Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej – przyczyny, objawy, leczenie

Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej wiąże się zwykle z obecnością zaczerwienienia i obrzęku. Stan ten może powodować dyskomfort na co dzień i przeszkadzać w funkcjonowaniu. Przyczyn zapalenia błony śluzowej jest wiele, a za jedną z głównych uznaje się niewłaściwą higienę jamy ustnej. Jak wygląda leczenie błony śluzowej jamy ustnej? Co prowadzi do stanu zapalnego? Które czynniki zwiększają ryzyko zapalenia śluzówki?

Dlaczego jama ustna jest tak podatna na stany zapalne?

Jama ustna jest miejscem, w którym na co dzień bytują różne bakterie. W optymalnych warunkach ich obecność jest nieszkodliwa, a nawet wskazana.¹

Są jednak sytuacje, w których bakterie te zaczynają szkodzić – zwykle są to okresy obniżonej odporności. Wówczas osłabiony organizm jest podatny na działanie patogenów, co odczuwane jest w postaci stanu zapalnego.²

Dodatkowo jama ustna stanowi idealne środowisko do rozwoju bakterii – ma odpowiednią temperaturę, wilgoć oraz dostęp do składników odżywczych.³ To sprawia, że jest bardzo podatna na rozwój różnego rodzaju chorób i stanów zapalnych.

Co wpływa na zapalenie błony śluzowej jamy ustnej? Przyczyny

Najczęstszą przyczyną, odpowiadającą za stan zapalny w jamie ustnej, jest obecność patogenów, takich jak wirusy, bakterie czy grzyby. Ich namnażaniu się sprzyja m.in. nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Do pozostałych czynników, zwiększających ryzyko stanu zapalnego śluzówki jamy ustnej, zalicza się²:

• urazy mechaniczne w obrębie jamy ustnej, spowodowane np. aparatem ortodontycznym lub niewłaściwym uzupełnieniem protetycznym;
• zbyt uboga dieta, powodująca niedobory substancji odżywczych;
• palenie papierosów;
• niska odporność organizmu;
• inne choroby i schorzenia w obrębie jamy ustnej;
• nadmierne spożywanie alkoholu.

Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej może rozwinąć się także na podłożu innych chorób ogólnoustrojowych, np. cukrzycy.²

Do pogorszenia kondycji jamy ustnej i wystąpienia w jej obrębie stanu zapalnego przyczynia się również chemioterapia – przede wszystkim ze względu na obniżenie ogólnej odporności organizmu.⁴

Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej – jakie są objawy?

Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej może mieć kilka postaci, co decyduje o bardziej specyficznych objawach. Wspólny dla nich jest obrzęk i zaczerwienienie w danym miejscu. Zapalenie może mieć charakter²:

• grzybiczy – w jego przebiegu pojawia się ból, pieczenie oraz biały nalot w jamie ustnej;
• opryszczkowy – powstaje pod wpływem zakażenia się wirusem HSV. Charakterystyczna jest obecność tzw. opryszczki – pęcherzyka, wypełnionego płynem. Opryszczce towarzyszy ból i pieczenie;
• wrzodziejący – w przebiegu tego schorzenia pojawia się obrzęk oraz niewielkie owrzodzenia w obrębie jamy ustnej. Schorzeniu towarzyszy brzydki zapach z ust.

Częstym rodzajem stanu zapalnego w jamie ustnej są afty, które mają tendencję do nawracania (RAS). Nadżerki te mają tendencję do samogojenia się, jednak powodują ból i dyskomfort na co dzień, co przeszkadza m.in. w jedzeniu, piciu a nawet – w mówieniu (przy aftach dużych).⁵

Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej – jak leczyć?

W leczeniu wszelkich infekcji i stanów zapalnych jamy ustnej kluczowe znaczenie ma prawidłowa higiena jamy ustnej – bez niej żadna metoda leczenia nie będzie skuteczna.⁶

Dla złagodzenia objawów oraz przyspieszenia procesów regeneracyjnych stosuje się różnego rodzaju preparaty, dostępne w aptece.

Szybsza regeneracja błony śluzowej jamy ustnej możliwa jest m.in. dzięki preparatom takim jak Sachol żel stomatologiczny. Preparat zawiera substancje o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym, takie jak salicylan choliny i chlorek cetalkoniowy.⁷

Jak stosować żel Sachol?

Żel należy stosować 2–3 razy w ciągu doby. Na miejsce objęte stanem zapalnym/nadżerką należy nanieść odpowiednią ilość preparatu i wmasowywać przez ok. 2 minuty.⁷

Na ok. 30 minut należy zrezygnować z jedzenia i picia, gdyż w tym czasie żel wchłania się i tworzy warstwę ochronną.⁷

Bibliografia:

1. Kozłowski Z., Konopka T., Wybrane zagadnienia z farmakoterapii chorób błony śluzowej jamy ustnej, Dental and Medical Problems, 2004.
2. Zagor M., Ostre zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, Medycyna Praktyczna, 2018., dostęp: 5.12.2021
3. Abranches J., Zeng L. i inni, Biology of Oral Streptococci, Microbiology Spectrum, 2018,6.
4. Petkowicz B., Jastrzębska I., Jamrogiewicz R., Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej jako powikłanie w chemioterapii nowotworów, Dental and Medical Problems, 2012.
5. Owrzodzenia aftowe, Przegląd Pediatryczny, dostęp: 5.12.2021
6. Kozłowski Z., Konopka T., Wybrane zagadnienia z farmakoterapii chorób błony śluzowej jamy ustnej, Dental and Medical Problems, 2004.
7. Charakterystyka Produktu Leczniczego Żel stomatologiczny Sachol, dostęp: 23.04.2022.

Materiał partnera