Chełmskie Linie Autobusowe od ponad roku wożą za darmo pasażerów, a pomimo tego spółka zakończyła rok na plusie. Wszyscy dziwią się, jak to możliwie bez wpływów z biletów i kto, tak naprawdę, pokrywa koszty zatrudniania 80 pracowników i utrzymania taboru.
Niedawno prezydent Chełma pochwali się wynikami finansowymi spółek za 2022 rok, porównując je do wyników sprzed rozpoczęcia swojej kadencji w samorządzie. W 2018 roku spośród siedmiu miejskich spółek tylko Chełmskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego było na lekkim plusie. Pozostałe notowały straty. W 2022 roku sytuacja się odwróciła i tylko jedna zanotowała stratę (1,9 mln zł Chełmski Park Wodny i Targowiska Miejskie) a pozostałe zakończyły rok na plusie. A przynajmniej tak wynika z tabelki zamieszczonej przez prezydenta na profilu społecznościowym. Zabrakło w niej spółki Chełmski Klub Sportowy, która powstała w 2022 roku, i która zamknęła miniony rok stratą ponad milion złotych. Nie ma Fabryki Chełm, w której miasto ma udziały, ale która poza formalnym zawiązaniem się jeszcze nie prowadzi działalności (17 tys. zł straty).
Interesujące jest coś innego. To, że spółki mają się lepiej, wszystkich cieszy, ale nie da się nie zwrócić uwagi na Chełmskie Linie Autobusowe, które mają się dobrze, chociaż od 2021 roku świadczą bezpłatne usługi. Wszyscy, którzy to widzą, zastanawiają się, jakim cudem miejska spółka, która za darmo wozi pasażerów, jest na plusie.
– Skoro nie sprzedaje biletów, to jak zarabia na utrzymanie kilkudziesięciu pracowników, utrzymanie taboru autobusów i zakup paliwa? Przecież to miliony złotych w skali roku. A może kreatywna księgowość? – pytają.
Na takie pytania zadawane przez mieszkańców w internecie prezydent odpowiada, że spółka ma przychody z reklam na autobusach i z wynajmu powierzchni w biurowcu. Naprawdę są aż tak wysokie, że wystarczą na utrzymanie całej spółki, w której pracuje ponad 80 osób i która ma 36 autobusów?
Niedawno radni z miasta mogli się zapoznać z informacją prezydenta na temat spółek komunalnych i ich wyników finansowych. Dokument jest dostępny w Biuletynie Informacji Publicznej. A co można z niego wyczytać na temat CLA? Ano to, że w 2022 roku firma miała 28 tys. zł przychodu z reklam na autobusach i 190 tys. zł z wynajmu pomieszczeń. A jeśli doliczyć do tego okazjonalny wynajem autobusów, przychody z utrzymania przystanków i napraw gwarancyjnych, to uzbiera się łącznie 368 tys. zł. A to może nie wystarczyć na pensje dla załogi na jeden miesiąc.
Według tabeli zamieszczonej w informacji prezydenta koszty działalności spółki wzrosły w porównaniu do 2021 roku o niemal jedną trzecią. A strata brutto ze sprzedaży zwiększyła się 5 do ponad 8 mln zł.
Co też ciekawe, w 2022 roku Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników CLA „w związku z faktem, że sporządzony bilans Spółki na dzień 31 grudnia 2022 r. wykazał stratę (łącznie z niepokrytą stratą z lat ubiegłych) przewyższającą sumę kapitału zapasowego i rezerwowego oraz połowę kapitału zakładowego, Zgromadzenie Wspólników podjęto uchwałę w sprawie celowości dalszego istnienia Spółki oraz zobowiązała Zarząd Spółki do podjęcia działań, które w perspektywie lat 2022 – 2023 doprowadzą do ustabilizowania się sytuacji kapitałowo-finansowej”.
Wygląda na to jakby z ekonomicznego punktu widzenia spółka nie miała racji bytu. Skąd więc zysk CLA? Jest magiczna pozycja w tabeli „pozostałe przychody operacyjne”, w której widnieje kwota prawie 10,3 mln zł. Pokrywa ona wszystkie straty i daje nawet niewielki zysk spółce. Skąd się wzięła? To rekompensata miasta na pokrycie kosztów działalności CLA. W 2022 roku była wyższa o ponad 3 mln zł od tej z 2021 roku.
– Komunikacja miejska jest działalnością, która z racji swoich kosztów musi być dotowana. W tej chwili ocenia się, że w Polsce od kilkunastu do ok. 30 proc. kosztów jest pokrywanych przez pasażerów przez zakup biletów. Pozostała kwota jest finansowana przez samorządy. W związku z tym, że w Chełmie komunikacja jest bezpłatna, całość finansowania komunikacji miejskiej została przejęta przez samorząd – tłumaczy Mariusz Chudoba, prezes spółki.
Z umowy zawartej jeszcze w 2017 roku między miastem a CLA wynika, że oprócz pokrycia kosztów komunikacji w postaci tzw. rekompensaty kosztów, miasto jest też zobowiązane do pokrycia tzw. rozsądnego zysku. – Od 2019 roku Miasto Chełm wywiązuje się w całości z zapisów tej umowy i wypłaca Spółce należne jej środki. Dodatkowo, co roku przeprowadzany jest audyt przez podmiot zewnętrzny weryfikujący wysokość wypłacanych środków i zgodność tych wypłat z przepisami prawa i umową – mówi prezes Chudoba.
A dzięki rekompensatom i działaniom naprawczym w spółce udało się od początku 2019 roku do końca 2022 roku spłacić prawie 3,5 mln zł pożyczek, ponad 720 tys. zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz ponad 1 mln zł zobowiązań z tytułu najmu autobusów Mercedes od podmiotu zewnętrznego. (bf)
