytku oddane mają być także podziemia budynku.
Centralnym miejscem wystawy będzie Matecznik, zlokalizowany w uniwersyteckiej auli, gdzie znajdzie się multimedialna mapa przestawiająca zmieniające się na przestrzeni lat granice ziem wschodnich oraz statystyki dotyczące zamieszkującej te tereny ludności. Muzeum ma być interaktywne – zwiedzać je będzie można w specjalnych okularach VR, ale znajdą się w nim także eksponaty.
Opiekujące się nową placówką Muzeum Lubelskie zakupiło na początku grudnia br. obraz prekursora polskiego malarstwa historycznego – Januarego Suchodolskiego, pt. „Scena batalistyczna i ze Stefanem Czarneckim” (wartość niemal 280 tys. zł.) i unikatową monetę litewską o nominale trzech groszy – trojak szyderczy Zygmunta Augusta z 1565 roku (za 6,8 tys. zł.). Część eksponatów będzie pochodzić także ze zbiorów Muzeum Lubelskiego. W czerwcu br. odbyła się prezentacja założeń i scenariusza wystawy stałej, za którą odpowiedzialny jest sztab wybitnych muzealników i naukowców.
W założeniu muzeum ma przyciągać do Lublina turystów z całej Polski i świata, opowiadając historię Kresów od przełomu XIII/XIV w. aż do II wojny światowej. Otwarcie Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej planowane jest na rok 2023.
Emilia Kalwińska
Należący do UMCS pałac został odkupiony przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego na cele muzealne dwa lata temu (za ponad 10 mln 700 tys. zł.). Obecnie wciąż mieści się w nim Wydział Politologii, ale studenci w kolejnym roku akademickim przeniosą się do nowej siedziby powstającej w Kampusie Zachodnim.
